19. yy`da Ortadoğu`da İngiliz-Fransız rekabeti

Abstract

Özet Yüksek Lisans Tezi 19. Yüzyılda Ortadoğu'daki İngiliz-Fransız Rakabeti Giyasettin Aktaş Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Sonbahar 2001, Sayfa : 87 Bu tezde 19. Yüzyılda Ortadoğu'daki İngiliz-Fransız rekabeti çalışıldı. Bu rekabetin Avrupa'da Fransız devriminden sonra başlayan rekabetin bir parçası olduğu tartışıldı. Söz konusu rekabet `Şark Meselesi` adı verilen mesele ile çok yakından ilişkilidir. Mısır Krizi, Filistin Sorunu, Ortadoğu'daki Dini ve Mezhebi Çatışmalar, bölgedeki kültürel çalışmalar ve Misyonerlik faaliyetleri bunların hepsi bu Mesele ile bağlantılıdır. Ortadoğu'daki rekabet kendisini iki ülke arasında ekonomik, politik ve kültürel çatışma olarak ifade etmiştir. Rekabetin bu farklı veçhelerini daha geniş bir perspektiften anlayabilmek için 19. Yüzyıl Avrupa tarihi özetlenmiştir. Ortadoğu'daki rekabetin özünde denizaşırı koloni yada bağlı devletlere sahip olan bir Fransız veya İngiliz İmparatorluğu kurabilmek için bir `Güç İstemi` vardı. Avrupalılar öteki insanları yönetmek ve uygarlaştırmak için İlahi bir görevleri olduğuna inanmaktaydılar. Hıristiyanlaştırmak uygarlaştırmak demekti. Bununla beraber ekonomik ve politik çıkarlar yada kültürel ve dini amaçlardan hangisinin ötekisini güdelediği söylemek zordur. Belki biri bazı vakalarda önce geliyordu, ötekisi başka vakalarda önceliğe sahipti.

û Summary Master Thesis Anglo-French Rivalry In The Middle East in 19 th Century Giyasettin Aktaş Fırat University The Institute Of Social Sciences And Postgraduate Study In History, Fall 2001, Page: 87 In this thesis the Franco- English rivalry in the Middle East in 19 th century has been studied. It has been argued that this rivalry was the continuation of the rivalry that had been going on in Europe since the French Revolution. This rivalry was closely connected with what has been so-called as `Eastern Question`. Egyptian Crisis, Palestinian Problem, Religious and Secterian Conflicts, Cultural Studies and Missionary Activities in the region; all these are related to the `Eastern Question`. The rivalry in the Middle East expressed itself as economic, political, religious and cultural conflict between two countries. In order to understand these different aspects of rivalry in a greater perspective the European history in 1 9 th century has been summarized. In the heart of the rivalry in the Middle East was `Will To Power` in order to establish an Empire, French or English which will have oversea colonies or dependencies. Europeans thought they had a divine mission to rule and civilize the others. Christianisation meant civilization. However it is difficult to say which reinforced the other, economic and political interest or cultural and religious aims. May be one had primacy in some cases and the other one in some other cases.