An Analysis of high school students perceptions of probable futures by the year 2020 (A case study in Gaziantep)

Abstract

oz LİSE ÖĞRENCİLERİNİN 2020 YILINA KADAR OLASI GELECEĞE İLİŞKİN ALGILARININ ARAŞTIRILMASI (GAZİANTEP ÖRNEĞİ) A. ELÇİN (GÖREN) SUMMAK EĞİTİM BİLİMLERİ DOKTORA DERECESİ Tez Danışmam: Prof. Dr. Tokay GEDİKOĞLU Yardımcı Danışman: Doç. Dr. Müfit GÖMLEKSİZ Eylül, 1998. 162 Sayfa Yakın ve uzak çevremizdeki olayların günlük yaşantımızı etkileme gücü her gün biraz daha artmaktadır. Eğitimin ana işlevlerinden biri de gençleri geleceğin dünyasına hazırlamak olmasına rağmen, özellikle Türkiye'de orta öğretim programlarında bu türden ileriye dönük ciddi bir bilinçlenmenin verilemediği, sistemin ürünlerinde gözlenmektedir. Araştırmanın problemi bu arkaplandan hareketle incelenen kaynaklardan elde edilmiş ve betimsel bir çalıma olarak tasarlanmıştır.Araştımanın ana hedefi lise öğrencilerinin, ` dünyanın geleceği, ` ` Türkiye'nin geleceği, ` `kişisel gelecek, ` ` mutluluk ve huzurlu gelecek beklentisi ` ve ` gelecekte savaş beklentisi ` den oluşan beş alt ölçek bazında geleceğe ilişkin algılan ile betimsel değişkenler arasında anlamlı faik bulunup bulunmadığının ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaçla Gaziantep'te 6 değişik okul türünü kapsayan 12 okuldaki 839 ( 337 kız, 462 erkek ) öğrenciye, 1997-98 ders yılında, özel olarak geliştirilen 35 maddelik ` gelecek algısı ` anketi uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak kullanılan anketin geçerlik ve güvenirliği 1010 denek üzerinde uygulanan deneme sonucunda faktör ve madde analizleri yapılmak ( SPSS 6.0. 1 sürümü ile ) suretiyle sağlanmıştır. Böylece araştırma süresince toplam 1849 denek üzeride çalışılmıştır. Bulgulara dayalı olarak elde edilen sonuçlar, araştırmaya katılan lise 1., 2. ve 3. (9, 10 ve 11) sınıf öğrencilerin, tüm alt ölçeklerde, gelecek algıları ile devam ettikleri okul türleri arasında anlamlı bir fark olduğunu göstermiştir. Türkiye'nin geleceğine ilişkin algılarla okul türleri, cinsiyet, baba mesleği ve hane halkıyla birlikte yaşayan akrabaların varlığı arasında anlamlı farklılıklar gözlenmiştir. Deneklerin kişisel geleceklerine ilişkin gelecek algıları ile sosyo-demografik özelliklerinin büyük çoğunluğu arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Lise öğrencilerinin, ` kişisel gelecek ` alt ölçeği algılan sadece cinsiyet ve baba mesleği açısından farklılık göstermemiştir. Bu noktadan hareketle lise öğrencilerinin kişisel ve sosyo-demografik özelliklerinin kendi geleceklerine ilişkin algıları üzerinde vı,diğer alt ölçeklere göre, daha fazla etkili olduğu söylenebilir. Mutlu ve huzurlu gelecek beklentisine ilişkin algılar, okul türü, annenin eğitim düzeyi ve soyo- ekonomik statü bağlamında anlamlı farklılıklar gözlenmiştir. Gelecekte olası savaşlar alt ölçeğine ilişkin algılar, okul türü, cinsiyet, sınıf düzeyi ve annenin eğitim düzeyi ile bağlantılı olarak farklılaşmıştır. Veriletin çözümlenmesi göstermiştir ki mevcut lise programlarında geçmiş ve şimdiki zaman öğelerinin yanısıra gelecek öğesi de, öğrencilere perspektif kazandırmak amacıyla ağırlıklı olarak işlenmelidir. BİLİM SAYISAL KODU: ES 699 vıı

ABSTRACT AN ANALYSIS OF ÜJGÎİ SCHOOL STUDENTS' PERCEPTIONS OF PROBABLE FUTURES BY THE YEAR 2020 (A CASE STUDY in GAZİANTEP ) A. Hiçin. (Gören) SUMMAK Ph.D. IN EDUCATIONAL SCIENCES Supervisor: Prof. Dr. Tokay GEDİKO?LU Co-Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Müfit GÖMLEKSİZ September, 1998, 162 Pages We are living in a world which is constantly changing and it is becoming more difficult to keep pace with these ever accelerating changes. Because of global impact on our daily lives we are not alone and isolated in our plans for the future. Thus, there is a necessity to equip our youth with necessary skills so that they can easily cope with future life crises, opportunities and perils and they can adapt to transformations of the society. The research problem in this study comes from this background. This study attempts to investigate the high school students' perceptions of probable futures on the bases of five sub-scales ( World's Future, Turkey's Future,Personal Future, Peaceful Future and Possible Future Wars) all covering the issues that they are likely to face in the future. In fact, the researchers' main concern has been to investigate the relationship between the subjects' perceptions of the five sub- scales ( derived from factorial analysis via SPSS 6.0. 1 version ) as regards to some independent variables such as school category, sex, father's and mother's educational level, socio-economic status, father's job, mother's job, number of brothers/sisters and existence/absence of relatives sharing the same house. The data were gathered through a questionnaire, specifically designed for this purpose, from a sample of 839 high school students from six different school categories ( at 12 schools) in Gaziantep. The preliminary form of the data collection tool was administered to 1010 subjects to assure the validity and reliability. Throughout the study, the samples' perceptions of the futures were analyzed to seek statistically significant difference as regards to their socio-demographic characteristics through application of One-way- Anova and Scheffe test of significance. Analysis of the data revealed statistically significant difference ( at.05 level of probability) between the school category and the high school students' perceptions of all the five future sub-scales. Likewise, sex, father's job, existence of relatives sharing the same house, mother's educational background, socio-economic status and grade were also found to be significantly different for the ` World's Future, ` ` Turkey's Future,` ` Peaceful Future ` and ` Future Wars ` sub-scales. IllThe most significant finding was that samples' perceptions of their `personal futures ` showed statistically significant difference in relation to all the socio-demographic characteristic, except for the two; sex and father's job. High school students seemed to be more sensitive toward their personal futures based on the personal variations and the family backgrounds. The overall findings have suggested that a relative weight should be given to the futuristic notions in high school curricula in addition to present and past. SCIENCE CODE: ES 699 IV