TR-2 araştırma reaktörünün mevcut ışınlanmış yakıt elemanlarının sızdırmazlık testi

Abstract

Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezinde Reaktör İşletme Birimi bünyesinde bulunan 5 MW gücündeki açık havuz tipi TR-2 reaktörünün yakıtlarının zarflarının bütünlük testini yapmak amacı ile bir deney düzeneği tasarlanmıştır. Deney düzeneği bir yakıt elemanında bütünlük problemi ortaya çıktığında yakıt elemanından dış ortama kaçmaya başlayan fisyon ürünlerinin karışık yatak reçine sistemi ile reçinelerde toplanması ve bu reçinelerin gama sayıcılarında sayılması ile sızdırmazlığa dair bir yaklaşım yapılmasına dayanmaktadır. Spektroskopi çalışmaları sırasında karşılaştırma ve ölçümler arası değerlendirme yapabilmek adına çatlaklardan çıkışı kolay olan 30 yıl yarı ömre sahip Cs-137 aktivitesi esas alınmıştır.Reaktörde bulunan 31 yakıt elemanından sadece S104 numaralı yakıt elemanında 10247 Bq/0,3 l lik Cs-137 aktivitesi ölçülmüş olup bu değer diğer yakıt elemanları için yapılan ölçüm ortalamalarının 234 katına karşılık gelmektedir. Bu nedenle diğer yakıt elemanlarının ortalamasının 234 katı fazla olan bu sonuç S104 numaralı yakıt elemanında sızıntı olabileceğini göstermektedir.

To identify of fuel assemblies of TR-2 reactor, a 5MW open pool type reactor, sip testing has been conducted at Çekmece Nuclear Research and Training Center. Sip test is a conventional technique for identifying defective fuel elements in water moderated nuclear reactors. In our design, test equipment identifies leaking fuel rods by obtaining and measuring Cs137 that leak out and captured by mixed type ion exchange resin beds of defective fuel assemblies.31 fuel elements in the reactor core have been tested for the clad integrity. The experimental value of the fuel element with an identification number S104 has a 10247 Bq/0,3 l Cs-137 activity. This value is approximately 234 times greater than the core average value. Therefore, we argued that this fuel element clad is ripped.