16. yüzyılda Halep Sancağı (1516-1566)

Abstract

ÖZET DOKTORA TEZİ XVI. YÜZYILDA HALEB SANCAĞI (1516-1566) Enver ÇAKAR YTRAT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANA BİLİM DALI 1998, Sayfa: LI+573 Osmanlı devletinin en büyük ve en mühim sancaklarından biri olan Haleb sancağı, İran, Mısır ve Anadolu arasında önemli ticaret yollan üzerinde bulunması ve Doğu Akdeniz'e açılan kapıları sayesinde büyük bir gelişme göstermiştir. Bu bakımdan XVI. yüzyılın ilk yarısında Şam vilâyetine bağlı bir sancak iken, bu yüzyılın ortalarına doğru müstakil bir eyalet haline getirilmiş ve Haleb sancağı bu eyaletin paşa sancağı yapılmıştır. Haleb sancağı nüfus bakımından oldukça kalabalık bir bölgedir. Sancak nüfusunun en büyük bölümünü Müslümanlar teşkil etmektedir. Hıristiyanlar daha ziyade şehrin bir bölümü ile sancağın bazı kesimlerinde yaşamaktadırlar. Sancağın merkez kazası olan Haleb şehri de son derece gelişmiş ve güzel bir şehirdir. Burada gerek Eyyûbiler ve Memlûkler ve gerekse Osmanlılar zamanında yapılmış çok sayıda dinî, sosyal ve iktisadî yapılar mevcuttur. Özellikle Memlûkler ve Osmanlılar zamanlarında yapılmış olan büyük hanlar ve iş yerleri şehrin ekonomik ve sosyal yönden gelişmesinde çok mühim rol oynamışlardır. ANAHTAR KELİMELER: Vilayet, Sancak, Nahiye, Köy, Mezraa, Beylerbeyi, Sancakbeyi, Alaybeyi, Çeribaşı, Subaşı, Has, Zeamet, Timâr, Mukataa, Türkmen, Hane, Mücerred, Çiftlik, Malikâne-divani sistemi.

SUMMARY THE THESIS OF DOCTORATE SANJAQ OF ALEPPO (1516-1566) Enver ÇAKAR FIRAT UNIVERSITY THE ENSTITUE OF SOCIAL SCIENLES MAIN SCIENCE BRANCH OF HISTORY 1998, Page: LI+573 Sanjaq of Aleppo was very large and most important sanjaq of Ottoman Empire that was showed to great development due to on located important commerce ways between Persian, Egypt and Anatolia and opened door to the East Mediterranean sea. From this point of view when sanjaq of Aleppo was- depended upon to Damascus province at first half of XVI. century that was yielded a independent province state at towards to half of this century and sanjaq of Aleppo was done pasha sanjaq of this province. Sanjaq of Aleppo very crowd region from population point of view. Muslims was constituted big portion of sanjaq's population. Christians had been lived at excessively part of the city with some zone of sanjaq. Aleppo city was central township of sanjaq that was extremely developed and beautiful city. A lot of religious, social and economical buildings was presented this place that was built time of whether Eyyubies, Memluks and Ottomans. Particularly large commercial buildings and workplaces was built time of Memluks and Ottomans that was played very important a part in city grownup. KEY WORDS: Province, Sanjaq, District, Village, Mezraa, Beglerbegi, Sanjaqbegi, Alaybegi, Çeribaşı, Subaşı, Has, Zeamet, Timâr, Mukataa, Türcuman, Home, Müjerred, Farm, Malikâne-divani system.