Yugoslavya Federal Cumhuriyeti, Kosova ve Metohiya Özerk bölgesinde Türkçe eğitim-öğretim ve kültürel meseleler (1951-2001)

Abstract

ÖZET Kosova, uzun yıllardan beri Balkanların kanayan yarası durumundadır. Tespitlerimize göre, Yugoslavya içinde bulunan ve Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak adlandırılan bölgede bugün hala yaklaşık 15-20.000 insan kendisini Türk saymakta ve gelenek ve göreneklerini korumaya çalışmaktadır. Osmanlı İmparatorluğumun bölgeden 1912' den itibaren ayrılmasıyla Kosova Türkleri, gerek göçe zorlamalarla, gerekse Türkçe eğitim ve öğrenim haklarının ellerinden alınmasıyla, asimile edilmeye çalışılmışlardır. 1951 'den itibaren Türkçe eğitim ve öğrenim haklarını kazanan Kosova Türkleri 52 yıldan beri eğitim ve öğrenim alanlarında çok mesafeler almışlardır. Kosova' da 1912 yılından beri devam eden bir göç ve asimilasyon hareketi vardır. Türklerin nüfusu yaklaşık 30 yıldır hep aynı ve belki de azalmaktadır. Kosova'da inşa edilen Osmanlı mimari eserinin sayısı tam olarak bilinmemektedir. Bu eserlerin çoğu bugüne kadar korunamamış, eski dönem Yugoslav politikaları uygulanarak yok olmuştur. Raif VIRMİÇA'nın araştırmalarında tespit edilen duruma göre, Kosova' da 16 yerleşim yerinde 357 Osmanlı eseri tespit edilmiştir. Bu eserlerden bugün sadece 208' i mevcut olurken, 149'u yıkılmış ve yokolmuştur. Kosova Savaşı sonrasında pek çok caminin, birtakım Arap sivil toplum örgütleri tarafından, Türk izlerini Kosova'dan silmek amacıyla ve onarma bahanesiyle yıkıldığı bizzat tarafımızdan müşahede edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Yugoslavya, Kosova, Metohiya, Eğitim-Öğretim, Etnik Yapı, Türk Azınlığı.

ABSTRACT Kosova is the sore spot in the Balkans for a long time. According to our findings, about 15-20.000 (fifteen or twenty thousand) people who are in the region which is called as Kosova and the Metohia Autonomous Region in Yugoslavia, have still accepted themselves as Turks and have been trying to protect their traditions and customs. After the Ottoman Empire had left this region since 1912, The Kosovar Turks were tried to be assimilated either by being forced to migrate or by being hindered their rights of education and training. The Kosovar Turks who got the rights of education and training in Turkish language in 1951, have had great advances in eduacation and training. There is a movement of migration and assimilation which has been continuing in Kosova, since 1912. The population of Turks is nearly the same and perhaps it has been lessening for around thirty years. The number of the Ottoman architectural works which were built in Kosova is not known exactly. The greatest number of these works of art had not been able to be protected up to date and had vanished because of to be old age Yugoslovian politics. In respect of the results which were established from the studies of Raif VIRMICA, 357 (three hundred and fifty-seven) Ottoman works of art had been established in 16 (sixteen) setlement places, in Kosova. Today; 208 ( two hundred and eight) of these works of art have still existed, but 149 (a hudred and forty-nine) of them had already been demolished and they had also vanished. It was observed especially by us that, after the Kosova War, in order to remove the trucks of Turks in Kosova, a lot of mosques had been demolished by some of Arabic NGOs, with the excuse of restoration. KEY WORDS: Yugoslavia, Kosova, Metohiya, Education and Training, The Ethnic Structure, The Turkish Minority. n