Osmanlı Hanedanı`nın yurt dışına çıkarılması, mal binalarının tasfiyesi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi Nurullah EMÜL Osmanlı Hanedanının Yurt Dışına Çıkarılması, Mal ve Binalarının Tasfiyesi Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı 2003 : Sayfa : 63 + VIII Bu çalışmada, Cumhuriyet'in ilanından sonra yurt dışına çıkarılan Osmanlı Hanedanı Üyelerinin siyasi, sosyal ve iktisadi durumları incelenmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra ülkede siyasi rejimin sağlam bir şekilde tesis edilebilmesi için bir takım çalışmalar yapıldı. Türkiye Cumhuriyeti Devleti önce 3 Mart 1924 yılında 431 Sayılı Kanunu çıkardı. Daha sonra da 1 Haziran 1924'te Bakanlar Kurulu'nda 544 Nolu Karar doğrultusunda 150 kişilik bir liste hazırladı. Kabul edilen bu yasa ve kararlar doğrultusunda önce Hanedan üyeleri sonra da Yüzellilikler yurt dışına çıkartıldı. Ülke sınırları içerisinde mal, mülk edinme hakkından men edildi. Türkiye Cumhuriyeti dahilindeki emlak, mal ve binalarını tasfiye etmeleri için belli bir süre tanındı. Osmanlı Hanedanı mensupları yurt dışına çıkartıldıktan sonra 431 Sayılı Yasanın sekizinci maddesine dayanarak, II. Abdulhamit'ten kalan ve hazinenin el koyduğu mirasını kendilerine intikal etmesi gerektiği hususunda hukuki çalışmalara başladı ve Hazine aleyhine dava açtılar. Mahkemeden iki ayrı davadan iki ayrı sonuç çıkınca Yargıtay içtihadı birleştirme kararıyla Hanedan üyelerinin haklı olduğu konusunda karar verdi. Ancak bu defa olayın siyasi boyutu devreye girdi ve Meclis'te 431 Sayılı Yasanın 8. maddesinin `Kanun yürürlüğe girdiği tarihte hayatta bulunsun bulunmasın Osmanlı İmparatorluğu' nda Padişahlık etmiş herhangi bir kimse namına Türkiye Cumhuriyet' i sınırlan içinde tapuda kayıtlı gayri menkul mallar bu kanunun yürürlüğe girmesiyle millete intikal etmiştir` şeklinde yorumu kabul edildi. BöyleceHanedan mensuplarının Türkiye Cumhuriyeti sınırlan içerisinde atalarından kalan mirasa kavuşma hayalleri bir kez daha sona erdi. II. Abdülhamit'in yurt dışındaki serveti Türkiye Cumhuriyeti toprakları içerisinden kat kat fazlaydı. Bu nedenle Hanedan üyeleri yurt dışında kalan mirası elde etmek için de uzun uğraşlar verdiler. Ancak bu alanda hiçbir basan elde edemediler. Böylece yurt dışında uzun süre kimisi sefalet ve acınacak bir halde yaşamaya mecbur kaldı. Ancak sürgüne gönderilmelerinden uzun yıllar sonra 1952 yılında Hanedanın kadın üyelerinin, 1974 yılında ise bütün üyelerin yurda dönmelerine izin verildi. Fakat bu tarihte sürgüne gönderilmiş olan bir çok Hanedan üyesi zaten hayatını kaybetmiş durumdaydı. Hanedan üyelerinin tamamının affı için tam elli yıl beklenirken, vatana ihanet gerekçesiyle yurt dışına çıkanlan Yüzellilikler 1938 yılında affedildi ve ülkeye dönme imkanı verildi. Anahtar Kelimeler : II. Abdülhamit, Cumhuriyet, Mal ve Binalar, Hanedan Üyeleri, Yüzellilikler

ABSTRACT Master Thesis Sending The Ottoman Dynasty Out Of The Country Liquidation Of Goods and Buildings Nurullah EMUL Department of History Institute of Social Sciences Firat University 2003: Pages: 63 + VIII In this study, political, social and economical situations of members of Ottoman dynasty who were sent out of the country after the declaration of the republic, are researched. After the declaration of the republic, a certain number of studies were done for being able to be instituted of the regime securely. The State of Turkish Republic firstly enacted the law of numbered 43 1 in the date of 3 rd March 1924. After that, it prepared a list which contains 150 people, related to the decision of numbered 544 law in the Council of Ministers in 01 st June 1924. First the members of the dynasty, then one hundred fiftynesses were sent out of the country related to this law which was accepted and decisions. They were prohibited the right of having goods and property in the borders of the country. A certain period of time was given to them in order to liquidate their real estate, goods and buildings which are included in Turkish Republic. After the members of Ottoman dynasty had been sent out of the country, it started the legal studies on the topic which is necessary to transfer the heritage that is the rest of II. nd Abdulhamit and confiscated themselves by the treasury relating to 8 th item of the law of numbered 43 1. Then the members of dynasty brought a suit against the treasury. When two different results emerged from two different trials from the law court, the Supreme Court decided that the members of the dynasty are in the right by the decision of union of the results. But this time, the political size of this event became a part of theactivity and in the Assembly, the commentary of the law of numbered 43 l's 8 th item was accepted like that. `In the date when law went into effect, the immovable goods which are registered in the title deed in the borders of Turkish Republic, are transferred to the nation by the time that this law went into effect, whether he lives or not,to the name of anyone who was done sovereignty in Ottoman Emporer`. So, the imaginations of the members of the dynasty to be reunited to the heritage which are passed from their ancestors again ended. II. Abdulhamit's wealth which is found abroad was more over than his wealth in Turkish Republic. Therefore; the members of the dynasty struggled so much to get the heritage that is found abroad. But they couldn't succeed. So, some of them were forced to live in poverty and in the pitiable conditions. However, a long time later after they had been sent to the excile, the women members of the dynasty were permitted to came back to the country in 1952, all of the members were also permitted to came back to the country in 1974. but in that date most of the members of the dynasty were death. When it was waited for forgiving of all the members of the dynasty, the one hundred fiftynesses who were accused of the treachery to the country and sent to out of the country, were forgiven and permitted to came back to the country. Key words: II. Abdulhamit, Republic, Goods and Buildings, The Members of the Dynasty, One Hundred Fiftynesses IV