Salvia candidissima Vahl. uçucu bileşenlerinin karekterizasyonu ve antioksidant aktivitelerinin belirlenmesi.

Abstract

Türkiye florasında 87 Salvia türünden 44 tanesi Anadolu'ya endemik olarakyayılış göstermektedir. Yurdumuzda Salvia için endemiklik oranı %50,6'dır. Salviatürleri üzerine bu güne kadar 16 tanesi uçucu yağ olmak üzere, yaklaşık 35 bitkininkimyasal bileşimleri araştırılmıştır. Bu güne kadar Salvia türleri üzerine yapılançalışmalarda bu türlerin terpen, flavonoid, antosiyanozit, saponozit, oz, tanen, sterol,karoten ve kumarin tipi bileşikler içerdiği tesbit edilmiştir. Salvia türü bitkileri baştauçucu yağ olmak üzere, taşıdıkları terpenoidler ve fenolik bileşiklerden dolayı, tıp,kozmetik ve gıda sektöründe kullanılmaktadır.Bu çalışmada, Salvia candidissima bitkisinin toprak üstü kısımlarından eldeedilen uçucu yağ bileşenleri GC ve GC/MS sistemiyle analiz edildi 73'denbileşenden 71'i aydınlatıldı. Salvia candidissima uçucu yağında Kamfor (% 28.94),Bornil Aesetat (% 12.80), Borneol (% 9.44), β-kadinen (% 5.88), 1,8-sineol (%5,15), β-pinen (% 4.93) ve α-karyofilen (% 5,40) ana bileşenler olarak tespit edildi.Ayrıca, Salvia candidissima bitkisinin uçucu yağı ve hekzan, etil asetat ve etil alkolözütlerinin antioksidant aktiviteleri çalışıldı. Antioksidant aktivite üç farklı metodlaaraştırıldı: β-karoten renk açılımı testi, 2,2-difenil-1- pikrilhidrazil (DPPH) radikalgiderimi ve toplam fenolik madde miktarı. β-karoten renk açılımı testinde en fazlaaktiviteyi etanol (%94,5) özütünün gösterdiği tespit edildi. DPPH serbest radikalgiderim aktivitelerinde ise sırasıyla etanol (%94,7) özütü, hekzan (%93,82) ve etilasetat (%92,3) en yüksek sonucu verdi. Fenolik bileşik miktarında da sırasıyla etanol(%63,2), hekzan (%59,2) ve etil asetat (%49,1) özütlerinde yüksek bulundu.Anahtar kelimeler: Salvia, Uçucu yağ, Antioksidant aktivite, β-Karoten, DPPH.

There are 86 Salvia species in the flora of Turkey and 44 of them exhibit endemicspread in the country. So, the percentage of their being endemic is 50.6 %. Chemicalcompounds of 35 of the Salvia species spreading naturally have been studied so far,16 of them were on essential oils. The studies conducted so far on Salvia speciesshowed that these species contain terpenes, flavanoids, antosiyanozits, saponozits,ozes, tannenes, sterolls, carotenes, and cumarin-type compounds. Salvia species areused in medicine, cosmetics, and food sectors, because of their contents such asessential oil, terpenoids, and phenolic compounds.In this study, volatile oil compounds from the aerial parts of Salvia candidissimaVahl. were analysed by a GC and GC/MS system, and total 73 constituentsdetermined and 71 constituents were identified. The main components werecharacterized as Camphor (% 28.94), Bornyl Acetate (% 12.80), Borneol (% 9.44),β-cadinene (% 5.88), 1,8-cineol (% 5,15), β-pinene (% 4.93) ve α-caryophylene (%5,40) for Salvia candidissima. In addition, the antioxidant properties of essential oiland hexane, ethyl acetate and ethanol extracts of Salvia candidissima Vahl. wereexamined. The antioxidant activity was investigated with four different methods: β-carotene bleaching test, the 2,2?-diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH) radicalscavenging method, and total phenolic content. β-carotene bleaching test, the mostactive species which were achieved by us were ethanol extract from Sideritisalbiflora (%88,3) and ethanol extract from Salvia candidissima (%94,5). In DPPHfree radical scavenging activities, both of the plants ethanol extracts (%94,7),hexane extracts (%93,82) and ethyl acetate extracts (%92,3) were showed highactivity, respectively. The amount of phenolic compounds were found high inethanol extracts (%63,2), hexane extracts (%59,2) and ethyl acetate (%49,1)extracts, respectively.Key Words : Salvia, Essential oil, Antioxidant activity, β-Carotene, DPPH.