Tuz stresi altındaki mısır bitkisinin (Zea mays L.) stres parametreleri üzerine Ca, K ve Mg`un etkileri

Abstract

IV TUZ STRESİ ALTINDAKİ MISIR BİTKİSİNİN {Zea mays L.) STRES PARAMETRELERİ ÜZERİNE Ca,K ve Mg'UN ETKİLERİ (Yüksek Lisans Tezi ) Sevinç YAKIT MUĞLA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 2005 ÖZET Bu çalışma tuz stresi altındaki mısır bitkisinin ( Zea mays L. ) stres parametreleri üzerine kalsiyum, potasyum ve magnezyumun etkilerini araştırmak amacı ile yapılmıştır. Bu araştırmada Haziran 2003- Eylül 2003 tarihleri arası her biri 3 tekerrürlü toplam 8 konudan oluşan 24 saksılık bir deneme düzenlenmiştir. Deneme sonucunda yaprak ve kök kuru ağırlığında makro ve mikro elementler tespit edilmiştir. Hasat sonrası, yapraklarda membran geçirgenliği (EC %), bağıl su kapasitesi (RWC %), prolin, klorofil ve karotenoid tayinleri yapılmış, ayrıca bazı bitki gelişim parametreleri saptanmıştır. Bu araştırma sonucunda elde edilen verilere göre ; mısır bitkisine tuz ile ilave olarak verilen Ca, Mg ve K'lu bileşikler EC % ve RWC % değerlerine iyileştirici etki yapmış, tuzun olumsuz etkilerini hafifletmişlerdir. Prolin oram tuz uygulamasında artmıştır. Bunun nedeni bitkinin tuz stresine olan tepkisi ve savunma mekanizmasının harekete geçmesidir.Toplam klorofil ve toplam karotenoid miktarları tuz uygulamasından olumsuz etkilenmiş, ilave olarak uygulanan Ca, Mg ve K'lu bileşikler tuzun olumsuz etkisini azaltmış, kontrol ve tuz grubuna göre iyileştirici etki yapmışlardır. Toplam kuru ağırlık ; kontrol grubunda en yüksek, NaCl ve NaCl + KC1 grubunda en düşüktür. İlave besin uygulamaları kuru ağırlık üzerine olumlu etki yapmıştır. Ayrıca NaCl uygulaması bitki boyu ve gövde çapım da olumsuz etkilemiştir. Yaprak ve kök makro element sonuçlarına bakıldığında ; NaCl uygulaması makro element alınımını azaltırken, ilave besin elementi uygulamasıyla bir iyileştirme gözlenmiştir. Yaprak ve kökte mikro elementlere bakıldığında ise NaCl uygulamasıyla element içerikleri düşmüş, ancak ilave besin elementi uygulamasıyla dalgalı bir seyir izlemiştir. Anahtar Kelimeler : Gelişme, Kalsiyum, Magnezyum, Mısır, Potasyum, Tuz stresi Sayfa Adedi : 35 Tez Yöneticisi : Yrd. Doç. Dr. A. Levent TUNA

VI THE EFFECTS of Ca, K and Mg ON THE STRESS PARAMETERS of THE MAIZE ( Zea mays L.) PLANT UNDER SALİNÎTY ( M. Sc. Thesis ) Sevinç YAKIT MUGLA UNIVERSITY INSTITUTE of SCIENCE and TECHNOLOGY 2005 ABSTRACT This study was established in order to search the impact of Ca, Mg and K on the stress parameters of the maize plant under salt stress. In this research an experiment of twenty -four pots including eight subjects and each of them was repeated three times between June 2003 - September 2003. As a result of the experiment, macro and micro elements were observed in the dry weight of the leaves and the roots. After the harvest the permeability of membran relative water content, prolin, chlorophyll and carotenoid were observed as well as setting some plant growth parameters. According to the data as a result of this study, the compounds of Ca, Mg and K given to the maize plant besides the salt addition a positive impact to the rates of % EC and % RWC and ameliorated the negative effects of the salt The rate of prolin increased during the salt treatment whose reason is that the plant reacted to the salt stress and started to defend itself.vn The total content of chlorophyll and carotenoid were affected negatively during the salt treatment. The additional compounds of Ca, Mg and K ameliorated the negative impact of the salt and led to better impact than the control and salt group. The total dry weight is the highest in the control group and the lowest in the salt and salt + KC1 group. Additional nutriment applications have made positive impact on the dry weight. Besides this, the application of salt affected the height of the plant and the diameter of the stem negatively. When the results of the leaves and the roots macro element are considered, the application of salt has reduced the uptake of macro element, however it has made better with the application of the additional nutriment element. When we considered the micro elements in the leaves and the root, the content of the nutriment element was decreased by the application of salt but it was observed as decrease or increase by the application of the additional nutriment element. Keywords : Growth, Calcium, Magnesium, Maize, Potassium, Salinity Stress Page Number : 35 The Supervisor of The Thesis : Assistant Professor Dr. A. Levent TUNA