İlçe milli eğitim şube müdürlerinin yetiştirilmesi

Abstract

IV ÖZET Yüksek Lisans Tezi İlçe Milli Eğitim Şube Müdürlerinin Yetiştirilmesi Mustafa AKDAŞ Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı 2004; Sayfa: XIV + 100 Dünyada, eğitim yöneticiliğinin artık profesyonel bir meslek halini alması, ülkemizde de eğitim yöneticilerinin, eğitim yoluyla yetiştirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Eğitim yönetiminin çok önemli bir halkasını teşkil eden şube müdürlerinin, çok belirgin ve bilimsel olmayan ölçütlere göre atanması yerine, ilk defa 1999 yılında bu konuda çıkarılan bir yönetmelik ile sınavla seçilip, hizmet içi eğitimle yetiştirilmeye başlanması önemli bir adımdır. İş başındaki şube müdürlerinin görüşlerine dayalı olarak yürütülen bu araştırma, betimsel nitelik arz eder. Araştırmanının evrenini, 1 Temmuz 2000 tarihinde yönetici seçme sınavına girerek, katıldıkları hizmet içi eğitim sonunda başarılı olanlardan, ataması yapılan şube müdürleri oluşturmaktadır. Örneklemi ise, bu grup içerisinden ilgili birimden isimleri alınan 352 şube müdüründen, anketi cevaplayan 293 şube müdürü oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, örneklem grubunda yer alan, şube müdürlerine uygulanan anketle elde edilmiştir. Anket, araştırmacı tarafından geliştirilmiş olup, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış ve güvenirlik katsayısı Alpha 0.81 olarak hesaplanmıştır. Anketlerin uygulanması, Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED) tarafından yapılmıştır. Anketle toplanan veriler, SPSS for Windows 10.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde, yüzde, standart sapma, frekans, f, t testi, varyans analizi yöntemleri kullanılarak aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. Hizmeti içi eğitim, amaçlara uygun olarak ve kursiyerlerin aktif katılımını sağlayacak şekilde verilmekte; motivasyonu sağlamakta ve katılımcıların sorun çözme becerisini geliştirmektedir. Fiziki mekanların eğitime uygun olduğu ve öğretim görevlilerinin katılımcılarla iyi iletişim kurdukları belirlenmiştir. Hizmet içi eğitim programının iş başında geçerliliği, öğretim görevlilerince araç- gerecin kullanılması, katılımcıların materyallereV ulaşmaları, görüş ve önerilerine başvurulması, yaşanmış olaylara yer verilmesi konularında kararsız kalmışlardır. Süreyi yetersiz görerek, hizmet içi eğitimin uygulamaya dönük olmadığını belirtmişlerdir. Şube müdürleri, hiyerarşik yapıdaki statülerinin açık olmadığını, yetkilerinin yetersiz, sınırlarının açık ve net belirginleşmediğini ifade etmiş; okul müdürleri, diğer astları ve üstleri ile iletişimde sorun yaşamaktadırlar. Yetki ve sorumluluklarının dengeli olmadığını; mevzuat bilgisinin iyi bir şube müdürlüğü için yeterli görülemeyeceğini ifade etmişlerdir. Kendilerini eğitimsel liderlik gösterebilecek durumda görmüyorlar, eğim öğretim işlerine yeterince zaman ayıramıyorlar, ilçenin eğitim politikasına yenilik getirebilecek konumda olduklarını düşünmüyorlar. Şube müdürleri, karar verirken yetkilerini, yeterince kullandıklarını, üstleri tarafından verilen görevleri, sorumluluk alanında gördüklerini, görev verirken rehberlik yaparak yönetmeliklere bağlı kaldıklarını ifade etmişlerdir. Şube müdürleri, çözemedikleri sorunları üstlerine iletmekte, günlerinin çoğunu rutin işlerle geçirmektedirler. Şube müdürleri, görevleri sırasında, gerekli sosyal ortamın mevcut olduğu, görevleri sırasında baskı gruplarının etkisinde kaldıkları, karara katılma ve okul müdürleri ile öğretmenleri etkilemeleri konusunda da kararsız kalmaktadırlar. Liderlik, Vizyon Geliştirme, Halkla İlişkiler, Kriz Yönetimi, Kurum Kültürü, İletişim ve Sosyal Etkileşim Becerileri, İnsan Kaynakları Yönetimi, ve Mesleki Etik konularında ayrılan süre, kapsam, yeterli görülmüş; anlatımında seçilen yöntemler ile hazırbulunuşluk düzeyi uygun bulunmuştur. Kamu ve Eğitim yönetimi, Toplantı, Zaman ve Stres Yönetimi, kapsam, süre, yöntemler ile hazırbulunuşluk olarak yeterli bulunmuştur. Bütçe konusuna ayrılan süre, kapsam bakımından yetersiz bulunmuş; ancak, yöntem ve hazırbulunuşluk bakımından uygun bulunmuştur. Toplam Kalite Yönetimi süre, kapsam, seçilen yöntemler ile hazırbulunuşluk düzeyi olarak yeterli bulunmuştur. Yönetimin Temel Kavramları ve Yönetim Süreçleri süre, içerik seçilen yöntemler ile hazırbulunuşluk düzeyi olarak yeterli bulunmuştur. İletişim ve Sosyal Etkileşim Becerileri konusu, yöntem, kapsam ve hazırbulunuşluk bakımından uygun bulunmuş, ancak süre bakımından, şube müdürleri arasında görüş birliği oluşmamıştır. Teknoloji Kullanma ve Araştırma konusuna ayrılan süre, yöntem ve kapsam bakımından yetersiz, ancak hazırbulunuşluk düzeyi olarak yeterli bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Eğitim Yöneticiliği, Şube Müdürü, Hizmet İçi Eğitim

