Bağ budama artıklarının yonga levha üretiminde değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki bağ budama artıklarının (Vitis vinifera L. cv. Sultani) yonga levha üretiminde hammadde olarak değerlendirilebilirliğini araştırmaktır. Türkiye'de yaklaşık olarak 530.000 hektar alanda bağ tarımı yapılmakta her yıl yaklaşık 2.650.000 ton budama artığı üretilmektedir. Her yıl yapılan budama işleminden sonra büyük miktarlardaki artıklar arazide bırakılmakta ve bu malzeme endüstride kullanılmamaktadır. Çalışma kapsamında, Ege bölgesinden toplanan bağ budama artıkları ve sarıçam (Pinus sylvestris L.) odunu yongalandıktan sonra çeşitli oranlarda karıştırılarak üreformaldehit tutkalı ile basınçlı pres altında üç tabakalı yonga levha (56x56x2 cm) haline getirilmiştir.Üretilen levhalar Türk Standartları Enstitüsü ve Euro (TS-EN) normlarına göre testlere tabi tutulmuşlardır. Elde edilen yonga levhaların fiziksel (yoğunluk, rutubet miktarı ve kalınlığına şişmesi) ve mekaniksel (eğilme direnci ve elastikiyet modülü, ve levha yüzeyine dik çekme direnci) özellikleri belirlenmiştir. Elde edilen test sonuçlarına göre; belli oranlardaki odun/bağ budama artığı karışımlarının standartlarda belirlenen yeterlilikleri sağladıkları görülmüştür.

The aim of this study was to investigate the suitability of vine prunings (Vitis vinifera L. cv. Sultani) as an alternative raw material for particleboard production. Turkey has 530.000 hectare total area for vine cultivation, and produces approximately about 2.650.000 ton vine pruning residues each year. Every season, large quantities of vine prunings remain as byproducts in the field, and unfortunately not utilized properly in related industries. In this study, vine pruning and wood, namely Scots pine (Pinus sylvestris L.) particles in various proportions were used as raw material for manufacturing three-layer particleboard. A commercial urea-formaldehyde resin was used as a binder. Small size sample panels (56x56x2 cm) were manufactured. Panels were tested according to Turkish Standards - Euro Norm (TS-EN). The physical (thickness swelling, humidity, density), and mechanical (modulus of rupture, modulus of elasticity, internal bond) properties of particleboards were determined. Results indicated that some properties at certain proportions of pruning/wood particles could give satisfactory values with compared to limits set out by standards. Thus, it is significant important keep investigations for improving the properties and finding means to better utilization of vine prunings in particleboard industry.