Zehirli bitki geofit ekstraktları ile ağaç malzemenin mantar çürüklüklerine karşı korunmasına ilişkin bir araştırma

Abstract

VI ZEHİRLİ BİTKİ GEOFIT EKSTRAKTLARI İLE AĞAÇ MALZEMENİN MANTAR ÇÜRÜKLÜKLERİNE KARŞI KORUNMASINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA (Yüksek Lisans Tezi) Ertan ÖZEN MUĞLA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 2005 ÖZET Bu çalışmada, çevresel zararları olmayan bitki ekstraktlarmm ağaç çürüklük mantarları üzerindeki özellikleri araştırılmıştır. Bu deneyde bazı bitki ekstraktiflerinin, ağaç çürüklük mantarlarının gelişimlerim önlemek için, kahverengi çürüklük {Postia placenta Mad-698-R.) ve beyaz çürüklük (Trametes versicolor 1030) mantarları kullanılarak, bu ekstraktlar ile emprenye edilmiş sarıçam (Pinus sylvestris L.) ve Doğu kayını (Fagus orientalis L.) odunlarına, laboratuar ortamında etkileri araştırılmıştır. Emprenye maddesi olarak zehirli geofit bitkilerden, Muscari neglectum Guss ve Gynandriris sisyrinchium kullanılmıştır. Sarıçam ve Doğu kayını odunu örnekleri bu ekstraktlar ile dört ayrı konsantrasyonda emprenye edilmiştir. Emprenyeli ve emprenyesiz kontrol örnekleri, ASTM D-1413-76 standardına göre, petri kaplarında malt-agar kültür ortamında geliştirilmiş mantar misellerinin üzerine, 370 cc lik kavanozlar içinde yerleştirilerek, üç ay süreyle misellerin odun örnekleri üzerindeki gelişimleri soil-block testi uygulanarak izlenmiştir. Deney sonuçlarına göre; kahverengi çürüklük mantarına karşı Gynandriris sisyrinchium bitkisi ile yapılan emprenye en etkili olurken, Muscari neglectum Guss. bitkisi ile yapılan emprenye en az etkili sonucu vermiştir. Beyaz çürüklük mantarına karşı ise Muscari neglectum Guss. ile yapılan emprenye en olumlu sonucu verirken ve Gynandriris sisyrinchium bitkisi ile yapılan emprenye en az etkili sonucu vermiştir. Anahtar Kelimeler :Emprenye, Beyaz Çürüklük, Kahverengi Çürüklük, Postia placenta, Trametes versicolor, Geofit, Fungisit, Sarıçam (Pinus sylvestris L.), Kayın (Fagus orientalis L.). Sayfa Adedi : 93 Tez Yöneticisi : Yrd. Doç. Dr. Osman GÖKTAŞ

VII A STUDY ABOUT POISONOUS PLANT (GEOPHYTE) EXTRACTS AS A WOOD PRESERVATIVE TO WOOD DECAY FUNGI (M. Sc. Thesis) Ertan ÖZEN MUGLA UNIVERSITY INSTITUTE of SCD2NCE 2005 ABSTRACT This study has been carried out to determine the wood preservation capability of some plant extracts that are environmentally friendly and have fungicide properties. For michological tests, the toxicity degree of these extractives against brown-rot [fungus of Postia placenta (Fr.) M. Larsen et Lombard (Mad 698)] and white-rot [Trametes versicolor (L.: Fr.) Quel. (FFPRI 1030: Fungal accession number of Forestry and Forest Products Research Institute, Tsukuba, Japan] have been studied on the treated scots pine (Pinus sylvestris L.) and beech (Fagus orientalis L.) wood samples under laboratory conditions. Two different plant concentrations of extracts obtained from Muscari neglectum Guss., and Gynandriris sisyrinchium have been used in the treatment of the wood samples. The wood specimens have been treated with plant extracts by means of a vacuum desiccator with four different concentrations. The treated wood and control samples have been placed in bottle (370 cc) that include fungus mycelium grown in malt agar food media by the soil block method using the procedure set out in ASTM D-1413-76. Weight loss in wood samples were measured, and recorded in order to determine the effect of different extracts and concentrations. In terms of protection against brown rot, analyses of the results indicated that Gynandriris sisyrinchium was the most effective plant extract, while Muscari neglectum Guss. was the least effective. In the case of protection against white rot, analyses of the results indicated that Muscari neglectum Guss. was the most effective plant extract, while Gynandriris sisyrinchium was the least effective.vm Key Words :Impregnation, White rot, Brown rot, Postia placenta, Trametes versicolor, Geophyte, Fungicide, scots pine (Pinus sylvestris L.), beech (Fagus orientalis L.) Page number : 93 Adviser : Ass. Prof. Dr. Osman GÖKTAŞ