`Türk medyasındaki gazetecilerin medya etiğine yaklaşımları: İstanbul örneği`

Abstract

ÖZETYüksek Lisans Tezi? Türk Medyasındaki Gazetecilerin Medya Etiğine Yaklaşımları: İstanbulÖrneği?Sultan ÖZDEMİRFırat Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüSosyoloji Anabilim DalıSon yıllarda etik tüm dünyada çok tartışılan bir konu. Bugün tüm dünyadamedyada, tıpta, iş dünyasında, siyasette ve daha birçok alanda etik sorunlarınyaşandığından söz edilmekte.Bugün hem teknolojinin hem de ekonominin ulaştığı son nokta insanyaşamındaki her şeyi belirleme düzeyindedir. Gelişen teknoloji bugün hem yaşamımızıkolaylaştırmakta hem de insan yaşamına yaptığı ölümcül müdahalelerle bu alanda etiksorunların artmasına neden olmaktadır. Aynı şekilde ekonominin de insan yaşamınıntüm olanaklarını belirlemesi, insan ilişkilerinden çeşitli kurumlara kadar her şeyibelirleyen ölçütün ekonomik çıkar olması son yıllarda etik kaygıların artışına ve etiğinçok tartışılan bir konu olmasına neden olmuştur.Günümüzde piyasa koşullarının yarattığı yıkıcı etkilerden medya da nasibinialmıştır. Ekonomi ve teknoloji, diğer birçok alanda olduğu gibi medyada da yaşananbirçok etik problemin oluşum sebebidir. Medyanın günümüzde toplumlar üzerindekiyönlendirici gücü düşünüldüğünde medyada sergilenen etik dışı tavırlar toplumsalalanın geleceği için çok önemli bir tehdit oluşturmaktadır.Medyanın toplumsal yönelimleri belirleyici gücünden dolayı bu alanda etik çoktartışılmaktadır. Medyanın toplumlar ve demokrasi için bu kadar kritik bir noktadabulunması medyada etiğin önemini daha da arttırmaktadır.Bu çalışma, bütün bu tartışmalar içerisinde gazetecilerin medya etiği ihlallerineyaklaşımlarını içermektedir. Çalışmanın teorik kısmında, etik kavramı analiz edildiktensonra medya etiği ve medya etiğinde yaşanan etik problemler tanımlanmıştır.Çalışmanın uygulama kısmında ise; Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), ÇağdaşGazeteciler Deneği (ÇGD) ve Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) üyesi gazetecilerinmedya etiğine yaklaşımlarını belirlemek amacıyla anket uygulanmıştır. Dernek veCemiyet üyesi gazetecilerin, demografik özellikleri, sosyo-ekonomik özellikleri vemedyadaki etik ihlallere yaklaşımları anket verileri kullanılarak gösterilmiştir.Çalışmada ulaşılan bulgulara baktığımızda gazetecilerin etiği medya için zorunlu birkoşul olarak gördükleri ancak haber oluşum sürecinde gerek kendileri gerekse kendileridışındaki sebeplerden dolayı etik ilkelere uygun davranılmadığı sonucuna varılmıştır.Özellikle tekelleşmeyle birlikte birkaç kişinin bütün medya kuruluşlarını elindebulundurması, medya patronlarının başka alanlarda da yatırımları olan holding sahibikişiler olması ve bunlara bağlı olarak çıkara dayalı haber anlayışının gelişmesimedyada yaşanan etik sorunların temel nedenleri olduğu sonucuna varılmıştır.

ABSTRACTMaster Thesis?The Approaches of the Journalists in the Turkish Media to the MediaEthic: İstanbul Sample?Sultan ÖZDEMIRFırat University Social Sciences InstituteSociology BranchEthic is a subject which is discussing in all over the world. Till a few years, ethicwas an unknown topic in Turkey. But today, ethic is coming to be a problem in all overthe world, media, medicine, busuniess world, politics and some else.Tecnology and economy are determining all of human life. Technology alreadyhas a power to become easy our lifes and become new problems with mortal effects.And economy is determining possibilities of human life, human relations and someassociations too by the same way. Today economy become a power which be overhuman life and advantages.Media has also been affected from the devastating effects of the current marketconditions. Economy and tecnology are the reasons of the many etical problems inmedia as they are in many other sectors. The unethical attidues shown in media are greatthreats fort he future of the society when we take into consideration the guiding effect ofthe media on the societies nowadays.Due to power of the media to determine the social tendencies, ethics is verydiscussable in this sector. That media takes place in such a critical point for socities anddemocracy increases the importance of ethics in media.This study includes the approaches of the journalists to the media ethicviolations within these discussions. Media ethic and ethic problems experienced inmedia ethic have been identified in the theoretical part of the study after the concept ofethic is analysed. In the practical part of the study, a public survey has been conductedin order to determine the approaches to the media ethic of the journalists who are themembers of Turkish Journalists? Association, Contemporary Journalists? Associationand Economy Reporters? Association. The demographic features, socio-economicfeatures of the member journalists of the Associations and their approaches to the ethicviolations in media have been indicated using the survey results. When we haveexamined the findings of the study, we have seen that the journalists see ethic as amandatory condition for the media, however they do not behave in a favourable way tothe ethic principles in the process of news formation because of themselves or the otherreasons. That a few people hold all the media institutions especially together withmonopoly, media bosses are the ones who are holding owners investing also in otherareas and the development of the news based on interests are concluded as the basicreasons of the ethic problems in media.