Bekleme hattı sistemlerinde simülasyon analizi ve bir karar verme problemine uygulanması

Abstract

ÖZET Birlikte yaşayan insanların oluşturdukları topluluklar karmaşıklaştıkça, in sanların ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetleri sunan işletmeler de karmaşıklaşmaktadır. Buna bağlı olarak da işletmelerin varlığım sürdürme görevini üstlenmiş yöneticilerin vermek zorunda olduğu kararlar da aynı ölçüde zorlaşmaktadır. İşletmelerin karşılaştığı karar problernlerinin çözümü ile verilecek ve işletme nin her aşamasını etkileyecek olan en iyi karara ulaşabilmek için bilimsel yöntemler kullamlmalıdır. Hizmet sunan işletme ya da işletme birimlerinin optimal bir biçimde düzen lenmesi bir karar verme problemidir. İşletmelerde, hizmet isteğinde bulunan müşte riler, hizmet sunulan birime geldiklerinde kendilerinden önce kimse yoksa hemen hizmet edilmektedirler. Fakat kendilerinden önce başkaları varsa hoş görüşlü davra nıp bir sıra (kuyruk) oluşturmakta ve önceden belirlenmiş kurallara göre de kendile rine servis yapılmaktadır. Öte yandan sırada uzun süre beklemek gerekiyorsa müşteri kuyruktan ayrılır. Bu durum işletme açısından müşteri kaybı demektir. Bazen de tam tersi bir durum söz konusu olup hizmet isteğinde bulunan hiç bir müşteri olmadığı için hizmet birimi boş bekler. Beklemek yalnızca insan yasanımda değil işletmelerin de faaliyetlerinde de vamlı olarak karşılaştıkları bir sorundur. O halde bu sorunun bilimsel olarak araştı rılması ve sıra bekleme sistemlerinin de bu araştırmalar ışığı altında düzenlenmesi gerekir. Sıra bekleme sistemlerinin incelenmesinde baş vurulan yöntemler kuyruk teorisi ve simulasyon (benzetim) tekniği adı altında iki ayrı yaklaşım biçimiyle ince lenebilir. Bu çalışmada karar verme yöntemlerinden biri olan Simulasyon Analizi ve Kuyruk Teorisinden bahsedilecek, Simulasyon Analizinin Bekleme Hattı Prob lemlerine nasıl uygulandığı, yedinci bölümde ele alınacak bir problemin bir simulasyon programında çözümlenmesiyle gösterilecektir.

ABSTRACT As communities which cohabited people constituted are getting complex, managements which people present needed property and services are getting complex too. Connected to this, decisions which managers, responsible for the existence of the managements, have to make are getting identically hard too. In order to reach the best decision that will affect management in every stage and that the one will be given as a solution for the desicion problems managements facing, scientific methods must be used. Arranging the management presenting service or management units in an optimal way is a making desicion problem. In managements, customers requesting service when they come to the place when service is presented if there is no one in front they will be served. However if there are others in front of them, they will act tolerant to constitute a queue and according to rules defined before, a service has been presented for themselves. On the other hand, if it is necessary to wait in the queue for a long time, customer leaves the queue. That means a customer loss in terms of management. Sometimes, there is in question an opposite situation in which no customer requests services then the service unit waits vacant. Waiting is not only in human life but also it is a problem managements continiously facing in their activities. Therefore this problem scientifically must be investigated and waiting queue systems should be arranged under this investigation. Methods which have been applied to the investigation of the waiting queue systems can be analysed with the queue theory and simulation technique in two different form of approaches. In this study Simulation Analysis and Queue Theory which are one of the methods of making desicion will be mentioned. How Simulation analysis applied to waiting line problems will be shown with solving a dealt with problem in a simulation program in chapter seven.