Akçadağ ilçesinin (Malatya) coğrafyası

Abstract

ÖZET Doktora Tezi AKÇADAĞ İLÇESİ'NİN (MALATYA) COĞRAFYASI Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilin» Dalı ELAZIĞ - 2002, Sayfa: XV + 325 Akçadağ ilçesi, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü'nde yer almaktadır. Malatya iline bağlı olan Akçadağ ilçesi, eski çağlardan beri yerleşilen bir alandır. Tarihi kaynaklarda ismi, `Arca`, `Arka`, `Argos` ve `Arega` olarak geçmektedir. Akçadağ ilçesinin yönetim merkezi 1867 tarihinde Levent merkezidir. Aynı tarihte bugünkü Akçadağ (Arga)'a nakledilmiştir. 1910'da belediye teşkilatı kurulmuş olan Akçadağ bugün 72 köyün yönetim merkezidir. 1193 km2 yüzölçümüne sahip olan ilçede çok sayıda mahalle yerleşmesi de bulunmaktadır. Akçadağ ilçesi, genel hatlarıyla bir platolar sahasıdır. Bu platolar, Akçadağ Platoları ve Malatya Havzası Platoları olarak kd-gb doğrultulu bir fay hattıyla birbirinden ayrılmaktadır. Akçadağ kasabası bu iki platonun arasında fay hattına paralel uzanan birikinti koni ve yelpazelerinin uzandığı alanda kurulmuştur. Doğal bitki örtüsü genellikle antropojen step ve bozulmuş ağaç formasyonlarından oluşmaktadır. İnceleme alanımız bölgenin karasal iklim özellikleri yanında bozulmuş Akdeniz iklim özelliklerini göstermektedir. İnceleme alanımızda ana akarsuyu Tohma çayı oluşturmaktadır ve en önemli yan kolu Sultansuyu deresidir. Ekonomisi tarıma dayalı olan ilçede en önemli ürün kayısıdır. İlçe nüfusu 1997 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre 42.527 kişidir. Bugün ilçede önemli ölçüde nüfus azalmaları yaşanmaktadır. Sanayisi gelişmemiş olan ilçede TİGEM'e bağlı bir de Sultansuyu Devlet Üretme Çiftliği bulunmaktadır. İlçenin Malatya merkez ilçeye yakın olması gelişimini önemli ölçüde etkilemiş ve yerleşmeleri buraya bağımlı hale getirmiştir. Bugün Malatya ili sınırları içinde yer alan Erhaç Havaalanı da inceleme sınırlarımız içindedir. ANAHTAR KELİMELER: Akçadağ, Arga, Kayısı, Sultansuyu Devlet Üretme Çiftliği, Tohma Çayı, Sultansuyu Deresi, Erhaç Havaalanı.

n SUMMARY PhD Thesis Handan ARSLAN The University of Fırat The Institute of Social Science The Department of Geography The town, Akçadağ is in the upper Fırat district of the East of Turkey. Akçadağ which is a town of the City Malatya has been a settled area for ages. It was called as `Arca`, `Arka`, `Argos` and `Arega` according to the history books. The center of Akçadağ town was called Levent in 1867. The town was moved to Akçadağ (Arga) in the same year. Akçadağ which had a board of municipality in 1910 was the administration center of 72 villages. It has an area of 1 193 km2 and it has also a lot of quarters. It is genarally a plato area named Akçadağ plato and Malatya territory. They are separated with north-east and south-west fault line. Akçadağ is located between these two plotoes and paralled to the fault line. Its natural flora has genarally antropogen step and distorted tree formations. We can say that it has not only continental climate but also a little bit Meditarinean weather in our invastigation area. The main river is Tohma, and its most important branch is the Sultansuyu stream. Akçadag's economy mostly depends on agriculture and apricot can be grown there most. The population of the town was 42.527 according to the census held in 1997. Today the population is exteremly going down because it is very near city Malatya. Akçadağ has a State Production Farm called Sultansuyu and is directed by TİGEM (General Directory of Agricultural Administration). Erhaç airport which is in the city Malatya is also in our investigation area. 1CF.Y WfYRTJS? Akrartaa Anrir.nt Sııltarısııvıı State Prorhirtfinn Farm Tnrtma River