HVDC enerji iletim sistemlerinin bulanık mantıkla kontrolü

Abstract

HVDC ENERJİ İLETİM SİSTEMLERİNİN BULANIK MANTIKLA KONTROLÜ Ercan ÖLÇER Anahtar Kelimeler : HVDC, HVDC Modeli, Benzetişim, Doğrultucu, Evirici, Kontrol, Bulanık Mantık, PID Özet : AA iletim sistemleri üretimlerinin kolay olması, motor karakteristiklerine uygunlukları ve genliklerinin transformatör yardımıyla kolayca değiştirilmesi nedeniyle elektrik kaynakların-da önemli bir yer tutarlar. HVDC iletimi, daha hafif ve daha ucuz yapılan üç yerine bir veya iki iletken, ancak karmaşık ve pahalı uç bağlantıları gerektirir. Ancak, enerjinin uzun mesafelere iletilmesinin gerektiği yerlerde, ya havai hat ya da kablolarla, veya iki farklı frekanstaki sistemlerin birleştirilmesinde, HVDC sistemleri ekonomik hale gelebilir. Bu ise dünya üzerinde bir çok yerde megavatlar mertebesinde güçte ve ± 500 kV veya daha büyük gerilimlerde çalışan HVDC sistemlerinin kurulmasına neden olmuştur. Bu çalışmada da HVDC sistemleri gerek kuramsal gerekse deneysel açıdan incelenmiştir. İşletim esnasında ortaya çıkabilecek sorunlar incelenmiş ve bu sorunların giderilmesi için çözüm önerileri verilmiştir. Bu amaçla HVDC sisteminin laboratuar modeli tristörlerle gerçekleştirilmiş ve yazılım geliştirilmiştir. Sistemin güç ve frekans kontrolü için bilgisayar tabanlı kontrol sistemi geliştirilmeye çalışılmıştır. Yeni bir kontrol tekniği olan bulanık mantık yöntemleri sistem modelinin benzetimi yapılmış ve geleneksel kontrol yöntemlerine göre üstünlükleri irdelenmiştir.

FUZZY CONTROL OF HVDC ENERGY TRANSMISSION SYSTEMS Ercan ÖLÇER Keywords: HVDC, HVDC Model, Simulation, Rectifier, Inverter, Control, Fuzzy Logic Control, PID Control Abstract: AC transmission dominates in electricity supplies by virtue of ease motor characteristics generation and the ability to change voltage magnitudes using transformers. HVDC transmission uses a lighter and cheaper construction, with one or two conductors instead of three, but requires complex and expensive terminal arrangements. However, where power is to be transmitted over long distances, either overhead or with cables, or when a connection is required between systems operating at different frequencies, HVDC may become economic. This has led to the installation, a number of world wide HVDC links operating at powers of giga watts with voltages of ± 500 kV DC or higher. The main objective of this research work is to investigate the performance of HVDC systems both theoretic and experimentally. Possible problems, which can be faced during the system operation, were studied and solutions for these problems were suggested. For this purpose a computer program was developed and a laboratory model of HVDC system was implemented by using thyristor. Microcomputer base control system was developed to control the power and the frequency of the system. A simulation of the system using fuzzy logic control is designed. The Traditional method and fuzzy logic method are compared.