Milli Kalkınma Partisi ve Nuri Demirağ

Abstract

VIII ÖZET MİLLÎ KALKINMA PARTİSİ VE NURİ DEMİRAĞ KILINÇOĞLU,Fatma Yüksek Lisans Tezi, Tarih Ana Bilim Dalı Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÜNÜVAR Kasım, 2003, 157 sayfa İnsanlar bir arada yaşamaya başlayıp devlet dediğimiz teşkilâtı kurduktan sonra devleti yönetenlerin güçlerini nasıl kullanacakları konusu uzun yıllar tartışma konusu olmuştur. Toplumlar kendilerine uygun yönetim şeklini bulmak için çeşitli arayışlara girmişlerdir. Bugün demokrasi dediğimiz yönetim anlayışı 1789 Fransız İhtilâli ile birlikte uygulama alanı bulmuştur. Türkiye'de ise 1876 tarihinden itibaren yönetimde halkın söz sahibi olması ve daha çok katılımcı bir anlayış yerleştirilmeye çalışılmıştır. Bu anlayış Cumhuriyetin İlânı ile belli bir yol almış, II. Dünya Savaşı'nın bitimi ile birlikte tam olarak uygulanmaya konmuştur. Demokrasilerin vazgeçilmez unsuru siyasî partilerdir. Türkiye'de İttihat ve Terakki Partisi'yle birlikte particilik anlayışının temelleri atılmıştır. Bugüne kadar birçok parti kurulmuş ve kapanmıştır. Türkiye'deki siyasî partilerin kurulması ve kapanışı biraz toplumsal anlayışımıza uygun görülmektedir. Partiler demokrasinin vazgeçilmez unsurları olmasına rağmen Türkiye'deki siyasî parti geleneğinde katı liderlik anlayışı günümüze kadar gelmiştir. Bu anlayış partilerin kurumsallaşmasını engellemiş dolayısıyla Türkiye'de demokrasinin gelişmesine olumsuz yönde etki yapmıştır.IX Milli Kalkınma Partisi (MKP) çok partili hayata geçişte 1945 yılında kurulan ilk partidir. MKP ve lideri Nuri Demirağ Cumhuriyet Halk Partisi' ne (CHP) karşı teşkilâtı, programı ve tüzüğü ile muhalif olarak ortaya çıkmıştır. Partinin programı ve lideri Nuri Demirağ'ın ileriye sürdüğü görüşlerden bazıları çok uç fikirler olmakla birlikte o günün şartları içerisinde liberal görüş ve düşünceyi esas almıştır. Ancak hiçbir zaman bir Demokrat Parti (DP) gibi etkili olmamıştır. DP daha sonra kurulmasına rağmen hızlı bir muhalefete başlayacak ve 1946 seçimlerinde azımsanamayacak başarı elde edecektir. MKP'nin etkili olamamasının ise bir çok nedeni vardır. Her şeyden önce parti kendi içinde birlik sağlayamamış ve Nuri Demirağ'ın tutarsız davranışlarından dolayı kamuoyu tarafından ciddiye alınmamıştır. Bu olumsuzluklar partinin seçimlerde önemli bir başarı göstermemesine neden olduğu gibi sonunu kısa zamanda hazırlayacak ve önemli bir etkinliği olmadan kapanacaktır.

ABSTRACT NATIONAL DEVELOPMENT PARTY AND NURİ DEMİRA? KILINÇO?LU,Fatma Master's Thesis, Department of History Thesis Supervisor: Asst. Prof. Dr. Süleyman ÜNÜVAR November, 2003, Totally 157 pages After people begin to live together and found the organization which we call government, it has been an argument subject for a long time how the governers would use their power. Societies have become in need of searching new regimes to themselves. Today, understanding of governing, that is, democracy, had application area with French Revolution in 1789. As to Turkey, since 1876, it has been tried to place an understanding to make the public efficient and more participant in governing. This understanding advanced with the declaration of Republic and it was put into practice at the end of Second World War. Political parties are significant components of democracies. In Turkey, Party of Union and Progress was the first in party system. Until today, alot of parties were founded and closed. Foundation and clasing of political parties in Turkey are thought to be appropriate for social understanding of us. Although parties are significant components of democracy, authoritative lezdership understanding in political party tradition in Turkey has continved till today. This understanding prevented the parties to be institutionalized, so in Turkey it affected the advancement of democracy negatively.XI Millî Kalkınma Party (MKP) is the first party founded in 1945 in transition to multi-party system. MKP and its leader, Nuri Demirağ, came into view as the opponent to CHP with the organization, program and regulations of him. Some ideas Nuri Demirağ, program and leader of the party, put forward were extreme and also based on liberal opinions and thoughts at that time. However, he could never be effective like DP. Allthough DP was founded later, it would start an immediate opposition and be quite successful in the election in 1946. there are many rezsons for MKP not to be effective first of all, party couldn't provide union among themselves and because of inconsistent behaviors of Nuri Demirağ party wasn't taken nto consideration. These negative things caused the party to be unsuccessful and also would prepare the end of the party and close without any significant activities.