20. yüzyılda Mardin tarihi ve inanç coğrafyası

Abstract

A & XX. yüzyılda Mardin Tarihi ve İnanç Coğrafyası adıyla yaptığım çalışmanın girişinde ; Mardin isminin Menşei ile ili coğrafî yapısı hakkında kısa bilgi verilmiştir, Çalışmamızın I. Bölümünde : a) İlin Tarihi, ilk çağlardan başlayarak günümüze kadar incelenmiştir. b) Osmanlı döneminde idari bakımdan Diyarbakır'a bağlı bir sancak olan Mardin'in 1994 yılı itibarıyla Merkez İlçe Derik, Mazıdağı, Midyat, Dargeçit, Nusaybin, Kızıltepe, Ömerli Savur ve Yeşilli ilçelerini kısa kuruluş tarihçeleri ele alınmıştır. Bu- bölümün sonunda Mardin'de bulunan önemli tarihi eserler, Kaleler, Camiler, Medreseler, Kiliseler ve Manastırlar alt başlıklarda incelenmiştir. II. Bölümde ise ; Mardin İli İnanç Coğrafyası incelenirken XVI. yüzyıldan başlayarak XX. Yüzyıla kadar tarihi seyri içerisinde dinler ve inançlar tesbit edilip değerlendirilmiştir. XX. Yüzyıl inanç coğrafyasını tesbit etmek için genel olarak nüfus istatistiklerinden, yerli ve yabana seyyahların eserlerinden faydalanılmıştır. Bu kaynaklardaki bilgilerden çeşitli din mensuplarının sayısı tesbit edilebilmiştir. Günümüz inanç coğrafyasını ortaya çıkarmak için, saha araştırması yapılmıştır. Bu araştırmaya göre daha önceki yüzyıllarda mevcut olan bazı din mensuplarının çeşitli nedenlerle ilde mevcut olmadığı görülmüştür. Mardin'in günümüzdeki inanç durumuna bakıldığında : 1 - Yahudiler : Günümüzde Mardinde yaşayan Yahudi yoktur. 2 -Ermeniler ; İl genelinde toplam 45 kişi civarındadır. 3 - Keldaniler : Mardinde 40 kişilik cemaat halindedirler. 4 - Süryaniler : Süryani tarihinde önemli merkezlerden biri Mardin olmuştur. Uzun süre müstakil Süryani mahallesi bulunan û genelinde toplam 2200 kişi civarında Süryani vatandaşımızın yaşadığı tesbit edilmiştir. 5 - Yezidîler : Bugün sadece Nusaybin ilçesine bağlı üç köyde toplam 5 aile yezidi yaşamaktadır. Mardin genelinde Alevi nüfusa rastlanmamıştır. Müslüman nüfûsun çoğunluğu Şafiî'dir. 1990 yılı nüfus sayımına göre ilin genel nüfusu 55772'dir. Uğur ÖZTÜRK

In the introduction of the study called `History and Belief Geography of Mardm in the 20th Century ` that I have done, a short knowledge about the origin of the name `Mardin` and the In the first section of the study; sfy The history -of &e city starting from &e early ages has beea studied. b) A short history of the towns such as the central town, Derik, Mazıdağı, Midyat, Dargeçit, Nusaybin, KıaJtepe, Ömerli, Savur and YeşiMi tow in Mardin wich was a state belonged to Diyarbakır adrninistratively in Ottoman period has been looked over. At the end of that section, important historic sights such as towers, mosques, churchs, rnoslem theological schools and monasteries have been studied under the subtitles. In the second section; While studying the belief geography of mardin, religions and believes in their historical context from 16* century till 20th centoy have been identified and appreciated. We have taken adventages of the population statistics generally and of the works of the native and foreign travellers in order to determine the belief geography of the 20th century. From the data in these sources, the number of the ones belonged to various religions has been determined. To identify the present belief geography, field research has been carried out According to that research, ît has been found that some religious supporters present in former years were absent in the city- When the religious situation of Mardin is studied; 1 ) The Jewish : At the present, no Jewish lives in Mardin. 2) The Armenians : There are about 45 persons in the city. 3) The KeWanians : They are a groupof 40 people. 4) The Syrian Christians : Mardin has been one of the important centres of the Syriac History, ft has beea determined that approximately 2200 Syric people live in a seperate suburb m Mardin. 5) Vile fellows : Totally 5 bribes of Remove at 3 villages in Nusaybin at present. NoAlawi ( partisans of Ali ) has been encountered in Mardin. Most of the Moslem population are Shaffite. According to 1990 population, census, general population of the city is 557.727. Uğur ÖZTÜRK