Nesefi tefsirinde İ`cazu`l-Kur`an

Abstract

ÖZETYüksek Lisans TeziNESEFà TEFSİRİNDE İ'CAZU'L-KUR'ANHarun BulanıkFIRAT ÜNİVERSİTESİSOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜTEMEL İSLAM BİLİMLERİ ANABİLİM DALITEFSİR BİLİM DALI2005, Sayfa: 159 + VIIKur'an-ı Kerim belagati, üslûbu, nazmı, okunuşundaki manevû etkisi, hikmetliemirleri ve etkili mesajları, geçmişte veya gelecekteki bazı olayları haber veriş şekliylemu'ciz bir kitaptır.Kur'an, Arap dili ve üslûplarından daha edebû bir özellik taşıdığından indiğidönemin insanlarının Kur'an'ın üstünlüğü konusunda söyleyecek sözleri kalmamıştır.Muarızlarını susturan ve Kur'an'ın ilahû kaynaklı olduğunu gösteren özellikler İ'cazu'l-Kur'an olarak bilinir.İ'cazu'l-Kur'an konusu günümüze kadar ilmû-dinû boyutuyla incelenmiş vekonuyla ilgili birçok eser yazılmıştır. Hicri beşinci asırda altın çağını yaşayan İ'cazu'l-Kur'an ilmi müfessirlerin eserlerine de yansımıştır.Bu araştırmada Ebu'l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. en-Nesefû'nin (Ö. H/710)?Medâriku't-Tenzûl ve Hakâiku't-Te'vûl? adlı eseri i'cazu'l-Kur'an açısından tahliledilmiş ve yazarın Kur'an'ın ilahû kaynaklı olduğunu gösteren ayetlere yaklaşımı elealınmıştır.Nesefû tefsirinde kendi dönemine kadar var olan icaz yaklaşımlarına yervermiştir. Özellikle belagat ve Kur'an'ın üslûbunu içeren yaklaşımlarına sıkçarastlamak mümkündür.Kur'an'ın lafız ve anlam bütünlüğünü, kıssaların mu'cizliğini, Kur'an'ınnazmını, anlam ve belagat yoluyla çelişki olmamasını, Kur'an'ın geçmiş ya da gelecekile ilgili taşıdığı gaybû bilgileri, faydalı ilimler taşımasını ve muarızlarını mübaheleyeçağırışını icaz yönü olarak değerlendirir. Eserinde Kur'an tekrarlarına da yer verenNesefû Hurufu Mukata`ayı ve peygamberin ümmiliğini bir icaz yönü olarak ele alır.Kur'an'ın i'cazını belli yönler ile sınırlayan âlimlerin aksine Kur'an'ın i'caz yönlerinisınırlandırmaz.Ebu'l-Berekât, tefsirinde dil ve belagat konularına oldukça geniş yer ayırmış,ayetlerde geçen edebû sanatlara işaret etmiştir. Ayetlerin birbirleriyle bağlantısını,Ruûsu'l-Ayy olarak tanımlanan ayet fasılalarını ele almış, ayetleri oluşturan kelimelerinkullanılmasındaki incelikleri ve bu ifadelerin i'cazına uygun bir şekilde kullanıldığınıbelirtmiştir.Anahtar Kelimeler: Belagat, Nazım, Üslûb, İcazu'l-Kur'an, Nesefû,

ABSTRACTMaster ThesisMiracles of the Holy Quran in the Tafseer of NasafûHarun BULANIKThe University of FiratSocial Sciences InstituteBasic Islamic SciencesCommentary (Tefsir) Branch2005, Page: 159+VIIThe Holy Quran with its eloquence, manner, composition, spiritual influence inits reciting, wisely orders, influential messages, information about past and futureevents and with its all other aspects is a miraculous book.No doubt that the Holy Quran conveys a superior literary characteristic which istotally above Arabic language and all its linguistic forms. That?s why the people whowitnessed the divine inspiration at first could not say or deny anything about thesuperiority of Holy Quran. The characteristic which makes its opponents to hush andshows that the Quran is a divine book is called as Ejazu?l-Quran.Till now the subject of Ejazu?l-Quran has been studied from its scientific-religious aspects and so many works has been prepared around this topic. The subject ofEjazu?l-Quran has reached to its golden age in fifth century of the Hegira and also tookits place in (different kind of) Islamic books.In this thesis the book of Ebu?l-Barakat Abdollah b. Ahmed b. en-Nasafû(H/710) ?Madariku?t-Tanzeel and Hakaiku?t-Taveel? has been analyzed withaccordance to the subject of Ejazu?l-Quran. Also the view of Nasafû about the verseswhich mentions that the Quran is a Holy/divine book has been studied.In his Tafseer, Nasafû has enlightened the interpretations about Ejazu?l-Quranthat has taken place in previous Islamic books. Especially the standpoints abouteloquence of Quran and the manner of Quran have been taken into account by Nasafû.The entirety of Quran as text and meaning; its stories; its composition; beingaway from any contradictory as meaning and as eloquence; its information aboutunknown past and future events; its excellent teachings; its challenge to its opponentsetc. the aspects that Nasafû has taken into account as Ejazu?l-Quran. On the contrary toother scholars Nasafû does not confine Ejazu?l-Quran with some particular points.Key Words: Eloquence, Composition, Manner, Ejazu?l-Quran, NasafûÂ