Ülkemizde ve Kocaeli İli`nde katı atık tönetimi sorunları ve çözüm önerileri

Abstract

ÜLKEMİZDE ve KOCAELİ İLİ'NDEKİ KATI ATIK YÖNETİMİ, SORUNLARI ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ M Osman YILDIRIM Anahtar Kelimeler: Katı Atık Yönetim Sistemi, Bölgesel Atık Modeli, Katı Atık Giderme Tesisleri, Katı Atıkların Toplanması, Geri Kazanım Özet: Bu tezde, uluslararası alanda ve ülkemizde, katı atık giderme yöntemleri incelenecek ve Kocaeli ilindeki Katı Atık Yönetimi sorunları tartışılıp çözüm önerileri ortaya konulacaktır. 1960' lı yıllardan beri yaşanan hızlı nüfus artışı ve kırsal kesimlerden kentlere göç; ülkemizde katı atık sorunları gibi pek çok çevre sorununu beraberinde getirmiştir. Gelişmiş ülkelerde katı ataklar; ekonomik şartlar, yüksek teknoloji ve çevresel bilincin artmasıyla kontrol altına alınmıştır. Fakat, bizim gibi gelişmekte olan ve geri kalmış ülkelerde; çarpık ve sağlıksız kentleşme modellerinin yanısıra bilgi ve teknolojiden yoksun, gelişi güzel kata atık giderme metodları uygulanarak şehirler yaşanmaz hale getirilmiştir. Geçmişte İstanbul-Umraniye, Diyarbakır ve Ankara'da düzensiz depolama nedeni ile ölümle sonuçlanan katı atık problemleri ortaya çıkmıştır. Uluslararası alanda katı atak giderme konusunda yaşanan gelişmeler ve ş^rlerimizdeki sağlıksız yaşam koşullan sebebiyle halkın şikayetlerinin artması ; sorunların çözümünden sorumlu olan başta yerel yönetimleri ve diğer kuruluşları harekete geçirmiştir. Son yıllarda kata atakların sağlıklı bir şekilde toplanması, yeniden değerlendirilebilir atakların geri kazanımı ve düzenli katı atık depolama konularında belediyeler bir arayış içerisine girmişlerdir. İstanbul, izmir, İzmit, Bursa ve Gaziantep gibi büyük şehir belediyeleri finansman ve teknoloji bakımından dış kaynaklı olan önemli kata atık bertaraf tesisleri kurmuşlardır. Fakat, bölgesel bazda hizmet etmesi amacıyla büyük paralar harcanarak inşa edilen bu tesislerin işletilmesinde; bertaraf sistemi organizasyonundaki eksiklikler, yüksek atık bertaraf maliyeti ve bölgesel atık modelini destekleyici yasal dayanakların olmayışı sebebiyle büyük sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bugün katı arakların yönetiminde en önemli sorun, atıkların bertarafindan sorumlu kamu ve özel kuruluşların ekonomik ve teknik yönden kendilerini yeter hale getirmeleri ve Kata Araklan Kontrol Yönetmeliği'nin yemden gözden geçirilmesidir. Kata atak yönetim sisteminde yaşanan bu problemler; konunun daha detaylı ve bilimsel yönden ele alınmasını, ülkemizin ekonomik şartlarına uygun yerli teknolojilere öncelik verilmesini ve atık üreticisi ile atak bertarafindan sorumlu kuruluşların bilgüendirilmesiııin zaruretini ortaya çıkarmıştır. Özellikle, düzenli depolama ve geri kazanım tesislerinde yerli teknolojilere öncelik verilerek, atık bertaraf tesisleri özellikle belediyeler için ekonomik kıhnabihr.

Ali Osman YILDIRIM Keywords: Solid Waste Management System, Local Waste Model, Solid Waste Removal Plants, Collection System of Solid Waste, Recycling Abstract: In this thesis, solid waste removal methods in our country and over the world will be studied and solid Waste Management poblems of Province Kocaeli will be discussed and solution proposals will be made. Rapid population increase and immigration from rural areas to urban areas experienced since 1960's has caused many environmental problems such as solid wastes. In the developed countries, solid wastes have been kept under control due to economical conditions, higher techonolgy and increase of environmental conscioussness. However, in the developing and underdeveloped countries like ours, awry urbanisation models and random solid waste removal methods which are lack of knowladge and technology have been applied causing the cities to be unlivable locations. Recently total solid waste problems have occured in İstanbul/Ümraniye, Diyarbakır and Ankara due to inappropriate storage applications. Developments encountered in the international solid waste removal areas, and increase of public claims because of unheathy living conditions in our cities has mobilized local administrations and the other establishments which are responsible for solution of problems. Recently municipalities have entered into a research for proper collection of solid wastes, recovery of recycling, wastes and regular solid waste storage: Metropolitan City Municipalities such as in Istanbul, İzmir, izmit, Bursa and Gaziantep has installed big solid waste removal plants that are of foreign origin financially and technologically. However, during operation of these plants which have been constructed against considarable financial costs to render service on local basis, Mures in the removal system organisation have caused big problems since waste removal costs are high and legal basis supporting local waste model do not exist. Today, the most important problem for solid waste management is that public and private bodies responsible for waste removal must make themselves ready economically and technically and Solid Waste Control Regulations are revised again. Problems experienced in the solid waste management system has brought the necessity for discussing the subjectmatter in more detail and in the scientific way and for prioritizing the local technologies complied with our country's economical conditions and for informing the waste producers and establishments which are responsible for waste removal. Particularly, giving priority to the local technologies in the regular storage and recovery plants, waste removal plants can be made much more economical for municipalities. m