Midyat yöresel Arapçasında (Muhallemi) anlatılar ve özellikleri

Abstract

Midyat'ta konuşulan yöresel Arapçanın ele alındığı bu çalışmada, söz konusu lehçe-nin dil özellikleri, sözlü edebiyatı, etimolojisi ve diğer dillerle etkileşimi gibi husus-lar irdelenmiştir. Çalışma giriş bölümü dâhil dört bölüm halinde kaleme alınmıştır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, kaynakları ve esasları belirtilmiştir. İkinci bölümde, dil'in tanımı, dillerin sayısı, dil aileleri, dil lehçeleri ve dillerin maruz kaldığı tehlikeler ve alınacak önlemler farklı kaynaklardan derlenerek incelenmiştir. Üçüncü bölümde, araştırmaya konu olan Mardin/Midyat'ın tarihi geçmişi ile ilgili bilimsel veriler üzerinde durularak çalışma sağlam dayanaklara isnat edilmeye çalışılmıştır. Dördüncü bölümde ise esas konuyu teşkil eden Midyat yöresel Arapça'sının (Muhallemi) fasih Arapça'ya olan benzerliği ve ayrıldığı noktalar sözlü edebiyattan derlenen örneklerle belirtilerek, Midyat yöresel Arapçasının fasih Arapça ile olan bağlantısı anlatılmıştır. Sözlü edebiyattan derlenen nazım-nesir tarzındaki sözlü halk edebiyatı örneklerinin birçoğu sesli olarak kaydedilerek daha sağlıklı bir değerlendirmeye zemin hazırlanmıştır. Bu kayıtlar örnekleri ile ilişkilendirilmiş olup bilgisayar ortamında dinlenecek şekilde düzenlenmiştir. Sonuçta elde edilen bulgular özetlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Dil, Arapça, Lehçe, Midyat, Muhallemi.

This study which deals with Muhallamiyyah-Arabic spoken in Midyat, examines the language features of this dialect, oral literature, vocabulary, etymology and its interaction with other languages. This study including introduction consists of four parts. In the introduction, aims, sources and main principles are given. I studied, in the first part, the definition of language, the number of the languages, language families, dialects and dangers that languages are exposed to and measures to be taken. The second part is about the some scientific datas on the history of Mardin, so I tried to make this study based on solid foundations. The third part is dedicated to Muhallamiyyah-Midyat Arabic dialect, which is the basic subject. Here, I studied the similarities and differences of this dialect compared with fluent Arabic, depending some cases of oral literature, thereby I reassessed the relation of Midyat regional Arabic to fluent Arabic. During this study, many samples of oral folk literature have been recorded as voice recording and they have been attached to the study and put referrence, so it was prepared to be listened via digital medium. Finally, I summarized the findings obtained.Keywords: Language, Arabic, Dialect, Midyat, al-Muhallamiyyah