Türkiye`de çimento sanayinin toz emisyonları yönünden incelenmesi

Abstract

TÜRKİYE* DE ÇİMENTO SANAYİNİN TOZ EMİSYONLARI YÖNÜNDEN İNCELENMESİ Beyhan KURT Anahtar Kelimeler: Çevre, Çimento Sanayi, Toz Emisyonu, Matematik Model Özet: Çimento üreten ülkeler arasında dünyada 8. sırayı alan Türkiye' de Çimento Sektörü önemli bir istihdam alanıdır. Yurt sathına yayılmış 48 adet çimento fabrikasından yaş sistemle çalışan fabrikalar gelişen teknolojiyle birlikte kapasitelerini arttırmışlar ve yakıt tasarrufu sağlamak amacı ile yaş sistemden kuru sisteme geçmişlerdir. Bu çalışmada, çimento üretim süreci boyunca değişik noktalardan kaynaklanan toz emisyonları incelenmiştir. Bu inceleme çerçevesinde, Türkiye' deki 48 adet çimento fabrikasının yerleşimleri, havaya verdikleri emisyonlar ve özellikle çalışmanın temelini oluşturan toz emisyon miktarları verilmiş, yer seviyesinde hava kirleticilerinin konsantrasyon dağılımını hesaplamaya yarayan bir matematik model kullanılmış ve Nuh Çimento fabrikasına uygulanarak, bu fabrikadan konrollu durumda kaynaklanan toz emisyonlarının Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği Madde 6.' daki Uzun Vadeli Sınır Değerlerle karşılaştırılması sonucunda hava kalitesine %.9.3' lük bir katkısı olabileceği belirlenmiştir. Ayrıca fabrika bacalarından çıkan tozların 3500 m uzağa kadar taşınabildiği ancak bu uzaklıkta yer seviyesindeki toz konsantrasyonunun 1 (ig/m3 gibi oldukça küçük bir değerde olacağı açıklanmıştır. Çalışma kapsamında, hava kirliliği kaynaklan ve kontrolü genel olarak ele alınmış ve özellikle atık gazlardaki toz emisyonunun bertarafi için hangi tür tutucu sistemlerin kullanılabileceği, bu sistemlerin yapılan hakkında bilgi verilmiş, Çimento Sanayi için kullanılan toz tutma sistemleri tartışılmış ve emisyon standartları da çalışma çerçevesinde yer almıştır. Aynca, yapılan literatür incelemelerinde bu tozların canlı ve cansız varlıklar üzerindeki etkileri de ortaya konulmuştur.

AN INVESTIGATION ON THE DUST EMISSIONS OF THE CEMENT INDUSTRY IN TURKEY Beyhan KURT Keywords: Environment, Cement Industry, Dust Emissions, Mathematical Modelling Abstract: Turkey is one of the first eight countries which produces cement in the world. Therefore cement industry sector is an important area, of employment opportunities. Turkey has 48 cement factories settled throughout the country. The factories have improved their technological systems to increase production capacities and to reduce their energy costs. The emissions and their effects on actual air pollution concentrations have been observed and assessed through mathematical models and the values obtained were compared with the values of the Code of Air Pollution and the Protection of Air Pollution Quality. Long Term Standard Values have been taken into account in Comparisons. As a case study, The Cement Factory of a private company named Nuh Çimento A.Ş. in Hereke Kocaeli was observed. As a result of mathematical modelling it has been seen that the factory contributes 9.3 % air pollution of the air quality the dust emissions spead over the area and are effective on the area of which the diameter is about 3500 m. On the forthest point dust concentrations is about 1 ug/m3. The air pollution sources and the control techniques have been studied and the dust emission control systems have been described. The dust emission control systems and the acceptable emission standarts have been reviewed. The effects of air pollutants on the biotic and abiotic components of the environment have been examined according to the literature sources. 11