Geçmişten günümüze Kuzey Irak`ın beşeri coğrafyası ve sosyal yapısı (yer adları, aşiretler ve gelenekleri, yerleşme düzenleri, nüfus ve dini cemaatler

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE KUZEY IRAK'IN BEŞERÎ COĞRAFYASI VE SOSYAL YAPISI (Yer Adlan, Aşiretler, Gelenekleri, Yerleşme Düzenleri, Nufus Ve Dini Cematlar ) Atila UĞUR Fırat üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı 2001, Sayfa : V+135 Mondoros Mütarekesi sonrası teslim olan Osmanlı Devleti'ni Kuzey Irak bölgesindeki üç vilayeti, Musul, Basra ve Bağdat 1920 yıllarında İngiliz mandası olmuştu. 1921 de Emir Faysal'ı başa getirmiş ve 1921 de Irak Devletini kurmuşlardır. Ayrıca İngilizler 1925 te çıkardıkları yasa ile Irak Krallığını Anayasal olarak ilan etmişlerdir. Irak meselesi en önemli aşamasını Lozan Barış görüşmelerine yaşamıştır Türkiye'nin karşında İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya katılmıştır. Lozan'da Türkiye'yi, ismet İnönü, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Dr. Rıza Nur, Trabzon Milletvikili Hasan Saka, ve yardımcı üyeler temsil etmişlerdir. Pek çok meselenin tartışılmasının yanında Nihayet 23 Ocak 1923 tarihindeki oturumda Musul mes'elesi gündeme gelmiş, görüşmeler sonunda meselenin halledilmesi mümkün olmamış ve mesele Milletler Cemiyetine havele edilmiş neticede 24 Temmuz 1923 yılında Milletler Cemiyetinin karan ile Irak İngiltere'nin mandasına verilmiştir Lozan konferansı sonrası Türk-İngiliz ikili görüşmeler 19 Mayıs-5 Haziran 1924'de İstanbul'da Haliç Konferansı olarak bilinen toplantısıyla yapmış ancak bundan da sonuç alınamıyınca 6 Ağustos 'ta Milletler Cemiyeti Konseyine götürülmüş ve Musul Sorunu'nun gündeme alınması istenmişti Irak'ın 1932 de Milletler Cemiyetine girmesi ile manda yönetimi de son bulmuştur. 1932 de ise resmen Irak'a bağımsızlık tanımışlardır. Faysal, Kral olarak başa getirilmiş ve Irak Milletler Cemiyetine üye seçilmiştir. ANAHTAR KELİMELER:Musul, Lozan, Irak, Türkiye, Türkmen

Bmmmw past topıeseat, social anâ ggofp&pMeal strsstm® of sonSıeısı Iisg CMumn ©f f ]mm# totes ai tair customs, seîüMug Atilla. OHU@ ÎBSlİîltl*! Of Sosisi D®peifQfiKt uf Höslöîy 2gS@l,pig@:¥+iS5 Afur 3b Essratas testy, fh&xe proşlacss of öt©Biaa EMpte- tot sse M Nâîttem fmı, M^yl,B-5'.iat,J mm feeea» mmâm of lagtaâ M 1921, Ezgimi §mhlişh8â tesj mâ Mpâ Emir Faysal, to mm m jprnxBaaStyja. Î9^s Engluaâ «tested ise fefegdain Ths Most teıporîgrtî stage of H® fKöfetesat of Iraspras in Lossa coafarer^s EBgfiMtil, Fraara, Ϋf,,fegan, öısce, SoMa&te, YogoaflBfflBiaıd Ttrissj joaieâ Les», HıMjsM loîıaTO&lianoraâpt^ Paste, tealtfo mâ socM ssrrö&s HsiHester Dr. îte?. Mu? aad deptsty of Ite.fesojfi, Hasaa Sate. j®piBS©rıfeâ Tbüsbi? ia LosstiL Monjpobfeass dJscusgâ,. fent fte proMexa coıMa't fee solved âsâ for ^/oıâeâ îo> îhe feigns of nations: cm 24 My 1923 feigns of jıafeıies decided to h&m list m t. aısuıâate of Mteı tie Losân msflmım, Ttotidslk aM Eagîlsîi Eepss©®sfets iisewea the PK&feîSîB i& îstaatral oa 19 Maj-5 Jtas i 924, that Is tawa @g goldera îtonı coıfeıescs bı^t it coMa't be possible to Had sdiitioxi. Afer âl that, Musul again was o& tJîe ageMa o£ fcapıe of Mtio&s o&6 August Î924 Tte Mâa&aıos; sjsıeıa come @a ©M to 19:32. AM iatepace of irat ms «ctpM, F&pai corns id po'TOras a Mag w l2^t«ecaiae âEaeî&berof ls$p$@ of aations /=, / / /