Piperasilin-tazobaktam ve vankomisin antibiyoterapilerinin birlikte kullanımının nefrotoksik etkilerinin incelenmesi

Abstract

Piperasilin-Tazobaktam ve Vankomisin Antibiyoterapilerinin Birlikte Kullanımının Nefrotoksik Etkilerinin İncelenmesi-Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Uzmanlık Tezi, Ankara 2014. Amaç: Hastane ilişkili enfeksiyonların tedavisinde etkin bir şema olan piperasilin-tazobaktam artı vankomisin kombinasyonuna bağlı akut böbrek hasarı gelişme riskinin değerlendirilmesi. Gereç ve Yöntem: 1 Ocak 2012 ile 31 Aralık 2013 tarihleri arasında, tek başına piperasilin-tazobaktam veya vankomisin alanlar ile piperasilin-tazobaktam artı vankomisin ve meropenem artı vankomisin kombinasyonunu alan toplam 402 hastanın kayıtları retrospektif incelendi. Yoğun bakım ünitelerinde izlenenler, bazal kreatinin düzeyi 2 mg/dL'nin üstünde olanlar, rutin hemodiyaliz ya da periton diyalizi programında olanlar, septik şokta olanlar ile hamileler çalışmaya dahil edilmedi. Antibiyotik tedavisi sırasında akut böbrek hasarı varlığı Acute Kidney Injury Network (AKIN) kriterleri kullanılarak kaydedildi. Tek değişkenli analizlerle belirlenen olası faktörler kullanılarak, akut böbrek hasarı gelişme riskini öngörmedeki bağımsız prediktörler lojistik regresyon analiziyle tespit edildi. Tüm karşılaştırmalarda istatistiksel anlamlılık sınırı p<0.05 olarak kabul edildi.Bulgular: Akut böbrek hasarı, yalnız piperasilin-tazobaktam alan 200 hastanın 32'sinde (%16), yalnız vankomisin alan 70 hastanın 11'inde (%15,7) gelişirken, piperasilin-tazobaktam artı vankomisin kombinasyonunu alan 63 hastanın 26'sında (%41,3) ve meropenem artı vankomisin kombinasyonunu alan 69 hastanın 7'sinde (%10,1) gelişmiştir (p<0,001). Eşlik eden hastalıklar, ek nefrotoksik ilaç kullanımı, bazal kreatinin düzeyleri ile akut böbrek hasarı arasında ilişki saptanmamıştır. Tek değişkenli analizlerde sadece antibiyotik grupları arasındaki fark akut böbrek hasarı gelişimi için istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Çok değişkenli analiz sonucuna göre, piperasilin-tazobaktam artı vankomisin kombinasyonu, tek başına piperasilin-tazobaktam kullanımına göre akut böbrek hasarı riskini 4.8 kat artırırken, başlangıçta nefrotoksik ilaç kullanımı 2 kat artırmaktadır. Sonuç: Eş zamanlı piperasilin-tazobaktam ve vankomisin kullanımı akut böbrek hasarı gelişme riskini artırmaktadır.Anahtar Kelimeler: Piperasilin-Tazobaktam, Akut Böbrek Hasarı, Vankomisin, Nefrotoksisite

Evaluation of the Nephrotoxic Effects of Piperacillin-Tazobactam Combined with Vancomycin – Dissertation Thesis of Internal Medicine at Hacettepe University Medical Faculty, Ankara 2014.Aim of the Study: To assess the risk of acute kidney injury related to the use of piperacillin-tazobactam combined with vancomycin, which is an effective regimen for treatment of health care associated infections.Materials and Methods: The hospital charts of 402 patients who received piperacillin-tazobactam alone, vancomycin alone, piperacillin-tazobactam combined with vancomycin, and meropenem combined with vancomycin was evaluated retrospectively in a two-year period from January 1st, 2012 to December 31st, 2013. The patients admitted to the intensive care units, those with a baseline serum creatinine level higher than 2 mg/dL, the patients in hemodialysis or peritoneal dialysis program, pregnant women and, finally, those in septic shock were not included. The presence and severity of acute kidney injury was assessed according to the AKIN criteria. The possible factors determined in univariate analysis were tested with logistic regression analysis to find out if they were independent risk factors for acute kidney injury. In all statistical comparisons, a p value equal or less than 0.05 was accepted as significant. Results: Acute kidney injury developed in 32 of 200 patients (16%) receiving piperacillin-tazobactam alone, in 11 of 70 (15.7%) on vancomycin alone, in 26 of 63 (41.3%) receiving the combination of piperacillin-tazobactam and vancomycin, and 7 of 69 (10.1%) patients treated with meropenem plus vancomycin (p<0.001). There was no correlation between acute kidney injury and the presence of comorbidities, use of additional potentially nephrotoxic medications and baseline serum creatinine levels. In univariate analysis, the antibiotic regimen administered to the patient was the only factor found to be statistically significant for development of acute kidney injury. The risk for acute kidney injury increased 4.8-fold in patients treated with piperacillin-tazobactam plus vancomycin and 2.0-fold in those who were receiving a potentially nephrotoxic drug when the antibiotic regimen was started, compared to the patients treated with piperacillin-tazobactam alone.Conclusion: Concomitant use of piperacillin- tazobactam with vancomycin increases the risk of acute kidney injury development.Key words: Piperacillin-tazobactam, acute kidney injury, vancomycin, nephrotoxicity