Karapınar Ovası`nda (Konya) rüzgar erezyonu

Abstract

f` ~* v -'f 'v>/ ÖZET Yüksek Lisans Tez? Karapınar Ovası'nda (Konya) Rüzgar Erozyonu Aşir YAMAN Fırat Üniversitesi Sos.Bil. Enst.Coğrafya Ana Bilim Dalı 2000 Karapınar erozyon sahası, Konya ovasının devamı olanı Karapınar ovasının güneyinde yer almaktadır. Ülkemizin bu yöresinde etkili olan rüzgar erozyonu 1962 yılından beri canlı yaşamını tehdit eder bir hale gelmiştir. Burada görülen erozyonun nedenleri; toprak yapısının taşınabilir özellikte olması, iklimin yarı kurak olması, bitki örtüsünün zayıf oluşu, arazinin düz oluşu, su kaynaklarının yetersiz olması, meraların aşın otlatılması, makinah tarıma geçilmesi ile erozyona hassas toprağın açığa çıkarılması, yanlış alet ve ekipman kullanılması ve meralardaki otsu bitkilerin yakacak olarak kullanılmasıdır. Rüzgar erozyonunun olumsuz etkileri, Konya - Adana karayolunu ulaşıma kapatmış, hayvanların ölümüne sebep olmuş, tarım arazilerini kullanılmaz duruma getirmiş, insan sağlığını tehdit ederek yöre halkını göçe zorlamıştır. Bu yörede görülen erozyona karşı 1962-72 yılları arasında etkili bir önleme programı uygulanmıştır. Rüzgar erozyonun en çok etkili olduğu 160.000 dekar alan tel çitle koruma altına alınmıştır. Korunan bu sahanın kumul alanlarında mekanik önlemlerle, rüzgarın hızını kesecek, geliş yönüne dik, kamış perde ve tahta çitler yapılmıştır.Daha sonra kamış perde ve tahta çitlerin arası, önce otlandırılmış sonra ağaçlandınlmıştır. Kumul hareketinin olmadığı alanlarda şerit vari tarım yöntemi ile aşamalı tarım yapılmıştır. Ayrıca, sahanın su ihtiyacını karşılamak için 34 adet sondaj kuyusu açılmıştır. 11 yıllık önleme programı içerisinde, rüzgar erozyonu kontrol altma alınmış ve 1 972 fiyatlarına göre yatırım maliyeti olarak 1 4.799.752 TL harcanmıştır. Bugün 120.000 dekarlık erozyon sahası orman, mera, kuru tarım ve sulu tarım alanı olarak değerlendirilmektedir. Erozyon sahasının korunması için, güncelleştirilmiş yeni projelerin uygulanmasına ihtiyaç vardır. Orman, mera ve sulu tarım alanlarının genişletilmesi, mevcut orman alanının gençleştirilmesi gerekir. Bunun için de mevcut ödenek miktarının ve personel sayısının arttırılması zorunludur. Değilse yeşeren çöl Karapınar modeli 37 yıl öncesine döner.

ABSTRACT Master Thesis The wind erosion at Karapınar plain (Konya) Aşır YAMAN Fırat Universty The Institute of Social Sciences 2000 Karapınar Erasion Area is located in the south of Karapınar Valley which continues after Konya valley. The wind erasion which has effected in this area in our country has increased in a threatening way of livings in 1962. Causes of the erosion occured here ; that structure of the soil is trahsportable. climate was halfdry plant cover was weekly, the land is flat, water sources were not enough, grasslandas, were extremely pastured, the soft soil appeared the surface that causes erosion because of using agriculture machines, the using wrahg tools and equipment and herbaceous plants in the grasslandas for heating. Negative effects of the wind erosion had blocked the transportation on the mainroad between Adana and Konya, caused animals die made agriculture lands unserviceqble, and made people migrate by threatening their health. An effective preventive programme had been applied in 1962-72 against the Oerosion accured in this area. The area for 160.000 decare where the erosion had been extremely effective had been surrounded with wire fences. For saving of sand. In the sandy parts of these prevented areas she hered from wind and cane and wooden fences had been set up with mechanic precautions towards the coming direction vertically. With vegetal precautions, the places between cane and wooden fences firs had been made grass and then afforested. In the areas which was lack of sandy movement with bandy way of agriculture, By the way to meet the water need 34 sounding wells had been opened. İn the 1 1 - year - precaution pragramme the wind erasion had been controlled and its cost had 14.799.752 TL. (1972) Today erosion area for 120.000 decare has been used as forest. grassland, dry agriculture and watery agriculture To save and look after erosion- area comman new projects are needed to apply. Forest, grasslanda and watery agriculture areas must be extended present forest areas must be made juvenile.. For realizing of theese project, present fund amount and number of staff must be incereased, Otherwise the model of Karapınar getting green grass is going to back to the time as it was 37 years ago. Ill