Türkiye`de yaşanan Kasım-2000 ve Şubat-2001 krizleri ve bu krizlerin sebebleri üzerine ekonometrik bir çalışma

Abstract

ÖZET TÜRKİYE'DE YAŞANAN KASIM-2000 VE ŞUBAT-2001 KRİZLERİ VE BU KRİZLERİN SEBEPLERİ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ÇALIŞMA ÇABUK, Osman Yüksek Lisans Tezi, İktisat Ana Bilim Dalı Tez Danışmanı: Yrd.Doç.Dr. Metin YILDIRIM Eylül, 2002, Sayfa 159 Türkiye çok partili rejim uygulamalarına geçtiği 1950 yılından bu güne kadar önemli sayılacak derecede krizler yaşamıştır. Bu krizlerin yapılan incelendiğinde, her dönemde cari işlemler açığının yüksek olduğu ve kamu kesimi açığının artışından kaynaklandığı görülmüştür. Diğer bir neden, ekonomide; mal ve hizmet, sermaye, para ve emek piyasaları arasındaki dengesizliktir. Özellikle Dünya' da 1990'lı yıllardan sonra kısa vadeli sermayenin uluslararasında hızla dolaşmasından dolayı, gelişmekte olan ülkeler gerekli olan ekonomik alt yapılarım yeterince iyi oluşturamamışlar ve bu ülkeler gerekli olan sermayeyi çekmek için yabancı sermayeye yüksek reel faizler vermişlerdir. Kısa vadeli yabancı sermayeye verilen %40 dolayındaki reel faiz ülke ekonomilerini yıkıma götürmüştür. Türkiye'de Kasım-2000 krizinin nedenlerine bakıldığında, Uygulanan hatalı politikalar, piyasalar arasındaki dengesizlik, yetersiz sermayeli bankacılık sektörü ve güven eksikliği karşımıza çıkmaktadır. Şubat-2001'de yaşanan krizin nedenleri ise; ulusal paranın gereğinden fazla değerli olması, cari işlemler açığının yüksek olması, kamu ve özel sektörün açık pozisyonları, bankacılık sektörünün zararları ve yeterli sermayeden yoksun mali sektör olarak görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Ekonomik İstikrar, Ekonomik Kriz, Kısa Vadeli Yabancı Sermaye, Bankaların Açık Pozisyonları, Cari İşlemler Dengesi, Bütçe Açığı. Bilim Dalı Sayısal Kodu: EKON 590

ABSTRACT NOVEMBER 2000 AND FEBRUARY 2001 CRISIS IN TURKEY AND THE ECONOMETRIC ANALYSIS UPON CAUSES OF THESE CRISIS ÇABUK, Osman M.A. Thesis, Department of Economics Supervisor: Asst. Prof. Metin YILDIRIM September, 2002, 159 pages Turkey has been challenging several major crisis since the application of multi party system in 1950. In the analysis of the structures of these crisis they were sourced from the increases in transaction and public deficit and the unbalanced situation between good and service, capital and labour market. Especially, in the world after 1990s because of the short term capital going around in the international market, developing countries were unable to set up the necessary economic structures and had to take up the foreign capital. They had to pay reel interests up to 40%. This interest given to the foreign capital was caused serious problems in the economic situation of the country. In the detailed analysis of the reasons of November-2000 crisis, misapplied political policies, unbalanced situation between markets, banking sector with insufficient capital and the lack of confidence m the economy are faced. The reasons of the crisis occurred in February-2001 were unnecessary increase in the value of national money, the increase of current transaction deficit, open financial positions releated to public and private sector, financial loss of banking sector and other financial sectors with insufficient capital. Keywords: Economic Stabilization, Economic Crisis, Short-term Capital Movements, Financial Loss of Banking Sector, Current Accaount Deficit, Bugget Deficit. Science Code: EKON 590