Muş merkez ağzı(nceleme-metin-sözlük)

Abstract

Muş-merkez ağzı adlı çalışmamızda; Muş ilinin tarihi, coğrafyası, iklimi,bitki örtüsü, etnik yapısı, sosyo-ekonomik durumu hakkında bilgi verdikten sonra;bu özelliklerin, Muş ağzı üzerindeki etkilerini yansıtmaya çalıştık.Muş ilinden ve Muş iline bağlı köylerden 59 metin derledik.Çalışmamızı, ses bilgisi ve şekil bilgisi olmak üzere 2'ye ayırdık. Ses bilgisibölümüne, yazı dilinde bulunmayan ünlüler hakkında bilgi vererek başladık.İnceleme bölgemizde, karşımıza çıkan ünlüleri; normal, uzun, kısa ünlüler olmaküzere üçe ayırdık. Daha sonra kalınlık-incelik ve düzlük-yuvarlaklık uyumununbölgede yazı diliyle birleşen ve ayrılan yönleri üzerinde durduk. Ünlülerden sonrabölgede karşımıza çıkan ve yazı dilinde bulunmayan ünsüzler hakkında bilgiverdik. Ünsüzlerle ilgili ses olayları üzerinde durduk.Morfoloji bölümünde, isimler, fiiller, zamirler, zarflar, sıfatlar, edatlargibi kelime türleri hakkında bilgi verdik. Her bir kelime türünü kendi içindesınıflandırıp; örneklerle zenginleştirdik. Elde ettiğimiz metinleri AhmetCAFEROĞLU'nun Muş ilinden yapmış olduğu derlemelerle karşılaştırdık. Eldeettiğimiz metinlerdeki farklılıklar ve benzerlikler üzerinde durduk. Metinlerdensonra, metinlerde geçen yöreye özgü kelimelerin, kelime gruplarının anlamlarınıbu kelime ve kelime gruplarının hangi metinde kaçıncı satırda geçtiğini belirttik.

In our study of Muş?s dialect; we have given some information aboutMuş?s history, geography, climate, plantation, etnical structure, and socioeconomicsıtuation; and later tried to show the effects of this qualities on thedialect of Muş city.In our thesis, we have stated our collections we have compromised and thedifficulties we faced during our studies, so as to build our textes. In our textes wehave especially pointed out the features only belonging to this region we met, andthe phonetic, morphologic qualifications uniting Muş?s dialect and several regionsof the east anatolia, through enriching our studies with a lot of textes.We have collected 59 textes out of Muş and several village...s dependentto Muş. We have compared the texted we have got with the collections of AhmetCAFEROĞLU, who made them in Muş. We have looked over the differences andsimilarities in the textes.After textes, we made clear the words taking place in the textes peculiar tothe region, the meonings of the words and also determined where those words andgroups of words took place in the text or in which line.