Ön kaplı sacların, kaynak bağlantılarının yorulma davranışlarının incelenmesi

Abstract

Son yirmi yıldır, otomobil karoserisi üretiminde yakıt ekonomisi önemli bir rol oynar. Bu amaçla, taşıt ağırlığını azaltmak için yüksek mukavemetli az alaşımlı saclar kullanılır. Bunlara ilaveten otomobil karoserisinin korozyon direncini arttırmak amacıyla çeşitli kaplama yöntemleri uygulanır. Modern veya normal çelik saclar genellikle elektrik direnç nokta ve MAG kaynak yöntemleri kullanılarak birleştirilirler. Fosfatlanmış ve galvanizlenmiş sacların kaynağında kaplama tabakasının kaynak metaline ve ısıdan etkilenen bölgeye(ITAB) difiize olması bağlantının statik ve dinamik özelliklerini etkiler. Dolayısıyla kaplı çelik saclar kaplama tabakası kaldırıldıktan sonra kaynak edilir. Bu çalışmada, öncelikle elektrik direnç ve MAG kaynağı ile birleştirilmiş numunelerin literatürdeki yorulma özellikleri incelenmiştir. Daha sonra fosfat kaplı sacların kaynağı kaplama kaldırılmadan elektrik direnç ve MAG kaynağı gerçekleştirilmiştir. Bu bağlantılar yorulma deneyine tabi tutulmuştur, özellikle nokta kaynaklı numunelerin yorulma mukavemetlerinin MAG kaynaklılara nazaran yüksek oldukları görülmüştür. Yorulma çatlağı ilerlemesi ultrasonik C-tarama yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Çatlağın kaynak mercimeğinin yakınındaki ITAB bölgesinden başladığı görülmüştür. MAG kaynaklı bağlantılarda da çatlağın ITAB'da erime çizgisi boyunca ilerlediği saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Yorulma, Kaynak, Fosfat kaplama

In the last two decades, the fuel economy has played an important role in the an manufacturing automobile body. For this reason, high strength low alloy steels were used for reducing the car weight. In addition to that, various coating processes were applied to steel sheets increase the corrosion resistance of the body. Modern or conventional steel sheets are commonly welded by using resistance spot welding and MAG welding processes. Diffusion of the coating materials e.g. phosphate or zinc in the weld metal and heat affected zone have been affected by static and dinamics properties of weldments. Consequently, coated steel sheets were welded after the removing the coating. In this study, first fatigue properties of resistance spot was welded and MAG welded specimens in literature were surveyed. In the second step of the study, phosphate coated steel sheets were welded by using resistance spot welding process and MAG welding process without removing the coating. Fatigue tests were carried out on the specimens. Especially, it was shown that spot welded specimens have higher fatigue strength than MAG welded specimens. Fatigue crack growth was investigated by using ultrasonic C-scan process. It was shown that crack had started in the heat affected zone(HAZ) of weld nugget. In the MAG welded specimens, crack growth was also devoloped from the fusion line through the HAZ.Key words: Fatigue, Welding, Phosphate coating