Tıfli Ahmed Çelebi hayatı, edebi şahsiyeti, eserleri ve divanının tenkitli metni

Abstract

ÖZET XVII. yüzyılın 01 önemli meddahlarından olan Tıffî Ahmed Çelebi, şairlik bakımından da oldukça kudretlidir. Trabzonda doğmuş, Abdul Aziz Efendi acunda birinin oğludur. Çocuk denecek yaşta güzel şiirler yazdığından Tmt adım almıştır. Kaynaklara göre Tmt, Sultan IV: Murat'ın has nedimi ohm onun meclislerinde mizahî kıssalar söylemiştir. Muretteb bir divanı olan Tmt, meddahlık, şeyhnamehanlık, ve hattatlık gibi bir çok sahada maharetli olduğu kadar, şairlik bakımından da oldukça başardı bir şairdir. Sebk-i Hindî tesiri görülen Tıflfnin dut ince, nazik, açık ve selistir. Şiirlerinde taze bir söyleyiş hakim olup, zaman zaman orijinal imajlara rastlamak mümkündür. Şiirlerindeki redif ve kafiyelerin çoğunu Türkçe kelimelerden seçmiştir. Keskin zekasından dolayı hayal dünyası oldukça geniş ve dile yeteri kadar hakimdir. Tmt rind-meşreb bir şairdir. Onun şiirlerinde ne Bakî ve Nedim' deki şûhâne edâ, ne de Şeyh Galib'deki tasavvuf! edâ vardır. O kendisini Fuzûlî gibi aşk şairi olarak takdim eder. Mesnevi nazım şekliyle yazdığı Sâkinâmesinde mensubu bulunduğu Bayramiye Tarikatının silsilesini anlatarak sakinamelerde anlatılan konu bakımından bir orjinallik yapmıştır. Tıffî Ahmed Çelebi'nin H.(1070) M.(1659-1660) tarihinde öldüğü söylenebilir. Mezarı Koca Mustafa Paşa' da hanesi ve Silmi-kapısı haricindedir.

SUMMARY Tıflî Ahmet Çelebi was one of the meddah ( story teller ) and poet in the seventeenth century. He was born in Trabzon and his father was Abdul Aziz Efendi. Because he wrote nice poems in his childhood, he was called as Tıflî. According to literature, Tıflî was special honor of Sultan Murat IV. for whom telling stories. As a compositor, collecting his poems in a divan arranged alphabetically, Tıflî as the same time is a meddah ( story teller ), şeyhnamehan, and calligraph. He was effected by Sebk-i Hindi approach. His form is delicate, clear, and facile. His poem has usually new statements but sometimes original images. He used Turksh in rhyme. Since he is genious, he has a large imagine and is master is language. His poem is neither coquet as in Bald and Nedim, nor mistic as in Şeyh GaKb. He sees himself as Fuzulî and presents as a loue poet. hi his work of Sakiname written in mesnevi form, he talked about the chain of Bayramiye Path. This is an original content for sakmames. It can be said that Tıflî died in 1070of Hegera ( 1659-1660 A.D ). His tomb is in Koca Mustafa Paşa outside the Silivri Gate.