Marrubium globosum montbret and Aucher ex Bentham subsp. globosum bitkisinin uçucu yağ bileşenmerinin karakterizasyonu ve bazı Marribium türlerinin antioksidant aktivitelerinin belirlenmesi

Abstract

VI Marrubium globosum Montbret & Aucher ex Bentham subsp. globosum BİTKİSİNİN UÇUCU YAĞ BİLEŞENLERİNİN KARAKTERİZASYONU ve BAZI MARRUBİUM TÜRLERİNİN ANTİOKSİDANT AKTİVİTELERİNİN BELİRLENMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Cengiz SARIKÜRKCÜ MUĞLA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 2004 ÖZET Sunulan bu çalışmada, bazı Marrubium türlerinin (M globosum subsp. globosum, M. vulgare ve M. parviflorum subsp. parviflorum) uçucu yağ, uçucu yağ sonrası su ve aseton özütlerinin antioksidant aktiviteleri belirlendi. M. globosum subsp. globosum bitkisinin hidrodistilasyonla elde edilen uçucu yağı GC/MS sistemiyle analiz edildi. Toplam 86 bileşen karakterize edilerek aydınlatıldı. Spatulenol ve P-karyofîllen ana bileşen olarak bulundu ve bunları karyofillen oksit ve germakren D izledi. Marrubium türlerinin antioksidant aktivitesi DPPH serbest radikal giderim ve lineloik asit oksidasyon inhibisyonuyla belirlendi. Antioksidant çalışmaların sonuçlan, M. globosum, M. vulgare ve M. parviflorum bitkilerinin uçucu yağ sonrası su özütlerinin sırasıyla; 0.32, 0.35 ve 0.32 mg/ml IC50 değerleriyle güçlü radikal giderici olarak davrandığım; buna karşın, uçucu yağların sırasıyla; 1.0, 1.6 ve 1.5 mg/ml IC50 değerleriyle daha düşük aktiviteye sahip olduklarım göstermektedir. Uçucu yağlar linoleik asidi etkili bir şekilde inhibe etme yeteneğine sahip değillerdir ve 0.2 mg uçucu yağ miktarlarının inhibisyon değerleri %73 den daha küçüktür ve bu değer standart olarak kullanılan BHT'ninkinin bir hayli altındadır. Anahtar Kelimeler: Marrubium, uçucu yağ, spatulenol, antioksidant aktivite, DPPH Sayfa adedi : 152 Tez yöneticisi : Prof. Dr. Mansur HARMANDAR

VII CHARACTERISATION of CHEMICAL COMPOSITION of the ESSENTIAL OIL of Marrubium globosum Montbret & Aucher ex Bentham subsp. globosum and DETERMINATION of ANTIOXIDATION ACTIVITY of SOME MARRUBIUM SPECIES (M. ScThesis) MUGLA UNIVERSITY INSTITUTE of SCIENCE and TECHNOLOGY 2004 ABSTRACT The present study was conducted to evaluate the antioxidant activities of essential oils and deodorized water and acetone extracts of some Marrubium species (M globosum subsp. globosum, M. vulgare and M. parviflorum subsp. parviflorum). The chemical composition of a hydrodistilled essential oil of M. globosum subsp. globosum was analyzed by a GC/MS system. A total 86 constituents were identified. Spathulenol and P-caryophyllene were found to be the main constituents, followed by caryophyllene oxide and germacrene D. Antioxidant activity was measured employing two methods namely, scavenging of free radical DPPH and the inhibition of linoleic acid oxidation by all extracts and the essential oils of Marrubium species. Antioxidant studies suggested that deodorized water extracts of M. globosum, M. vulgare and M. parviflorum behaved as a strong free radical scavenger providing IC50 at 0.32, 0.35 and 0.32 mg/ml, whereas the oils showed weaker activity with IC50 at 1.0, 1.6 and 1.5 mg/ml, respectively. Essential oils were not effectively able to inhibit linoleic acid oxidation and only <73% inhibition was achieved at 0.2 mg dose, far below that of the standard (Butylated hyroxytoluene, BHT) at the same dose. Keywords: Marrubium, essential oil, spathulenol, antioxidant activity, DPPH Page number :152 Adviser : Prof. Dr. Mansur HARMANDAR