İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel adalet konusundaki algıları: Elazığ İl örneği

Abstract

Örgütsel adalet, adil ve ahlaki uygulamaların örgüt içerisinde hakim kılınmasınıve teşvik edilmesini ifade eden bir kavramdır. Başka bir deyişle adaletli bir örgütte,yöneticilerin davranışları çalışanlarca, adil, ahlaklı ve rasyonel olarak değerlendirilir.Örgütsel adalet algısı, çalışanların örgüte olan bağlılığını etkileyen önemli bir unsurdur.Örgütsel adaleti sağlamanın en önemli yolları dağıtımsal ve işlemsel adaletisağlamaktır. Dağıtımsal adalet ilkesi, benzer olan bireylere benzer davranılmasını, farklıolanlara ise aralarındaki farklar oranında farklı davranılmasını ön görür. Bu ise, eşitçabanın eşit sonuç getirmesinin gereğidir.Örgütsel adalet, örgüt içinde çalışanların iş yerinde ne kadar adil olarakdavranıldığı konusundaki algılarını ve bu algının örgütler açısından diğer sonuçları(örgüte bağlılık, iş tatmini vs.) nasıl etkilediğini içeren bir kavramdır. Bir işyerindeçalışanların adalet algısına sahip olması, çalışanların kişisel ve iş tatminleri ve örgütünetkin bir şekilde işleyebilmesi açısından önemlidir.İlköğretim okullarındaki uygulamalarda adaletli olunmamasının öğretmenlerin işdoyumuna, meslek ve benlik algılarına olumsuz etkide bulunduğu çeşitli araştırmalar ileortaya konulmuştur. Bu anlamda örgütsel adalet kavramının ilköğretim okullarındaaraştırılarak mevcut durumun ortaya konması hedeflenmiştir. Bu araştırmada temelamaç: ilköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet konusundaki görüşlerininbelirlenmesidir.Araştırmanın evrenini, Elazığ merkezde bulunan 72 ilköğretim okulu oluşturmaktadır.Örneklem ise, Fırat, Bahçelievler, Harput, Hazar, Karşıyaka, eğitim bölgelerinin herbirinden Random yöntemi ile seçilen 5'er okulda görev yapmakta olan 12'şeröğretmenden oluşmaktadır.Araştırmada, veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen ve 30sorudan oluşan bir anket kullanılmıştır.Verilerin analizi için frekans, yüzde, t testi ve varyans analizi gibi istatistikişlemleri kullanılmıştır. İstatistik işlemlerinin tümünde ?SPSS for windows? paketprogramından yararlanılmıştır.Örgütsel adalete dair bulguların değerlendirilmesi sonucunda, cinsiyet açısındananlamlı çıkan tüm sonuçların bayan öğretmenlerin lehine bir anlamlılık içerdiği; kıdemdeğişkeni açısından hizmet yılına bağlı olarak anlamlı farklar olduğu; eğitim bölgeleribakımından da yorumlarda anlamlı farklılıkların olduğu gözlenmiştir.Anahtar kelimeler: Adalet, örgütsel adalet

Organizational justice is a concept, that seeks the application of just and ethicalprocesses being widespread and encouraged. In other words, in a just organization theattiudes of leaders are evaluated as just, ethical and rational. The perception oforganizational justice is an important factor that affects the employees? organizationalcommitment. The most important ways to apply organizational justice is doing it viadistributive and procedural justice. Distributive justice claims those who are equivalentto be treated equally, and those who are different in the way how much they differ indistributing the outcome. This is a need that equivalent effords should be treated inequivelance.Organizational justice is a concept that refers to the thoughts of the employeesabout how just they had been treated and how these affect other outcomes(organizational commitment, job satisfaction etc.) from the point of that organization. Inan organization the employees thougts about justice is important because it may resultin personal and job satisfaction, and an effectively working organization.It is found out in various researches that if the teachers are not treated ethicallyin the schools result negatively in the teachers? job satisfaction and their perception ofoccupation and self-reliance. Therefore, the concept of organizational justice is aimed tobe researched and the present situation to be presented in this sludy. The primary aim ofthis research is to determine the primary school teachers? wiews of organizationaljustice. The population of the research is formed by 72 primary schools in Elazığdowntown. The sample is fromed by 12 teachers of each 5 primary schools in eacheducational regions of Fırat, Bahçelievler, Harput, Hazar and Karşıyaka, every one ofthem randomly selected.In the study, a survey developed by the researcher formed of 30 questions as ameans of data collection is used.In the analyses of datum statistical methods as freguance, percentage, ?t? testand variance analyses are used.Concluded from the findings about organizational justice, the meaningful resultsregarding sex are in the advantage of female teachers; in terms of experience there areagain meaningful results. Also there are meaningful differences in the comments interms of educational regions.Keywords: Justice, organizational justice.