Irak (1908-1923)

Abstract

Ill ÖZET Doktora Tezi Irak (1908-1923) Selçuk DUMAN Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı 20O3 s:242 Irak'ı Bağdat, Basra ve Musul üçgeninde düşünerek, bir giriş yedi bölümden oluşan bir tez meydana getirdik. Girişte; Irak adı, coğrafi yapısı ve tarihi gelişimi milattan önceki yıllardan başlatılarak Osmanlı'nın son dönemine kadar getirilmiştir. Birinci bölümde; II. Meşrutiyet'in ilam, II. Meşrutiyet dönemindeki siyasi gelişmeler ve kurulan siyasi partiler sosyal boyutlarıyla birlikte incelenmiştir. İkinci bölümde; II. Meşrutiyet dönemi Irak'taki etnik sosyal ve ekonomik durum incelenmeye çalışılmış ve Irak halkının sosyal yapısı ortaya konulmuştur. Üçüncü bölümde; Büyük Devletlerin (İngiltere, Almanya, Rusya, Fransa) Irak'taki fealiyetleri incelenmiştir. Dördüncü bölümde; Birinci Dünya Savaşı döneminde Irak'taki savaş durumu ve tarafların kayıpları aktarılmıştır. Beşinci bölümde; Savaş dönerninde Irak'taki halkın tutumu,azmlıklann davranışları ve casusluk faaliyetleri incelenmiştir. Akıncı bölümde; Bağdat'ın işgalinden krallık dönemine Irak'taki İngiliz yapılanması ve oluşan tepkiler anlatılmıştır. Yedinci bölümde; Faysal'ın Irak Krallığına seçilmesi ve onun yaptığı yönetim yapılanması ele alınmıştır. Anahtar kelimeler: Irak, Bağdat, Basra, Musul, Faysal, Halil Paşa, Nurettin Bey, Golç Paşa, Ali İhsan Sabis, Kut.

rv SUMMARY Doctoral Thesis IRAQ (1908-1923) Selçuk DUMAN University Fırat The Institute Social Sciences The Department of History 2003 s:242 We made a thesis that consists one entrance and three chapters, thinking of Iraq in the triangle of Bağdat, Basra and Musil. In the entrance, the name of Iraq, its geographical structure and historical improvement are proclaimed, from the early years before Christ till the last period of the Ottoman Empire. In the first chapter, the situation of the region, political formations and the activities of the other states in the period, which is from the Constitution II to World War I, were investigated. In the second chapter, the subject matter of the thesis is tried to be investigated focusing on the social and political dimension of the World War I and the important point in here is the reactions of the people of Iraq by the sides. In the third chapter, the governmental constitution in the region after England conquered Bağdat, and the reaction of the people of the region to these constitutions one handled. In the sense of these reactions, the connection of Turkey-Iraq and especially the relation of `Kuva-i Milliye` were investigated. Finally the election of Faysal as the King of Iraq and his constitutional activities were handled.Key Words; Iraq, Bağdat, Musul, Faysal, Halil Pasha, Mr. Nurettin, Golç Pasha, Ali îhsan Sabis Kut.