Kitaibelia balansae`nin ın vitro klonal çoğaltım olanaklarının araştırılması

Abstract

Kitaibelia balansae, Kilikya ve Doğu Akdeniz ülkelerinde bulunan endemik; çok yıllık otsu bir bitki olup, Türkiye'de nesli tükenme tehlikesi altında olan bir bitkidir. Kitaibelia balansae'nin bir tek bitki örneği Gaziantep'te bulunmuş ve Gaziantep Botanik Bahçesine transfer edilmiştir. Bu çalışmada, biyoçeşitliliği korumak amacıyla in vitro bitki doku kültürü teknik yöntemleri kullanılarak Kitaibelia balansae'nin yaprak ve petiyollerinden vejetatif çoğaltım olanakları araştırılmıştır. Gaziantep Botanik Bahçesine introdüksiyonu yapılan bitkiden örnekler toplanmış ve yüzey sterilizasyonu yapıldıktan sonra, yaprak ana damarı yaprak ayasıyla beraber ve petiyol eksplantlar bazal MS ortamında alt kültüre alınmış olup, kültür ortamına 6-Benzylamino purine (BAP), Kinetin, Indol-3-Acetic Acid (IAA),1-Naphthaleneacetid acid (NAA), Gibberellic Acid-3 (GA3), Indole-3-butyric acid (IBA) and 2,4-dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D) hormonlarının farklı kombinasyon ve konsantrasyonlar ilave edilmiştir. Daha sonra kültürler 25 ±1 ºC sıcaklığa sahip klima odalarında 16 saat boyunca ışık rejimi altında 4 ay süreyle inkübe edilmiştir.İki ay sonra, denemede kullanılan tüm hormon çeşitleri üzerinde farklı düzeylerde kallus teşvik edilmiştir. Ancak en iyi embriyogenik yeşil kallus gelişimi 15-20 gün içinde, 0.5 mg/l Kin + 0.5 mg/l IBA ve 0.5 mg/l Kin + 0.01 mg/l 2,4-D içeren bazal MS ortamında gözlenmiştir. Bu embriyogenik kalluslar yaklaşık iki ay sonra kahverengiye dönmüştür, ancak dört aylık deneme sonuçlarına göre doku kültürü yöntemiyle Kitaibelia balansae'nin embriyogenik kalluslarıyla klonal çoğaltımı ümit vermektedir.Anahtar Kelimeler: Kitaibelia balansae, doku kültürü, kallus, çoğaltım

Kitaibelia balansae is from perennial herbs which is endemic to Cilicia and Levant and classified as `Endangered? in territory of Turkey. Only one sample stalk with roots of Kitaibelia balansae was found in Gaziantep vicinity and transplanted to Botanic Garden of Gaziantep. In this research, for biodiversity conservation we conducted to determine for vegetative propagation potentials from leaves and petioles of Kitaibelia balansae throughout in vitro tissue culture methodology. Plant samples from introduced to Botanical Garden of Gaziantep were collected, after surface sterilization explants leaf blade with midrib and petioles were subcultured on basal MS medium supplying with same hormones at various combination and concentration 6-Benzylaminopurine (BAP), Kinetin, Indole-3-Acetic Acid (IAA), 1-Naphthaleneacetic acid (NAA), Gibberellic Acid -3 (GA3), Indole-3-butyric acid (IBA) and 2,4-dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D) suplemented with 3 % sucrose and 5 %agar as solidifying agent. Then they were incubated in the climate room at 25±1 ºC temperature with 16 hours fluorescent light for 4 months. Callus induction freguency at different levels was observed in two months on basal MS including all hormone varieties treated in the experiment. Homever embryogenic green callus were significantly induced on medium containing.0.5 mg/l Kin + 0.5 mg/l IBA and 0.5 mg/l Kin + 0.01 mg/l 2,4-D in 15-20 days. Then they turned to brownish in approximately two months, nevermore the results of four months laboratory experiment seem very promising for clonal multiplication from embryogenic callus of Kitaibelia balansae by tissue culture.Key words: Kitaibelia balansae, tissue culture, callus, propagation