Öğretmenlikte stajyerlik uygulaması ve yöneticinin rolü

Abstract

ÖZET Bilim ve teknolojideki gelişme eğitim sektörünü de etkilemiş ve bu etkileşim eğitim kurumlarının sürekli kendilerini yenilemelerinin gerek liliğini doğurmuştur. Yenilenmede en büyük sorumluluğu okullar ve dolayısı ile öğretmenler taşımaktadır. Sorumluluğun taşınması öğretmenlerin yetkinleştirilmesiyle daha da kolaylaştırılmış olacaktır. Araştırmada mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin meslekteki ilk yıllarını kapsayan stajyerlik eğitimlerini, yönetici rollerini de dikkate alarak incelemek ve eğitim mesleğine katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Amacö ulaşmak için stajyer öğretmenlerin içerisinde bulundukları koşullar, stajyerlik programının uygulanma etkinliği, stajyer öğretmenlerin başarı durumları, programın uygulanmasında karşılaşılan güçlükler ve yöneticilerin rolleri ayrı 'ayrı incelenmiştir. Araştırmanın evrenim Elazığ ilindeki 65 adet ilköğretim ikinci kademe, ortaöğretim ve yaygın eğitim okullarındaki 52 müdür, 152 rehber öğretmen ve 172 stajyer öğretmen oluşturmuştur. Bilgi toplama aracı olarak ilgili yayınlar ve anketler kullanılmıştır. Toplanan bilgilerin analizinde yüzde, frekans ortalama ve x2 testi kullanılmıştır. Alt problemlerle ilgili olarak elde edilen bulgular; uygun branşta rehber öğretmen bulma güçlüğü, rehber ve stajyer öğretmenlerin iş yükleri dolayısı ile stajyerlik eğitimine ayıracakları zamanın kısıtlılığı ve araç-gereç yetersizliğine rağmen uygulamanın başarı ile yürütüldüğünü, stajyer öğretmenler için amaçlanan beklentilerin gerçekleştirildiğini ve yöneticilerin stajyer öğretmenlere karşı olumlu bir tutum içerisinde olduklarını göstermektedir. 5758 Bu araştırmada rehber ve stajyer öğretmenlerin stajyerlik eğitimine ayıracakları zamanlan m n kısıtlı olması ve diğer engellere rağmen, programın başarı ile sonuçlandırılması arasındaki çelişkiye dikkat çekilmiş ve bunun stajyerlik yönetmeliğinde belirtilen amacın belirsizliği, program içeriğinin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor davranışlara göre belirtilmemesi ve nihayet değerlendirmenin somut ölçütlere dayandırılmamış olmasından kaynaklanabileceği görüşüne yer verilmiştir. Bulgular ve varılan sonuçlar doğrultusunda: Değerlendirmede kırtlsnılacek somut ölçütlerin geliştirilmesi, bilişsel amaçların testlerle ölçülmesi, rehber öğretmenlerin ön eğitimden geçirilmesi, uygun rehber öğretmen olmayan okullara stajyer öğretmen atanmaması, rehber öğretmenlerin stajyer öğretmenlere ayıracakları zamanın ders yükünden sayılması, stajyer öğretmenlerin başarı «ve başarısızlıklarının nedenlerinin araştırılması ve benzer araştırmaların farklı özelliklere sahip bölgelerde de tekrar edilmesi gibi mevcut sistemin eksikliklerini giderici ve karşılaştırmalı bir araştırma ile yeni ölçüt ve yöntemlerin geliştirilmesi gibi yenil eşti rici önerilerde bulunulmuştur.

SUMMARY The development of science and technology has influenced the educational sector and effected the continuous renewal of educational institutions. The main responsibility of this renewal was earned out by schools and teachers. Carrying this responsibility will be made easier by the perfection of teachers. The purpose of this study was to examine the beginning teachers` first year experiences on the job. The administrative roles of the school principals and the cooperating teachers were included. It was intended that the result of this study would contribute to the profession of teaching. To attain this purpose the conditions that the beginning teachers live in, the implementation of the effectiveness of internship education program, the success of the beginning teachers, any difficulties that have been confronted during the implementation of the program and the roles of the administrators Uqvh been examined separately. The population studied consisted of 52 school principals, 152 co operating teachers and 172 beginning teachers in total of 65 junior, senior, vocational, technical high schools and adult education schools in Elazığ, a questionaire was used as the data collecting instrument. Per centiles, frequencies, averages and the chi square test were used to analyze data. Findings to the sub-problems have shown that despite the difficulties in finding adequate cooperating teachers in the same field as the beginning teachers and the time limitations posed by the work load of cooperating 5960 and beginning teachers and by the lack of sufficient educational equipment; the program was successfully administered, the purpose expected for beginning teachers were realized and school principals and cooperating teachers showed favourable attitudes to the beginning teachers. In this study attention was given to the contradiction between the time limitations and other handicaps of cooperating and beginning teachers and the successfull result of internship education program. The uncertainty of the aim of internship regulations could be one of the reasons of this contradiction. The program content is not defined accor ding to cognitive, affective and psychomotor behavior and is not done ac cording to the objective criteria. These could be among other possible reasons. Pertaining to the findings and the results of the study the following recomendations were made: To eliminate the deficiencies of existing system: 1. An objective criteria for the evaluation of program should be developed, 2. Cognitive behavior of the beginning teachers should be measured by test, 3. For the cooperating teachers a pre-education program should be conducted, 4. Beginning teachers should not be appointed to schools where no cooperating teacher from the same field can be found, 5. The time allocated for the internship program by the cooperating61 teachers should be accepted as part of the teaching load, 6. Additional research should be conducted with a larger sample size in different districts. Finally, the development of new criteria and methods for a new internship education program devoid of the faults and deffects of the one presently in use was recommended.