Erzurum, Olur civarında Oltu Çayı mağmatitlerinin petrolojisi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi OLTU ÇAYI MA?MATİTLERİNİN PETROLOJİSİ Mehmet KILIÇ Fırat ÜNİVERSİTESİ Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dala 1995, Sayfa : 87 İnceleme sahasında, Güvendik Karmaşığı, Oltu çayı volkanitleri, Olur- dere Formasyonu, Akdağ Kireçtaşları, Yolgözler andeziti ve Coşkunlar dasi ti olmak üzere 6 birim ayırtlanmıştır. Güvendik Karmaşığı, Üst Paleozoyik yaşlı olup, bölgenin en yaşlı birim lerini oluşturmaktadır. Gnays, mikaşist, kuvars şist, kalk şist, metabazit, metariyolitler ile bunları kesen çok sayıda damar kayaçlarından oluşur. Bu özellikleri nedeniyle karmaşa olarak benimsenmiş ve Pontidlerin temel ka yaçlarından kabul edilmişlerdir. Liyas (?)-Dogger yaşlı Oltu çayı volkanitleri batıda bazik ve nötr, do ğuda ise asidik bileşimli volkanitler ile çökel seviyelerinden oluşur. Bu nedenle aralarında bir yanal geçiş öngörülmüş, batıdakiler Bahçecik, doğu- dakiler ise Kaban volkanitleri diye adlandırılmıştır. Bu birim, alttaki Gü vendik Karmaşığı ile tektonik dokunaklı olup, üstteki Olurdere Formasyonu ile uyumludur. Olurdere Formasyonu, alttaki Oltu çayı volkanitleri ve üstteki Akdağ Ki reçtaşları ile uyumludur. Başlıca kumtaşı, silttaşı ve kireçtaşı, volkanit/ konglomera ardalanmalarmdan meydana gelir. Sığ ortam kayaçları olup linyit(oltu taşı) mercekleri içermektedirler. Akdağ Kireçtaşları nın alt sınırı Olurdere Formasyonu ile uyumlu olup, üst sınırı inceleme sahası dışındadır. Mikritik, derin deniz ortamında oluş muştur. Akdağ Kireçtaşlarına fosil içeriklerine dayanarak Üst Titoniyen- Berrasiyen yaşı verilmiştir. Yolgözler andeziti, alkalen karakterli trakitik, orojenez sonrası vol- kani tidir. Porfirik dokulu, yarı derinlik kayaç olarak belirlenmiştir. Olur dere Formasyonu na sokulum yapan birim Kampaniyen-Maestrihtiyen yaşlı kabul edilmiştir. Coşkunlar dasiti, inceleme sahasının en genç kayacıdır. Porfirik doku lu ve subalkali karakterlidir. Yer yer sülfit mineralizasyonu içerir. Kaban volkanitlerine dom şeklinde yerleşen birimin yaşı Üst Paleosen-Alt Eosen dir. İnceleme sahasında, Liyasdan itibaren devam eden denizel ortam gittikçe derinleşerek Berrasiyen de derin deniz ortamının mikritik kireçtaşlarını oluş turmaktadır. Bölgede, Liyas-Alt Kretase zaman aralığında genel olarak sıkışma rejimi egemen olmuş, muhtemelen kuzeye doğru bir yitime bağlı volkanizma Liyas dan sonra şiddetini azaltarak devam etmiştir. Gerilme rejimine işaret edecek ve riler Bahçecik volkanitlerindeki normal ve düşey atımlı faylar ile sınırlı dır.

SUMMARY M. Sc. Thesis THE PETROLOGY OF OLTU RİVER MA?MATİTS Mehmet KILIÇ Fırat ÜNİVERSİTESİ institute of Sciences Department of Geolog Engineering 1995, Sayfa : 87 Six categories were selected consisting of Güvendik Complex, Oltu river volcanites, Olurdere Formation, Akdağ Limestones, Yolgözler andezites and Coşkunlar dacites in the field of research area. The Güvendik Complex belonging to the Upper Paleozoic, has been formed of the oldest units of the region. The Güvendik Complex consists of gneiss, mica-schist, quartz-schist, calc-schist, metebazite, meterhyolite and of many dikes which intersects them. Because of these properties, it is regar ded as complex and as the fundomental rocks of Pontids. Lias (?)-Dogger aged Oltu river volcanites are composed of voleanites and sedimantery levels. The volcanites are basic and intermediat in the west and acidic in east. For this reason, a lateral change has been accepted bet ween them and thus volcanites in the west are called Bahçecik and those in the east are called Kaban. The Oltu river volcanites are of tectonic contact with the lower Güvendik Complex are concordance with the Upper Olurdere For mation. Olurdere Formation is in concordance with the lower Oltu river volcani tes and with Upper Akdağ Limestones, it is composed of sandstone, siltstone,limestone, volcanite and conglomerate. Beeing shelf rocks, They contain lignite lenses (Oltu Stone). The lower boundry of Akdağ Limestones are in concordance with Olurdere Formation and the upper part is a.ut of our research area. Akdağ Limestones are of micritic character and are formed in deepmarin basin. Fosil content points out of to Upper Tithonian-Berriasian. Yolgözler andezite is alcalen, trachytic and is a post orogenic volca nite. İt was determined to be of porphyritic texture and of sub-volcanite. The unit intruded in to Olurdere Formation and was aged as Campanian-Meas trichtian. Coşkunlar dasite is the youngest rock of research area, it is of porp hyritic texture and subalcali character, it contains sporadic sulphit mine ralization. İt is cutting in to Kaban volcanites in dome shape. The age of Coşkunlar dacite is Upper Paleocen-Lower Eosen. İn the research area-, the sea gradually deepens from Lias and in Berri- asian gone way to the formation of micritic limestones. İn the region, in Lias-Lower Cretaceous interval, the compressing regi me has been dominant. Probably there had been a subduction towards north and as a result volcanic activity continued but with a gradual retrograde from Lias on. Data indicating the tensile stress are restricted with gravity faults in Bahçecik volcanites.