Çamkoru (Ankara) ve dolayındaki birimlerin mühendislik jeolojisi incelemesi

Abstract

ÇAMKORÜ ( ANKARA ) ve DOLAYINDAKİ BİRİMLERİN MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNCELEMESİ Anahtar Kelimeler: Çamkoru (Ankara), Jeoloji, Mühendislik Jeolojisi, Jeomekanik Özellikler, Kaya Sınıflaması ÖZET: Günümüzde, kayaların mühendislik işlerinde amaca yönelik kullanımı için farklı özellikleri araştırılmakta ve ortaya konmaktadır. Çamkoru (Ankara) ve dolayında yüzeyleyen birimler mühendislik amaçlı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada Çamkoru ve dolayında yüzeyleyen birimler litolojik dağılımları dikkate alınarak üye mertebesinde ayırtlanmıştır. İnceleme alanının tamamı Kızılcahamam volkanitleri olarak adlanan Miyosen-pliyosen yaşlı volkanosedimanter istifle kaplıdır. Görünür temelini Bakacak Andezit üyesi oluşturmaktadır. Çalışma alanında istifte yer alan diğer birimler ise Kızılcaören Piroklastik Üyesi, Özbekler Riyolit Üyesi, Karatepe İgnimbrit Üyesi, Karaağaç Trakit Üyesi, Elmadağ Andezit Üyesi, Alüvyal yelpazeler ve alüvyondur Kayaların mühendislik özelliklerini ortaya koymak için önce jeolojik özellikleri araştırılmıştır. Bunun için Kayaların kaya kalite özellikleri ve çatlak ara uzaklığı ve çatlak açıklığı değerleri arazi çalışmalarıyla belirlenmiştir. İnceleme alam içinde yeralan, Akyar barajı, baraj yeri ve derivasyon tüneli araştırma sondajlarından elde edilen veriler yardımıyla birimlerin fiziksel özellikleri, sertlik, boyuna dalga hızı, tek eksenli basınç dayanımı, yarmada çekme dayanımı, dinamik ve statik elastisite modülleri saptanmıştır. Fiziksel ve mekanik özellikler arasındaki ilişkiler incelenmiş ve regresyon analizleri yapılmıştır. Bu özellikler arasında doğru orantılı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Saptanan mühendislik jeolojisi özelliklerine göre birimlerin baraj yeri ve derivasyon tünelleri güzergahında kaya sınıflan belirlenmiştir. Tünel güzergahındaki birimler NGI (Q) sınıflamasına göre 'iyi' kaya sınıfına girmektedir. Bu değerlendirme, diğer kaya sınıflamalarıylada karşılaştırılmıştır.

Ertan MERT Key Words : Çamkoru (Ankara), Geology, Engineering Geology, Geomechanic properties, Rock classification ABSTRACT : Various properties of rocks have lately been investigated and determined. Rock units outcrop around Çamkoru are used for engineering purposes İn this study; based on their litology, rock units were determined as members around Çamkoru. Miocene-Pliocene aged Kızılcahamam volcanits which outcrop in the area are composed of volcanosedimentary units. Bakacak andesite member lies in the basement. The other units are Kızılcaören pyroclastic member, Özbekler rhyolite member, Karatepe ignimbrite member, Karaağaç thrachite member, Elmadağ andesite member, Alüvial fans and alluvium. First, geological properties of rocks were investigated to determine the engineering properties of rocks.Rock quality designs and discontinuity spacings values were taken in site investigations. Physical properties, hardnesses, wave velocities, uniaxial strengths, tensile strengths, dynamic and static elasticity modulus values of rocks were determined by means of borehole data drilled in dam site and along the derivation tunnel. Relations between physical and mechanical properties and regression analysis were accomplished using these data İt is seen that there is a linear relation between physical and mechanical properties. Rock classifications were carried out in dam site and derivation tunnel. According to NGI (Q) classification system rock are in the 'good quality1 range in the derivation tunnel. Consequently, results were correlated with the other classification systems.