Sarıçay (Milas –Muğla)`da yapay midye teknolojisi kullanılarak ağır metal birikiminin izlenmesi

Abstract

Sarıçay (Milas- Muğla) da canlı (Unio crassus) ve yapay midyelerde metal (Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni, Pb, U, Zn) birikiminin kış ve yaz mevsimindeki değişimini incelemek üzere 3 istasyon seçilmiştir. İstasyonlar kaynak bölgesi, şehir merkezi, endüstiriyel ve evsel atık bakımından kirlenmiş denize yakın bölgelerdir. Her iki midye türünde Hg analiz limitlerinin altında iken U sadece yapay midye örneklerinde tespit edilmiştir. Metal konsantrasyonları canlı midye örneklerinde yapay midye örneklerine göre daha yüksek oranda belirlenmiştir. Cd ve Cr ise yalnız canlı midye örneklerinde tespit edilmiştir. Canlı midye örneklerindeki metal konsantrasyonları (Co, Cr, Cu ve Pb hariç) yaz mevsiminde oldukça yüksek değerdedir. Canlı midye örneklerinde yüksek değerde Fe, Ni, Co ve Cd konsantrasyonları daha kirli istasyon olan denize yakın bölgede yaz mevsiminde tespit edilmiş iken buna karşın yapay midye örneklerinde analiz edilen Fe, Mn, Ni ve Co konsantrasyonları yine kirli olan 3. istasyonda fakat kış meviminde yüksek değerlerde olduğu görülmüştür. Yapılan çalışma göstermektedir ki canlı ve yapay midye örnekleri tatlı sulardan metalleri bünyesine farklı zamanlarda ve farklı formlarda alabilmektedir. Her iki midye türünde metal birikiminin tespit edilmesi tatlısu ortamındaki kirliliği ortaya koymada daha kapsamlı ve daha iyi sonuçlar alınmasına neden olmuştur.

Summer and winter concentrations of 11 metals (Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni, Pb, U, Zn) at a control site, a site polluted with domestic and industrial wastes and an intermediate site along the Sarıçay Stream, Muğla (Turkey) were determined and compared, using Artificial Mussels and the native mussels Unio crassus. Hg was below detection limit in both native mussels and Artificial Mussels, while U was only detected in Artificial Mussels but not in native mussels. Concentrations of most metals were higher in the native mussels than Artificial Mussels, and Cd and Cr were only detected in native mussels, implying that these metals were predominantly existed in food and suspended particulates rather than water soluble form. Furthermore, concentrations of most metals (except Co, Cr, Cu and Pb) in the native mussels were significantly higher in summer months. Higher levels of Fe, Ni, Co, and Cd concentration were found in native mussels in the polluted site, and spatial variations were more pronounced during summer. In contrast, higher levels of Fe, Mn, Ni and Co were generally found in Artificial Mussels at the polluted sites, and the spatial variations were more marked in the winter months. Overall, our results suggested that Artificial mussel and native mussels may take up different species and fractions of metals from the environment, and the combined data can provide a better coverage and estimate and on temporal and spatial variations of different forms of metals in the freshwater environment.