Karakiraz köyü (Şile-İstanbul) killerinin jeokimyasal, mineralojik ve fiziksel özelliklerinin incelenmesi

Abstract

KARAKİRAZ KÖYÜ (ŞİLE - İSTANBUL) KİLLERİNİN JEOKİMYASAL, MİNERALOJİK VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Murat KALSIN Anahtar Kelimeler : Neojen, Sedimenter Kil, Karakiraz Köyü, Türkiye Özet : Bu çalışma, İstanbul'un kuzeydoğusunda, Şile'ye bağlı Karakiraz Köyünün güneydoğusunda ve yaklaşık 7 km 'lik bir alanda çok geniş yayılım gösteren Neojen çökellerinin üretim aynaları ile zeminde açtırılan yarmalarda yapılan gözlemleri ve bu çökellerin jeolojik^nineralojikjdmyasal ve fiziksel özelliklerini içermektedir.Buna göre yapılan çalışma sonucunda kil yataklarının değerlendirilebilme olanakları ortaya koyulmuştur. İnceleme alanındaki killerin kökensel açıdan sedimenter kil tipinde olduğu tespit edilmiştir.DTA ve kimyasal analiz sonuçlarına göre sedimenter killerin,başlıca detritik malzemenin taşınması ve göl ortamında çökelmesiyle oluştuğu saptanmıştır.Detritik malzemenin başlıca Üst Kretase profilleri olmak üzere,çevre kayaçlardan kaynaklandığı ve yeniden oluşum ile başka minerallerden dönüşme yoluyla çökelme »çökelme sonrası evrelerde oluştuğu ortaya konulmuştur.Çalışma alanındaki sedimenter killerin (Kİ, K2, K3, K4) kil boyutundaki bileşenleri ise düzensiz kaolinit ve halloysittir.Kil olmayan bileşenlerin başlıcası kuvarstır. Kilin yataklanmasımn oluşumuna değişik oranlarda katılan,gerek serbest kuvars gerekse mika ve demirce zengin minerallerin fazla olduğu kil bileşenleri genellikle ayrışma şiddetinin az olduğu ortamı işaret eder.Çalışma alanındaki killerin düşük AI2O3 içeriği de bunu kanıtlamaktadır. Söz konusu killerin teknolojik özellikleri incelendiğinde,Şile killeri özellikle yüksek demir ( % 2 - % 6) içeriği nedeniyle seramik sanayiinde kullanılmaları güçtür. Fakat çeşitli yöntemlerle yapılan zenginleştirme çalışmaları ile istenen bu limitler sağlanarak bölgede çıkartılan killer seramik sektöründe kullanılabilir. Ayrıca çalışma alam killerinin, düşük alümina (% 20 AI2O3 ) içerikleri nedeniyle refrakter özellik göstermediği belirlenmiştir.

THE INVESTIGATION OF THE CHEMİCAL, MINERALOGICAL AND PHYSICAL PROPERTIES OF KARAKİRAZ KÖYÜ (ŞİLE - ISTANBUL) CLAY DEPOSITS Murat KALSIN Keywords : Neogene, Sedimentary Clay, Karakiraz Village, Turkey Abstract : This study covers the production points with the observation made in the fissures being opened in the ground of the Neogene aged sediments showing a wide propagation in a space of approximately 7 km2, in the south - east of Karakiraz village connected to Şile district at the north - east of Istanbul and the geological, mineralogical, chemical and physical properties of these sediments-According to this, it has been shown the evaluation possibilities of the clay seams as the result of the study performed. In the studied area,it has been found out that the clays were in the sedimentary type as origin.As the result of the DTA and the chemical analysis, it has been determined that the sedimentary clays were formed mainly through the transportation of the detritic materials and the precipitation in the lake medium.The detritic materials were originated mainly from environmental slides as Upper Cretaceous profiles and through the reform with the sedimentation by the transformation of the other minerals in the phases following the sedimentation.The components of the sedimentary clays (Kl, K2, K3, K4 ) which have clay dimensions at the studied area are irregular kaolinite and halloysite.The main component of the them which are not clay is quartz. The clay components in which the rich minerals such as iron are in excess and whether the free quartz or the mica which contributes in different proportions on the formation of the clay seam shows the medium where the intensity of the decomposition is generally low.This has been proven by the low composition of AI2O3 in clays at the studied area. As the technological properties of the mentioned clays are inspected, it is difficult to use the Şile Clays in the ceramic industry by the reason especially of their high iron (% 2 - % 6) contentHowever, by means of the enrichment process through various methods, it is possible to use the clays removed from the region in the ceramic sector providing the required limits.Morever, it is determined that the clay in the studied area having low alumina (% 20 AI2O3 ) content does not show any refractory property.