Amik Ovası tabanının ortam koşullarında meydana gelen çevresel değişiklikler

Abstract

II :/ X S»» / <*/<* >-^ ^Ji ÖZET %%^£» Çalışma alanı, Erol (1993)e göre Anadolu'nun güneyinde, Akdeniz Bölgesinin, Doğu Akdeniz Bölümünün, Hatay Yöresinde, Amik Ovası ve Maraş Grabeni içinde yer almaktadır. Yaklaşık olarak 36° 15' E ile 36° 45' E meridyenleri, 36° 08' N ile 36° 45' N paralelleri arasında yer almaktadır. Araştırma sahamızın batısında Amanos Dağlan, güneyinde Ziyaret Dağı-Kuseyr Platosu, güneydoğu ve doğusunda ise Türkiye-Suriye sının yer almaktadır. Çalışma sahamızın doğu, batı ve güneyinde uzanan dağların doğrultusu genel olarak NE- SW'dir. Yaklaşık 800 km2'lik alan kaplayan Amik Ovası E-W doğrultusunda 2-35 km genişliğinde, N-S doğrultusunda ise 80 km boyundadır. Doğu Afrika Kırık Sistemi üzerinde yer alan Amik Ovası çevresindeki dağlık sahalardan kademeli faylarla ayrılmaktadır. Bu faylar halen diriliğim korumaktadır. Amik Ovasının dış drenaja bağlanması Erol (1963)'a göre Kalabriyen-VillafTakien'e tekabül eden dönem olarak belirtilmiştir. Amik ovası makroklima tipleri bakımından bütünü ile Akdeniz Makrokliması içerisine girmektedir. Ancak ovanın batısında yer alan Amanos Dağlan deniz etkilerinin iç kısımlara girmesini zorlaşturnaktadır. Amik Ovası Hidrograflk bakımdan Akdeniz Havzası içerisinde bulunmaktadır. Havzanın fazla sulan Asi Nehri ve onun kollan olan Afrin ve Karasu çaylan vasıtası ile Akdeniz'e boşaltılmaktadır. Araştırma sahamız sürekli olarak çevreden gelen alüvyonların birikmesine uğramaktadır. Bu nedenle saha daha çok Azonal Topraklarla kaplı bulunmaktadır. Çahşma sahamızda Zonal Topraklardan; Kireçsiz Kahverengi Orman Topraklan ve Tena Rossalar, İntrazonal Topraklardan; Organik Topraklar, Kahverengi Orman Topraklan ve Bazaltik Topraklar, Azonal Topraklardan ise; Alüvyal ve Kolüvyal topraklara rastlanmaktadır. Araştırma sahamız Akdeniz Fitocoğrafyası içerisine girmektedir. Bu sahada daha çok ışık ve sıcaklık isteği yüksek olan yaz kuraklığına dayanıldı bitki türleri bulunmaktadır. Ovada bulunan eski Amik Gölü 60 km2Tik alam, çevresindeki bataklıklarla 220 km2'yi kaplamakta iken, açılmaya başlayan drenaj kanallarından sonra 1970'li yıllardan sonra tamamen kurutulmuş ve göl ovanın bir devamı karakterini kazanmıştır. Ova topraklarında tuzlanma olayı gittikçe büyük boyutlara ulaşmakta buna bağlı olarak verim her gün biraz daha düşmektedir. Çünkü, dışa akıntısı olmayan ovada yer altına sızan sular formasyonlar içinde bulunan jips adeselerini eriterek yer altı sularının tuzlulaşmasına yol açmakta, taran alanlarında kullanılan bu sular ise toprakların çoraklaşmasına neden olmaktadır. Şayet gerekli tedbirler alınmazsa tuzluluğun büyük boyutlara ulaşması işten bile değildir. Aynca Suriye, Asi Nehri üzerine kurduğu çeşitli sanayi tesisleri ile bazı şelıMerinin kanalizasyonunu da nehre verilmektedir. Tarımsal sulamada kullanılan bu sularda toprakların kirlenmesine yol açmaktadır.

in ABSTRACT The content of this study is limited to the area defined by Erol (1993) as the Jsol&,or '` ],«i%' /' Anatolia, Hatay region of Eastern Mediterranean section, Amik plain and Maraş graben. ThUT * theses covers the region between 36° 15' E and 36° 45' E longitudes, 36° 08' N and 36° 45' N latitudes. At the west of the area studied, there are Amanos mountains, at the south Ziyaret mountain and Kuseyr Plateau are located. There is Turkey-Syria border at the SE and E. The mountains inthe area under study lie from NE to SW. Amik Plain which covers an area of 800 km2 has a width of 2-35 km2 in the direction of East to West and a length of 80 km2 from North to South. Amik plain is located on DSFZ and isseparated from surrounding mountains with step faults. The faults are still active. The connection of Amik plain's to outer drainage goes as far as Kalebrien and Villafrankien periods (Erol, 1963). In terms of macroclimatic types, Amik plain is considered within Mediterranean macroclimatic type. However, Amanos mountains which are located at the west of the plain make difficult humid air mass enter in to internal sections of the region. In terms of hydrography, Amik plain is included in Mediterranean Basin. Extra waters of the region are discharged by Afrin and Karasu rivers to Mediteranean Sea. The region studied is accumulated continously by aluvions which come from surrounding areas. Because of this Amik plain is covered with Azonal Soil.In this study, Zonal Soil which include Nonlimely Brown Forest Soil and Terra Rossa, Intrazonal Soil which include Organic Soil, Brown Forest Soil, Basaltic Soil and Azonal Soil are observed in the region. The field of our study is included in mediterranien Phytogeography. There are vegetation types which are enduring to strong light, high tempareture and summer dryness in this area. Old Amik Lake which was located inthe plain covered an area of 60 km2 width its 220 km2 swamp area. But this swamp area was draineged in 1970's and the lake has become a part of the plain. Salanization in the plain's soilhas been increased to a great level so that soil in this region has starred losing its efficieney every day. Since there is no drainage to outside from the plain, watr which goes under the ground melts the formation of gypsium lens and cause the salinization of underground waters. There fore the water which is being used for irrigation of farm areas leads to alkalinization of the soil will extend to a high level. If necassary procautions are not taken immedately. Also, Syria has been pouring sewerage of industriel sides and cities into Asi River. This also causes a great deal of pollution for the region's soil.