Fatimiler Döneminde Kahire şehri

Abstract

ÖZET Doktora Tezi Fatımiler Döneminde Kahire Şehri Aydın ÇELİK Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı 2001, s. XX+ 377. Kahire şehri, Mısır'ı ele geçiren meşhur Fatımî komutanı Cevher es-Sıkıllî tarafından kurulmuştur. Kahire Şehri kurulmadan önce ilk fetihlerle birlikte bu bölgede Fustat, `Asker ve Katai' şehirleri kurulmuştur. Ancak ismi geçen bu şehirlerin tümü bir ordugâh olarak kurulmuş, daha sonra şehir görünümü almışlardır. Kahire şehrinin kurulması ise henüz kurulmadan önce, bir hilafet merkezi olarak planlanmıştır. Dolayısıyla daha önce kurulan şehirlerden farklı bir yapılaşma arz etmiştir. Fatımilerin daha önceki sünni mezhebden farklı, Şia mezhebinden olması ve bir çok etnik unsuru bünyesinde barındırması ve Gayr-ı Müslimlere karşı toleranslı davranmasıyla şehrin idari, dini, sosyal, kültürel ve iktisadi yapısında daha zengin bir kolleksiyonun oluşmasına neden olmuştur. Şehir Fatımi dönemi boyunca genelde müreffeh bir dönem geçirmiş olmasına rağmen, yaşanan kıtlık, iç savaşlar ve benzeri durumlarda ise refahın yerini sefalet ve yıkım almıştır. Şehir, Eyyübiler idaresine geçmesinden kısa bir müddet sonra köklü bir değişiklik yaşamış, binaların bir kısmı amacı dışında kullanılırken, geniş meydanlar ve alanlar ise parsellenerek yeni çarşı veya mahalle haline getirilmiştir. Anahtar Kelimeler : Mısır, Fatımiler, Kahire, Cevher.

n SUMMARY PhD Thesis THE CITY OF CAIRO DURING THE FATTMTD PERIOD Aydın ÇELİK Universty of Fırat Social Sciense Institute Turkish History Department 2001 ; p. XX+377. The city of Cairo was established by the famous Fatimid commander, namely Cevher es-Sıkılli. Pre-establishment Period of Cairo city, Fustat, el- Asker and Katai cities were established through earlier conquests in this region. However, above mentioned cities were established as military camp. Then, they took the form of city in the pre-establishment period, Cairo was planned as the center of caliphate. Therefore, it has been seen in different structure than other previously established cities. Fatimid was different than other Sunnite religious group, their belonging to Shiite group, inclusion of different ethnical units and tolerance to non-muslim groups resulted in formation of a rich collection in the manegerial, religious, social, cultural and financial structures of the city. Although the city generally had a whealthy period during the period of Fatimid. Experienced famine, internal conflicts and wa^s and other situations were replaced whealth to misery and destruction. After a short period to Eyyubid accupation, the city experienced a deep change : namely, some of the buildings were used exceptional to their establishment purpose; wide open spaces and fields were turned to new shopping area and districts through subdivisions. Key Words: Egypt, Fatimid, Cairo, Cevher.