131 numaralı Ayntâb Şer`iyye Sicili`nintranskripsiyonu ve değerlendirilmesi (h.1182-1195 / m.1768-1780, s.l-96)

Abstract

Osmanlı tarihinin en önemli arşiv kaynaklarından bir tanesi de Şer'iyye Sicilleridir. Ait oldukları dönem ve yer hakkında oldukça önemli bilgiler veren Şer'iye Sicillerinden faydalanma konusu, bugün için belli başına bir problem olmaktadır. Bu durum ise sicillerden faydalanma konusunu belirli bir metoda bağlı kılmayı zaruri hale getirmektedir. İşte bu açıdan Türkiye'de bulunan bütün sicillerin fihristlerinin yapılması zorunludur. Bu çalışmamızda, Türk tarihi ve kültürü açısından büyük bir önem taşıyan Şer'i ye Sicillerinden sadece bir tanesinin fihrist ve tanıtımının yapılması suretiyle, bu alanda yapılan çalışmalara bir örnek teşkil etmesi amaçlanmıştır. Osmanlı Devleti'nin yerel mahkeme kayıtları olan Şer`iye sicilleri şehir tarihçiliğinin en önemli kaynakları olduğu gibi sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan son derece önemlidir. Bu çalışmada H.1182- 1195(M. 1768-1780) tarihlerini ihtiva eden ve 96 sayfadan oluşan 131 numaralı AyntâbŞer`iyyeSicilinin sayfasının transkript ve değerlendirilmesi yapıldı. Sicilde yer alan belgelerin miras, , tereke kayıtları, alacak- verecek davaları, vasi ve vekil tayini, nafaka talepleri, tarla satışı, naibe tayini, gedik tımarı ve buyururdu gibi konularla ilgili olduğu görüldü. Neticede Gaziantep'in yaklaşık iki buçuk asır önceki durumunun anlaşılmasına katkı sağlandı. Ayrıca Müslüman ahalinin durumunun ve sosyal yapısının nasıl olduğu hakkında bilgi edinildi.Anahtar kelimeler: Kadı, Şer'iyye Sicili, Gaziantep

Thesis Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Bilgehan PAMUKJune 2012, 262 pagesOne of themostimportantarchivesresources of Ottomanhistory is Şer'iyyeRegisters. Theissue of makinguse of Şer'iyyeRegisters, whichgaveimportantinformationabouttheperiodandplacetheybelongedto, is today a major problem. Thissituationmakes it obligatorytodepend on a certainmethodwhilemakinguse of theregisters. Therefora, in thisrespect, it is obigatorytomaketheindex of alltheregistersavailable in Turkey.Thisstudy is aimedto set a patternforthestudiesmade in thisfieldbypresentingandmakingindex of onlyone of theŞer'iyyeRegisterswhich has greatimportanceforTurkishhistoryandculture.Şer'iyeye registries local court records of the Ottoman Empire is no doubt that the most important sources of urban historiography as well as social, cultural and economic history is one of the essential documents. In this study, H.1182-1195 (AD 1768-1780) which contain the dates and page page 96 of the 131 numbered Ayntab transcription and have been evaluated in the Register of Sharia. Documents contained in the register heritage, estate records, credit-to lawsuits, guardian and attorney, alimony claims, field sales, regent determination, grooming and buyuruldu breach was related to such matters. As a result, approximately one and a half centuries of Gaziantep contribution to the understanding of the previous state was achieved. In addition, information about how the Muslim population from the state and social structure.this part are related to the issues like heritage, divorce and demand of Mahr estate records, pecuniary causes, appointment of guardian and a Proxy, claim of alimony, animal burglary, physical injury and massacre. As a consequence, it was tried to determine Gaziantep?s social and economic status nearly one century ago. Furthermore, by collecting information about Muslim and non-Muslim people, information about how the demographic structure was obtained.KeyWords: Kadı, ShariaRegisters, Gaziantep