Mevlana Celaleddin-i Rumi`nin Mesnevi`sindeki dini motiflerin tesbiti ve değerlendirilmesi

Abstract

Mevlânâ Celaleddin Rumi ve Mesnevi adlı eseri Türk - İslam kültür tarihinde önemli bir yere sahiptir. Mevlânâ devrinde var olan Budizm, Hıristiyanlık, Yahudilik, Eski Türk Gök Tanrı inancı gibi dini akımların yanında Eflatun, Yeni Eflatuncu fikirler, Sühreverdilik ve İsmaili-Batini akımlardan da etkilenmiştir. İnanç motiflerinde genellikle Vahdet'i Vücud ve İnsan-ı Kâmil doktrinlerinin etkisi görülür. İnanç motiflerinde şekilden yola çıkarak öze ulaşmaya çalışan Mevlânâ biçimden çok içeriğe önem vermiştir. Batıni felsefe inanç motiflerinin yorumlanmasında etkili olmuştur. Ayrıca dini motiflerde yukarıda saydığımız din ve felsefe sistemlerinin etkileri de görülmektedir.

Mevlana Celaleddin Rumi and his book called as Mesnevi are very important for Turkish-Islam Culture history. Mevlana was affected by not only Budism, Christianity, Quality of a jew and old Turkish Gök Tanrı belief, but also Eflatun, new Eflatun ideas, Suhrever dilik and İsmaili Batını movements. The effects of Vahdet-i Vucud and Insan-ı Kamil doctrine are seen in his belief motifs. Mevlana who wanted to reach essential by means of belief motifs gave important to contenst rather than shape. Batın philosophy affected the interpretation of belief motifs. Moreover the effects of religion and philosophy systems are seen in the religion motifs.