VI ABSTRACT Masters Thesis The Educational Training of the Department Managers in National Education Department Managers in Towns Mustafa AKDAŞ Fırat University Institute of Social Sciences Department of Educational Sciences 2004; Page: XTV + 100 That the educational administration being a professional vocation in the world, made it compulsory for the educational leaders to be trained via education in our country too. Rather than the department managers who form an important part of educational administration, to be appointed according to unscientific ways, they are appointed for the first time in 1999 with an examination according to a bye-law and their starting to be trained with on-duty training is an important step. This research held depending on the opinions of the department managers are descriptive. The universe of the research is formed by the department managers who attended the examination on 1 June 2000, became successful at the end of the on-duty training and, appointed at the end of all these. The sample is formed by the 352 department managers whose names are taken from the interested departments and the 293 of them who attended the survey. The datum is obtained via the survey applied to the department managers who were in the sample group and the ones who are applied the survey. The survey is developed by the researcher, the validity and the reliability of the study is studied and the reliability rate is calculated as Alpha o.81. The application of the survey is held by Ministry of Education, the Head of Research and Development Department (EARGED). The datum is analysed withVII SPSS for Windows 10.0. In the analyses of the datum percentage, frequency and the variance analyses are used, and the following results are taken. The on-duty training is given in the way to make the colleagues to attend actively; it motivates them and, develops their ability of problem solving. It is determined that the education places are suitable and the lecturers communicate with the applicants well, they were in decided about the vocational applicability of the on-duty training, the usage of the equipment by the lecturers, the access of the applicants to the materials, taking their own opinions and using experienced events. They have found the time not enough and, claimed that the on-duty training is not given in an applied style. The department managers claimed that their place in the hierarchical order is not certain, their authority is not enough, their borders are not determined clearly and they have problems in dealing with the school masters and other upper and lower officials. They say that their authorities and the responsibilities are not balanced and, a good knowledge of the rules can not be considered enough for themselves. They don't consider themselves to make educational leadership, can not separate enough time for educational activities and do not consider themselves to be the ones to innovate the educational policy of the towns. The department managers say that they use their authority while making judgements, consider the duties given by their administrators as their own and while giving a duty they make guidance and obey the rules. The department managers take their problems which they can not solve, to their administrators and spend most of their days with routine works. The department managers say that in their duties they have the necessary social environment and they are forced by some groups. They also claim that they are in decided about whether or not they should attend the decisions and affect the schoolmasters and teachers. They found the contents and the time organised for Leadership, Developing Visions, Public Affairs, Crisis Administration, Department Culture, Skills of Communication and Social Interaction, Administration of Human Resources and Vocational Ethics and the methods of their teaching and the readiness sufficient. Public and Educational Administration, the Administration of Meetings, Time and Stress are found from the points of time sufficient, and methods and readiness level either. The time organised for the budget is found contextually insufficient but from the point ofVIII readiness sufficient. Total Quality Management is found from the points of contents, methods and readiness sufficient. The Basics of Administration and Administration Processes are found from he points of methods and readies insufficient. The subject of The Skills of Communication and Social Interrelations is found from the points of methods, content and readiness sufficient, but from the point of readiness there hasn't formed a common idea. The time organised for the Usage of Technology and Research is found from the points of methods and contents, sufficient but from the point of readiness sufficient. Key Words: Educational administration, Department Managers, On-duty training.