Agromyzidae (Diptera) familyasına bağlı ekonomik öneme sahip türlerin Türkiye`deki dağılışları üzerine araştırmalar

Abstract

Dünyada 27 cinse ait yaklaşık 2742, Avrupa' da ise 776, Türkiye'de şimdiye kadar 133 türü saptanan Agromyzidae familyası türlerinin çoğu polyfagdır;Amaranthaceae, Anacardiaceae,. Betulaceae, Boraginaceae, Campanulaceae, Capparaceae, Caryophyllaceae, Chenopodiaceae, Compositae, Convolvulaceae, Cruciferae, Cucurbitaceae Euphorbiaceae, Fagaceae, Gramineae, Hydropyllaceae, Labiatae, Fabaceae, Liliaceae, Linaceae, Malvaceae, Moraceae, Myrtaceae, Onagraceae, Papaveraceae, Pedeliaceae, Plantaginaceae, Polemoniaceae, Polygnaceae, Ranunculaceae, Resedaceae, Rosaceae, Rubiceae, Rutaceae, Salicaceae, Scrophulariaceae, Solanaceae, Thaeaceae, Tiliaceae, Tropaeolaceae, Ulmaceae, Umbellifera, Valerianaceae, Verbenaceae ve Violaceae gibi familyaya ait bitkilerde ekonomik zarara neden olmalarıyla önemlidirler.Bu çalışmada Agromyzidae familyasına ait ekonomik öneme sahip olan türlerin saptanması ve Türkiye' deki dağılışları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla;Türkiye' de bulunan 7 ana coğrafik bölge araştırmaların ekonomik ve pratik olması açısından Yiğit ve Çolak (1998)' tan esinlenerek enlem ve boylamlara ayrılmıştır. 5 boylamın oluşturduğu 6 bölgede periyodik olarak arazilere çıkılarak araştırma çalışmaları yapılmıştır. 6 boylam bölgesine 2006 ve 2007 yıllarında belirli dönemlerde bölgeyi temsilen farklı lokalitelerden örnekler hem doğrudan bitki üzerinden atrapla hem de larva zarar belirtisi gösteren bitki kısımlarının kültüre alınmasıyla elde edilmiştir. Toplanan örnekler %96'lık alkol içerisinde saklama kaplarına ve kültür kavanozlarına alınıp laboratuara getirilmiştir. Örneklerin tür teşhisleri tez danışmanım Doç. Dr. Hasan Sungur CİVELEK' in yardımlarıyla yapılmıştır.Sonuç olarak ülkemizde 13 tür (Agromyza apfelbecki, A.frontella, A.intermittens, A.rondensis, Chromatomyia horticola, Liriomyza brassicae, L. cicerina, L.congesta, L.huidobrensis, L.orbona, L.strigata, L.trifolii, Napomyza carotae )' ün yayılışları incelenmiş ve C. horticola, 67, L.trifolii ise 63 ayrı lokaliteden elde edilmiştir. Bunları sırasıyla, 16 ayrı lokalite ile A. frontella ve L. orbona, 11 ayrı lokalite ile L. congesta ve L. strigata, 9 ayrı lokalite ile A. rondensis, 8 ayrı lokalite ile L. cicerina, 5 ayrı lokalite ile L. huidobrensis, 4 ayrı lokalite ile A. intermittens, 3 ayrı lokalite ile L. brassiace ve N. carotae ve 2 ayrı lokalite ile A. apfelbecki takip etmektedir. Fakat daha önce varlığı bildirilen L. bryoniae ve L. sativae türlerine bu çalışmada rastlanmamıştır. Birey sayılarına bakıldığında ise, L.trifoli toplamda 776 ??; 887 ?? birey ile C.horticola türü ise toplamda 344 ?? ; 356 ?? birey ile ilk sıralarda bulunmaktadır. Ayrıca L. trifolii türü dünyada ilk kez Salix sp. (söğüt) türünde bulunmuştur. N. carotae türü ülkemiz için yeni kayıt olarak belirlenmiştir.

Agromyzidae family, they have been known with aproximately 2742 species in the world, 776 species in Europe and 133 species in Turkey, are mostly polifagous.They are important with their feeding damage on some plants belonging to these familes; Amaranthaceae, Anacardiaceae,. Betulaceae, Boraginaceae, Campanulaceae, Capparaceae, Caryophyllaceae, Chenopodiaceae, Compositae, Convolvulaceae, Cruciferae, Cucurbitaceae Euphorbiaceae, Fagaceae, Gramineae, Hydropyllaceae, Labiatae, Fabaceae, Liliaceae, Linaceae, Malvaceae, Moraceae, Myrtaceae, Onagraceae, Papaveraceae, Pedeliaceae, Plantaginaceae, Polemoniaceae, Polygnaceae, Ranunculaceae, Resedaceae, Rosaceae, Rubiceae, Rutaceae, Salicaceae, Scrophulariaceae, Solanaceae, Thaeaceae, Tiliaceae, Tropaeolaceae, Ulmaceae, Umbellifera, Valerianaceae, Verbenaceae ve Violaceae.The main goal of this study is to put forward their diversity and to determine economical important species in Turkey in Agromyzide family. To this end;Inspried from Yiğit and Çolak as it is indicated in Figure 22, seven main geographic regions in Turkey have been divided into 5 longitudes and 6 locations for the sake of the surveys to be both economical and practical. To the regions, trips have periodically been organized during the years 2006 and 2007. Some samples had been collected from different localities of each locations for somedays to represent the region. The samples from the species of Agromyzide family had been collected from agricultural and other agricultural areas. Samples collected from our surveys were brought to laboratuary in %96 ethanol. Also we have collected some plant parts damaged by larvae. These samples were bought to laboratuary in the boxes. They have been identify with Doç.Dr. Hasan Sungur CİVELEK?s help. Identify species were recording as a list in computer. They are holding in Entomology Labrotuar in Department of Biology at Mugla University.As a result of this study, 13 leafminer species (Agromyza apfelbecki, A.frontella, A.intermittens, A.rondensis, Chromatomyia horticola, Liriomyza brassicae, L. cicerina, L.congesta, L.huidobrensis, L.orbona, L.strigata, L.trifolii, Napomyza carotae ) were found and their distributions were investigated. C. horticola was found in 67 localities , L. trifolii was found in 63 localities. Other species were followed these species, respectively; from 16 localities, A. frontella and L. orbona, 11 localities, L. congesta and L. strigata, 9 localities A. rondensis, 8 localities, L.cicerina, 5 localities L.huidobrensis, 4 localities A.intermittens, 3 localities, L. brassiace, N. carotae and A.apfelbecki. In this study, Liriomyza bryoninae and L. sativae that recorded in preceding studies could not found.İn this study we found L. trifolii and C. horticola as most dominant species with 776 ??; 887 ?? and 344 ?? ; 356 ?? respectively.Also in this study Salix sp were added as a host plant of L. trifolii in the world. Also N. carotae species is a new record for Turkey.