Televizyon programlarının okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş grubu çocuklarının zihin ve dil gelişimini etkileme biçimlerine yönelik öğretmen ve veli görüşlerinin belirlenmesi(Elazığ İli Örneği)

Abstract

ÖZETYÜKSEK LİSANS TEZİTelevizyon Programlarının Okul Öncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden5-6 yaş Grubu Çocuklarının Zihin ve Dil Gelişimini Etkileme Biçimlerine YönelikÖğretmen ve Veli Görüşlerinin Belirlenmesi(Elazığ İli Örneği)Birsen SERHATLIOĞLUFırat ÜniversitesiSosyal Bilimler EnstitüsüEğitim Bilimleri Anabilim DalıNisan 2006, Sayfa: XVI+ 136Televizyon programlarının, çocuklar özellikle de okul öncesi dönem çocuğuüzerindeki etkileri, üzerinde durulan önemli bir konudur. Bu araştırma, televizyonprogramlarının okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş grubu çocuklarınınzihin ve dil gelişimini etkileme biçimlerine yönelik öğretmen ve veli görüşlerinibelirlemek amacı ile yapılmıştır.Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini,Elazığ il merkezinde bulunan ilköğretim okulları bünyesindeki anasınıfları vebağımsız anaokullarında, 2004- 2005 öğretim yılında görev yapan okul öncesiöğretmenleri ile okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5- 6 yaş grubu çocukvelileri oluşturmaktadır. Örnekleme ise, Elazığ il merkezinde bulunan 30 ilköğretimokulu bünyesindeki anasınıfları ve 5 bağımsız anaokulu alınmıştır. 60 öğretmen ve524 veliden elde edilen veriler değerlendirmeye alınmıştır. Toplanan veriler SPSS forWindows 12.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Öğretmen ve veli görüşlerinibelirlemek için ikişer bölümden oluşan anket formları geliştirilmiştir.Araştırmadan elde edilen sonuçlar;⢠Çocukların zihin ve dil gelişimi becerilerini kazanma düzeyleri ile annenin yaşıdeğişkeni arasında anlamlı fark belirlenmezken babanın yaşı değişkeniaçısından anlamlı fark belirlenmiştir.⢠Anne baba eğitim düzeyi ve ailenin aylık gelir tutarı yükseldikçe çocuklarınbecerileri kazanma düzeyinin de yükseldiği saptanmıştır. Buradanebeveynlerin eğitim düzeyi ve ailenin aylık gelir tutarı ile çocukların becerilerikazanma düzeyi arasında doğru orantılı bir ilişki olduğu çıkarılabilir.⢠Becerileri kazanma düzeyi ve televizyon programlarının bu becerilerikazandırmadaki etkileme düzeyinin cinsiyet açısından farklılık oluşturmadığıbelirlenmiştir.⢠Yaş, eğitim ve aylık gelir açısından velilerin, televizyon programlarınınbecerileri kazandırmadaki etkileme düzeyi hakkındaki görüşlerinin farklıolmadığı ortaya çıkmıştır.⢠Çocukların zihin ve dil gelişimi becerilerini kazanma düzeyleri ve televizyonprogramlarının bu becerileri kazandırmadaki etkileme düzeyleri arasındaanlamlı faklılıklar olduğu belirlenmiştir. Beceriler tamamen/ çoğunluklakazanılmışken, televizyonun bu becerileri kazandırmada kısmen/az etkiliolduğu ortaya çıkmıştır.⢠Televizyon programlarının becerileri kazandırmadaki etkileme düzeyleri ileokul öncesi öğretmenlerinin yaş, mezun olunan okul ve hizmet yılı durumlarıarasında anlamlı fark bulunmamıştır.⢠Çocukların çoğunluğunun hafta içi 1-2 saat, hafta sonu ise 3-4 saat televizyonizlediği, evde televizyon izleme süresini anne- babanın birlikte belirlediği, veprogram tercihinin çocuklar tarafından yapıldığı belirlenmiştir. Televizyonizleme saatlerinin ise, 10.00- 12.00 saatleri arası ve 18.00-21.00 saatleriarasında yoğunlaştığı belirlenmiştir. Bunun yanı sıra çocukların, televizyondaçocuk programlarını tercih ettikleri ortaya çıkmıştır.⢠Veliler ve öğretmenler, çocukların televizyon programları hakkında görüşlerinikendileri ile paylaştığını, televizyon programları ile ilgili ve televizyonprogramlarından gördüğü ya da duyduğu yeni kavramlar hakkında sorularsorduklarını belirtmişlerdir.⢠Veliler ve öğretmenler, çocukların arkadaşlarıyla ve çevresiyle kurduğudiyalogları sürdürebilmesinde, anlattığı hikaye, masal ve rüyalarda, sınıf içietkinliklerde televizyon programlarının etkilerinin olduğu yönünde görüşbildirmişlerdir.⢠Ebeveynlerin çoğunluğunun, çocukların televizyonda ne izlediklerine pek fazlakarışmadıkları ve onları bu konuda yönlendirmedikleri sonucu ortayakonulmuştur.⢠Velilerin ve öğretmenlerin çoğunluğu, çocuklarının televizyon programlarındaduyduğu argo sözcükleri kullanmadıklarını, fakat televizyon programlarındaduyduğu bozuk cümle yapılarından olumsuz yönde etkilendiğini söylemişlerdir.Anahtar kelimeler: Okul öncesi dönem, zihin gelişimi, dil gelişimi, televizyonprogramları.

