Karar kuramında Bayes yaklaşımı ve bir uygulama

Abstract

KARAR KURAMINDA BAYESÇİ YAKLAŞIM VE BİR UYGULAMA (Yüksek Lisans Tezi) Ayhan DARGIN MUĞLA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 2006 ÖZET İşletmelerde karar verme işlemi çoğu zaman büyük ödemelerle sonuçlanır. Bir karar probleminde parasal sonuçların büyüklüğü arttıkça verilen kararın önemi de artar. Bu yüzden doğru karar verebilmek için eldeki bilgilerin iyi değerlendirilmesi ve bilimsel yöntemlerin kullanılması gereklidir. Bu çalışmada işletmelerdeki karmaşık karar problemlerinin çözümü için Bayesçi yaklaşım ele alınmıştır. Karar problemi çözümünde Bayesçi yaklaşımın uygulamasını göstermek amacıyla bir benzetim yapılmıştır. Bir sigorta şirketinin personel değerlendirme sistemi incelenmiş ve bazı temel bilgiler elde edilmiştir. Bu bilgilerden yola çıkılarak bazı varsayımlarla birlikte şirketin personel karar sistemi modellenmiştir. Yapılan benzetimde mevcut karar sistemi ile Bayes karar yöntemi karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak Bayes karar sistemiyle verilen kararlarda daha yüksek doğruluk oranlan ve buna bağlı olarak şirketin toplam kârında bir artış olduğu gözlenmiştir. Bu avantaj öznel bilgilerin ve sonuç ödemelerinin sayısal olarak karar sürecine dahil edilmesinden kaynaklanır. Anahtar Kelimeler : Karar Analizi, Bayesyen Karar Sayfa adedi : 67 Tez Yöneticisi : Dr. Mehmet KARAHASAN

VI BAYESIAN APPROACH IN DECISION THEORY and AN APPLICATION (Msc. Thesis) Ayhan DARGIN MUGLA UNIVERSITY INSTITUTE of SCIENCE and TECHNOLOGY 2006 ABSTRACT Decision processes usually conclude with serious payments in companies. In a decision problem, the larger amount of monetary outcomes becomes, the more important decision becomes. Therefore, good evaluation of existing knowledge and using scientific methods are required to make a correct decision. This study is dealing with Bayesian approach for solving complex decision problems. A monte-carlo simulation was used to show an application of Bayesian approach to decision making. The personnel assessment system of an insurance company was investigated and some information was obtained. The personnel assessment system of the company was simulated by using this information and along with some reasonable assumptions. The existing making decision system and Bayesian decision method were compared in this simulation. As a result of the simulation, higher rate of correct decisions came out with Bayesian decision method, thereby higher total profit of company was obtained. This advantage arises from including subjective information and monetary outcomes in decision making process. Keywords : Decision Analysis, Bayesian Decisions Page Number : 67 Adviser. : Dr. Mehmet KARABASAN