III Numaralı Ahkâm Defteri`ne göre Ayıntap (H.1196-1229/M.1782-1814)

Abstract

Ahkâm defterleri, temelde halkın şikâyet ve problemlerini çözüme kavuşturmak ve adaleti tesis etmek amacıyla düzenlenmiştir. Dîvân-ı Hümâyûn'a ulaştırılan şikâyetler çerçevesinde tertip edilen ahkâm defterleri, yerel mahkemeler tarafından taşrada ortaya çıkan sorunlara mahallinde üretilen çözümleri değil, bu sorunlara devletin en yetkili organının getirdiği çözümleri ve bakış açısını temsil etmektedir. Adalet ve devlet mekanizmalarının en iyi şekilde işlemesinde halktan gelen şikâyetlerin önemli ölçüde etkinliği söz konusudur. Bu şikâyetler, oto-kontrolün sağlandığının göstergesidir. Ahkâm deftrelerinde yer alan hükümler, günümüz Türk mahkemelerinde birer delil olarak kullanılmaktadır. Maraş Ahkâm Defterleri'nde Ayıntab hükümlerinin yoğunlukla yer alması, bölge içerisinde Ayıntab'ın önemine işaret etmektedir. Çalışmamız kapsamında Ayıntab'ın sosyal, ekonomik, askerî, beledî, hukukî, idarî vs. durumlarını yansıtmaya ve Gaziantep Tarihi ile ilgili araştırmalara bir katkı sağlamaya çalıştık.

Judgements Notebooks were issued for resolving of compliants and problems of people and for providing justice. Judgements notebooks which are prepared upon compliants that reached to Divan-ı Humayun, represent the resolutions and view point of the most authorized body of government against to these problems; instead of resolutions that found for problems ocurred at provinces, on the spot. Compliants of people effect in executing of justice and governmental mechanisms, significantly. These compliants show the providing of auto-control. Today, matters of judgements notebooks are used as evidences in Turkish Courts. Taking place of Ayıntab matters in Maras Judgements Notebooks, indicates the importance of Ayıntab in the region. We tried to reflect social, economic, military, municipal, lawful, administrative etc. Conditions of Ayıntab and to contribute the researches about History of Gaziantep.