Bahaeddin Özkişi`nin `Sokakta` adlı eserinin cümle bilgisi incelemesi

Abstract

Dil bilimi adı verilen bilim dalının kendi içinde ses bilgisi, sekil bilgisi, anlam bilgisive cümle bilgisi gibi bölümleri vardır. Bu bölümlerin her biri dilin yapısı içindeönemli görevler üstlenmistir. Dille ilgili çalısmalarda bu bölümlerin tamamınındikkate alınması gerekir. Ancak bu çalısmamızda konunun genis kapsamlı oldugunugöz önüne alarak taradıgımız eseri yalnızca söz dizimi bakımından inceledik.Çalısmamız bes bölümden olusmaktadır. Giris bölümü adını verdigimiz birincibölümde cümle bilgisi ile ilgili genel bilgi verilmistir. kinci bölümde çalısmamızdakullandıgımız kaynakların özeti aktarılmıstır. Üçüncü bölümde, incelemesiniyaptıgımız ?Sokakta? adlı eserin yazarı olan Bahaeddin Özkisi'nin yasam öyküsühakkında bilgi verildikten sonra eserin özeti yapılmıstır. Devamında ise eseriincelerken kullandıgımız yöntem belirtilmistir. Asıl tez metnimiz dördüncü bölümdebulgular ve tartısma baslıgı altında verilmistir. Önce cümleler yapısına göre ?basitcümle, baglanmıs cümleler (sıralı cümle, baglı cümle), cevap cümleleri ve kesikcümleler? olarak incelenmis, devamında cümle unsurlarından cümlenin ögeleri?özne, yüklem, nesne, yer tamlayıcısı, zarf tamlayıcısı? ve cümle dısı unsurlarincelenmistir. Daha sonra cümleyi olusturan unsurlardan kelime gruplarıincelenmistir. Dördüncü bölümün son kısmında tanımları yapılan terimleretaradıgımız eserden örnek cümleler verilmistir. Besinci bölüm de sonuç bölümüdür.Burada taradıgımız eserin cümle bilgisi ile ilgili özellikleri sayısal olarak grafiklerleverilmistir. Örnek cümleler Bahaeddin Özkisi'nin ?Sokakta? adlı eserindenalınmıstır. Çalısmanın sonunda bir kaynakça da bulunmaktadır.

The field of science called linguistics has got parts like phonetics, morphology,semantics and syntax in itself. Each of these parts undertake considerable functionswithin the structure of the language. All these parts should be taken intoconsideration in the studies related with the language. However, in this study,considering that the subject is highly comprehensive, we have analyzed it onlysyntactically. Our study consists of five parts. In the first section that we call?introduction part?, a general information about syntax has been given. In the secondsection, a summary of the sources we have utilized in our study has been given. Inthe third section, after giving information about the life of Bahaeddin Özkisi, who isthe writer of the work named ?Sokakta?, which we have analysed, the work has beensummarised. Later on, the method that we have used during the analysis of the workhas been stated. Our main thesis text is given under the title of ?Findings andArgument.? First, the sentences have been examined structurally as simple sentences,joined sentences (arranged and tied sentences), answer and intermitted sentences andafter that the elements of the sentences which compose the sentences as ? subject,predicate, object, indirect object, adverbial object? and external sentence elementshave been analysed. In the last section of the fourth part, sample sentences have beenbuilt for the terms defined from the work that we have searched thoroughly. The fifthpart is the conclusion part. Here, syntactical features of the work that we haveanalysed have been shown by the graphics numerically. Sample sentences have beenquoted from Bahaeddin Özkisi?s work named ?Sokakta?. There is also abibliography at the end of the study.