Elazığ`da hava kirliliği ve insan sağlığı üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi Arzu TEKİN Elazığ'da Hava Kirliliği Ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkisi Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Ana Bilim Dalı 2002, 88 Sayfa Elazığ Doğu Anadolu Bölgesi'nde Güneydoğu Torosları'nın kuzeyinde yer alan, kuzeyi ve güneyi yüksek dağlarla sınırlanan bir depresyon sahasıdır. Elazığ hava kirliliğinde fiziki ve beşeri faktörler rol oynamaktadır.Elazığ'ın bir çanak içinde yer almasından dolayı, hava akımı bu oluk boyunca tek yönde, batıdan doğuya doğru gerçekleşmektedir ve kirli havanın bu alanda birikmesine neden olmaktadır.Ayrıca kışın yüksek dağlık sahalardan özellikle Harput'tan ovaya çöken hava inversiyona neden olur. Hava kirlililiğinin en yoğun yaşandığı Aralık, Ocak, Şubat aylarında, atmosferdeki kirleticiler asit yağmurlarıyla yeryüzüne iner ve Elazığ Ovası'nın geçirimli olmasından dolayı yer altına sızar. Bu aylarda yoğun olarak görülen sisler de kirliliğin şehirde hapis kalmasına ve artmasına neden olmaktadır. Elazığ'da bitki örtüsünün yeterli olmayışı kirliliği önleyememektedir. Kışın evsel ısıtma araçları atmosfere çeşitli tür ve miktarlarda kirleticiler verir. Elazığ 'm ulaşım açısından bir kavşak noktasında olması ve şehirde kullanılan araçlardan dolayı atmosfere yıl boyunca hidrokarbonlar, azot oksitler, kurşun ve toz yayarlar.Asıl kirliliği şehir içi araçları yapmaktadır. Nüfusun artması da kirlilik sebebi olmuştur.Ancak alman tedbirlerden dolayı eskiye nazaran kirlilik azalmıştır. Hava kirliliğinden insanlar,yapılar, hayvanlar, bitkiler,iklim,su ve toprak olumsuz etkilenmektedir. II

SUMMARY Master Thesis Arzu TEKİN AÎR POLLUTION İN ELAZI? AND THE EFFED ON PEOPLE Fırat University The înstituation Of Social Sciences The Department Of Geography 2002, 88 Page Elazığ is the depression field that takes part in the north of southeast Tauros Montains in the region of east Anatolia, and also it's north and south is lined up high mountains. Air pollution is any process whether natval and man - made factor cause undesiroble balance of nature in Elazığ. Naturally Elazığ takes part in a pot. Because this, current of air flows thoughout this gutter from west to east at one way and also couses the collection of polluted air here. Also in winter the air that falls in to plain from in the regions of high mountain causes especially Harput, causes inversion. Mounth December, January and February are the tickets mounthes at air pollution in Elazığ. On these months, pollutionts of the atmosphere come down the earth's surfoce with acid rains. Because the plain Elazığ is permeable, it exudes underground. İn addition to these, fogs that is saw on these maths increose the air pollution in city. Because there aren't enough plants in Elazığ air pollution doesn't decrease. Some tools that we use in our home to heat,give some kinds of polluants in winter. Elazığ is a point of crossroads as a communication, because of this vehinles that is used in city precd hydrocarbons, oxides of nitrgon, dust and lead. These vehicles increase the pollution. Due to increose the population cause the air polution. But because of the meosure that takes from peope it is not as high as the old days. Peoples buildngs, animals, plants, climate, water and soil are aftecled from air pollution negatively. Ill