Salvia pinnata L. ve Salvia bracteata Banks & Sol. bitkilerinin uçucu bileşenleri ve antioksidant aktiviteleri

Abstract

Yapılan bu çalışmada, Türkiye florasında yetişen 87 Salvia türünden iki tanesi olan Salvia pinnata ve Salvia bracteata bitkisinin toprak üstü kısımlarından elde edilen uçucu yağ bileşenleri GC/MS sistemi ile analiz edildi. Salvia pinnata da 79 ve Salvia bracteata da 76 bileşen olmak üzere iki bitkide toplam 119 ayrı bileşen tespit edildi ve kimlikleri aydınlatıldı. Salvia pinnata da tespit edilen ana bileşenler ?-pinen (%6.45), kamfen (%13.86), ß-pinen (%5.79), kamfor (%8.97), borneol (%20.24), izobornil format (%7.02), izobornil asetat (%26.24). Salvia bracteata da tespit edilen ana bileşenler ise ?-pinen (%10.82), kamfen (%2.17), ß-fellandren (%2.93), ß-pinen (%24,49), ß-mirsen (%4.11), p-simen (%2.77), ökaliptol ?1,8-sineol? (%4.90), kamfor (%6,77), borneol (%2.94), ß-karyofilen (%5.52), ??kadinen (%3,17), karyofilen oksit (%4.93) dir.Bu çalışma Salvia pinnata ve Salvia bracteata bitkilerinin uçucu yağ ve sıralı ekstraksiyonla elde edilen artan polaritedeki özütlerin DPPH serbest radikal giderim akitivitesi ve toplam antioksidant aktivitesi standart antioksidantlar ?-Tokoferol ve BHA ile karşılaştırılarak belirlendi. Tüm özütlerde ve uçucu yağlarda konsantrasyon artışına bağlı olarak serbest radikal giderim aktivitesinin ve toplam antioksidant aktivitesinin de arttığı görülmüştür. DPPH serbest radikal giderim aktivitesi analizinde en yüksek inhibisyon değerine hem Salvia pinnata hem de Salvia bracteata bitkisinde metanol özütü sahiptir. Bitkilerin ve standartların (?-Tokoferol ve BHA) 200 mikrogram konsantrasyondaki metanol özütleri sırasıyla %54.40, %26.09, %95.55 ve %95.45 inhibisyona sahip olduğu görülmektedir. En yüksek toplam antioksidant aktivite değerine iki bitkide de etil asetat özütleri sahiptir. 100 mikrogram konsantrasyondaki etil asetat özütlerinin ve standartların inhibisyon değerleri sırasıyla %70.49, %63.02, %93.90, %93.65'dir.Ayrıca, bu çalışmada artan polariteyle elde edilen özütlerin toplam fenolik madde miktarı ve toplam flavanoid madde miktarı belirlendi. Her iki bitkide de metanol özütleri en yüksek fenolik madde miktarına (Salvia pinnata 48.63 µg PEs / mg ve Salvia bracteata 35.76 µg PEs / mg) sahipken, etil asetat özütleri iki bitkide de en yüksek flavanoid madde miktarına (Salvia pinnata 469.59 µg QEs / mg ve Salvia bracteata 486.29 µg QEs / mg)sahiptir.Anahtar Kelimeler : Salvia pinnata, Salvia bracteata, Uçucu yağ, Antioksidant aktivite, DPPH, ß-Karoten

In this study, volatile compounds from the aerial parts of Salvia pinnata and Salvia bracteata which are grown up in Turkey?s flora were analyzed by GC and MS system, and total 79 and 76 constituents were identified, respectively. The major constitıents of the oil of S.pinnata were ?-pinene (%6.45), camphene (%13.86), ß-pinene (%5.79), camphor (%8.97), borneol (%20.24), isobornyl formate (%7.02), isobornyl acetate (%26.24), whereas those of S.bracteata were ?-Pinene (%10.82), camphene (%2.17), ß-phellandrene (%2.93), ß-pinene (%24,49), ß-myrcene (%4.11), p-cymene (%2.77), eucalyptol ?1,8-cineole? (%4.90), camphor (%6,77), borneol (%2.94), ß-caryophyllene (%5.52), ?-cadinene (%3,17), caryophyllene oxide (%4.93).In this study, hydro-distilled essential oils and hexane, ethyl acetate, methanolic extracts of S.pinnata and S.bracteata were evaluated for their capacity to scavenge DPPH and the total antioxidant activity. The result of the activites were compared with the vitamin E and BHA that they used as a standart antioxidant. For all extracts and essential oils, antioxidant and total (DPPH) radical scaving activity proportionally increases by increase of concentration. The methanolic extracts showed the highest antiradical activity towards the DPPH. (2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl) of the whole extracts and essential oils of S.pinnata and S.bracteata. 200 µg concentration of the methanolic extracts and standarts (vitamin E and BHA) showed respectively percent inhibition (%54.40, %26.09, %95.55 and %95.45). The ethyl acetate extracts displayed highest total antioxidant activity from all extracts and essential oils of herbs. 100 µg concentration of the ethyl acetate extracts and standarts displayed respectively inhibition (%70.49, %63.02, %93.90, %93.65).In addition, in this study the amounts of total phenolic compounds and total flavinoid compounds are determined in the hexane, ethyl acetate, methanolic extracts. For both of that plants, the highest amount of phenolics are achived from methanol extracts (Salvia pinnata 48.63 µg PEs / mg ve Salvia bracteata 35.76 µg PEs / mg). On the other hand for them, the highest amounts of flavinoids are achieved from the ethylasetate extracts (Salvia pinnata 469.59 µg QEs / mg ve Salvia bracteata 486.29 µg QEs / mg).Key Words : Salvia pinnata, Salvia bracteata, Essential oil, Antioxidant activity, DPPH, ß-Karoten