ABSTRACTMasters ThesisDetermining the Opinions of Teachers and Parents in terms of Effecting Formsof Television Programmes on Mental and Language Development of 5-6 AgeGroup Children Attending Preschool Education Institutions(Case of Elazığ City)Birsen SERHATLIOĞLUUniversity of FıratThe Institute of Social SciencesDepartment of Educational SciencesApril 2006, Pages: XVI+ 136The effect of television programmes on children, especially on preschoolperiod children is an important matter which has been focused on. This study wasconducted to determine the opinions of teachers and parents in terms of effectingforms of television programmes on mental and language development of 5-6 agegroup children attending preschool education institutions.In the study descriptive research model was used. The participants of thestudy consisted of preschool teachers working at nursery classes in primary schoolsand independent kindergartens in Elazığ city center during 2004-2005 academic yearand parents of 5-6 age group children attending preschool education institutions. Thesample was the kindergartens in 30 primary schools and 5 independentkindergartens in the city center. The data obtained from 60 teachers and 524 parentswere evaluated. The data were analyzed by using SPSS for Windows 12.0. Thequestionnaire aimed to determine the opinions of teachers and parents wascomposed of two parts.The results obtained during the study can be summarized as follows;⢠While no significant difference was found between the levels of children?sgaining mental and language development skills and mother?s age variable, asignificant difference was found in terms of father?s age.⢠As parents? education level and family?s monthly income increase, the level forchildren to gain skills also increases. Thus it could be stated that there is adirectly proportional relationship between parents? education levels and themonthly income of the family and children?s level of gaining skills.⢠No significant difference was found in terms of gender, level to gain skills andthe effective level of TV programmes in gaining these skills.⢠No significant difference was found between the opinions of parents on theeffect level of TV programmes in gaining the skills in terms of age, educationand monthly income variables.⢠Significant difference was found between children?s levels to gain mental andlanguage development skills and the effecting levels of TV programmes onthese skills. It was also stated that while the skills were completely orfrequently gained, the effect of TV on these skills is partly or little.⢠No significant difference was found between the effecting levels of TVprogrammes in gaining these skills in terms of age, school type and teachingexperience variables.⢠Most of the children watch TV for 1-2 hours on weekdays and for 3-4 hours atweekends and they decide the duration to watch TV with their parents. Butchoice for the programme to watch is determined by the children. Hours towatch TV are between 10-12 and 18-21. Children prefer child programmes onTV.⢠Parents and teachers stated that children shared their opinions about theprogrammes and they asked questions about the TV programmes or the newconcepts they saw or heard in the programmes.⢠Parents and teachers stressed that TV programmes were effective to tellstories, tales or dreams, to maintain the dialogues that the children establishedwith his/her friends and environment and make activities in the classroom.⢠It was determined that most of the parents did not interfere with what thechildren watched and they did not lead their children about this subject.⢠Most of the parents and teachers said that children did not use slang wordsthey heard in the TV programmes, but they are influenced by the invertedsentence forms they heard on TV negatively.Key Words: Preschool period, mental development, language development,television programmes.