Kuzey Ege Havzası akarsuları diyatome kompozisyonu ve ekolojik özellikleri

Abstract

Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifi kapsamında fitobentoz, sucul ekosistemlerdeekolojik kalitenin belirlenmesinde kullanılan önemli bir biyolojik kalite bileşenidir.Kuzey Ege Havzasına ait farklı tipolojilere ait akarsulardan, 2014 yılı yaz, sonbaharve 2015 yılı ilkbahar, yaz dönemlerinde diyatome ve su örneklemesi, SÇD standartyöntemlere görealınarak 18 akarsu istasyonunda gerçekleştirilmiştir. Çalışmada;Kuzey Ege Havzası'nın diyatome komposizyonunun belirlenmesi ve diyatomemetrikleri kullanarak istasyonların su kalitesi ve ekolojik durumlarınındeğerlendirilmesi hedeflenmiştir. Kuzey Ege Havzası'na ait istasyonlarda toplam 80diyatome türü teşhis edilmiştir. Çalışma süresince Cocconeis placentula,Didymosphenia geminata, Gomphonema parvulum, Navicula oppugnata, Cymbellaexcisa, Ulnaria ulna, Diatoma vulgaris ve Navicula cryptocephala türleri yaygıngörülmüştür. Diyatome türleri ile çevresel değişkenler arasındaki ilişki Kanonik Uyumanaliz (CCA, Canonical Correspondence Analyses) ve Monte Carlo permütasyon testiile değerlendirilmiştir. Çalışma süresince türlerin dağılımında sıcaklık, çözünmüşoksijen, TP, tuzluluk, PO4, elektriksel iletkenlik ve TN etkili olmuştur. Kuzey EgeHavzası istasyonlarının ekolojik su kalitesi durumları TIT ve TI indeksleri kullanılarakdeğerlendirilmiştir. TIT indeksi logTP ile yüksek bir korelasyon katsayısına sahipolup, su kütlelerinin ekolojik durumunu değerlendirmek için uygun diyatome metriğiolarak kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Akarsu, Kanonik, Diyatome, Kuzey Ege Havzası

Phytobenthos is an important biological quality element suggested by the EuropeanUnion Water Framework Directive (WFD) in the determination of ecological status ofaquatic ecosystems. The study aimed to determine the diatomic composition andevaluate the water quality and ecological conditions of 18 running water ecosystemsin the Northern Aegean Basin based on diatomic metrics. Diatom and water data weresampled during four seasons (summer and autumn 2014, and spring and summer 2015)according to the WFD standarts methods. A total of 80 diatom species were identifiedin the water bodies during the study period. Cocconeis placentula, Didymospheniageminata, Gomphonema parvum, Navicula oppugnata, Cymbella excisa, Ulnariaulna, Diatoma vulgaris and Navicula cryptocephala were the commonly foundspecies. The relationship between diatom species and environmental variables wasexamined using the canonical correspondence analysis (CCA) and Monte Carlopermutation test. Temperature, dissolved oxygen, TP, salinity, PO4, electricalconductivity, and total nitrogen had an effective role in the distribution of diatomspecies during the study. The ecological status and water quality of sampling stationsin the North Aegean Basin were evaluated using the trophic index Turkey (TIT) andthe trophic index (TI) indices. The TIT index showed a high correlation with logTPand could be an appropriate diatomic metric for evaluating the ecological status ofwater bodies. Key words: Running water, Canonical, Diatom, North Aegean Basin