Polipropilen random kopolimer (PPRC) boruların mekanik özelliklerine etki eden parametrelerin incelenmesi

Abstract

POLİPROPİLEN RANDOM KOPOLİMER (PP-R) BORULARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİ EDEN PARAMETRELERİN İNCELENMESİ Şenol ŞAHİN Anahtar Kelimeler: Propilen, etilen, polipropilen, PP, polipropilen random kopolimer, PPR, mekanik Özellikler, çekme deneyi, çekme hızı, Charpy darbe enerjisi, Izod darbe enerjisi, sertlik, Shore D, diferansiyel tarama kalorimetre, DSC, kristalin erime sıcaklığı, kristalleşme, renk, renklendirici, zaman etkisi, sıcaklık, ultraviyote, UV, bozulma, yaşlanma Özet : Yüzyılımızın malzemesi olan plastik malzemeler, bu zamana kadar, gelişmiş ülkelerdeki yoğun araştırmalar ile daha çok bu ülkelerdeki üretime ve tüketime bağlı olarak gelişmiştir. Geleceğe dönük araştırmalar, bundan sonraki büyük plastik malzeme tüketiminin bilhassa gelişmekte olan ülkelerde gerçekleşeceğini göstermektedir. Ev ve iş yerlerinde soğuk ve sıcak su sistemleriyle enerji, kimya, çimento ve tarım gibi çeşitli iş kollarında kullanılan boru iletim sistemlerinde, boru hattının döşeneceği ortam koşulları ile taşınacak madde özelliklerinin ihtiyaçlara bağlı olarak değişmesinin yanında ekonomik ve ekolojik nedenlerden ötürü, kullanılan malzemelerin özelliklerinin de sürekli geliştirilmesi gerekmektedir. Gelişmiş ülkelerde 1970'li yılların sonlarından itibaren yaygınlaşarak sıcak ve soğuk su tesisatlarında kullanılan plastik boru sistemleri, diğer malzemelerin yanı sıra son 15 yıldan daha fazla bir süreden beri PP-R malzemeden de üretilmektedir. Sıcak ve soğuk su tesisatlarında PP-R boruların kullanılması temelde Almanya ve İtalya'da başlamıştır. Türkiye'de 2000 yılında yaklaşık 99 milyon metre olan toplam pazarın büyük bir kısmını, 1992 yılından itibaren hızlı bir gelişme gösteren PP-R borular almaktadır. Polipropilen, kısmi kristalin termoplastik malzemesinin modifiye edilmesinden elde edilen PP-R malzemesi Türkiye'de de çok çeşitli mamul ve bilhassa boru üretiminde kullanılmaktadır. Ham maddenin tamamının ithal edildiği PP-R borular genellikle renklendirilerek piyasaya sürülmektedir. Bu çalışmada, Avrupa'da PE ve PP üretiminde lider olan Borealis firmasından temin edilen PP-R hammaddesinin, yerli kimya sanayisi tarafından piyasaya sürülen renklendiriciler kullanılarak renklendirilmesiyle PP-R malzemelerin mekanik özelliklerine; farklı renkteki ve farklı ağırlık oranlarındaki renklendiricilerin etkisiyle üretimden sonra, konfor koşullarında ışık görmeksizin depolanan malzemelere, zamanın etkisi çeşitli deneylerle tespit edilmeye çalışılmıştır.

UNTERSUCHÜNG DER EINFLUSS PARAMETERN AUF DİE MECHANİSCHEN EIGENSCHAFTEN DER POLYPROPYLEN RANDOM COPOLYMER (PP-R) ROHRE Şenol ŞAHİN Schlussel Worte: Propylen, aethylen, polypropylen, PP, polypropylen random copolymer, PPR, mechanische eigenschaften, zug prüfung, Verformungs geschwindigkeit, Charpy Schhgzaehigkeit, Izod Schlagzaehigkeit, Haerte, Shore D, Dynamischer Differenz Kalorimetrie, DSC, Kristallisationstemperatur, Kristallisation, Farbe, Farbstoff, Zeit Effekt, Temperatur, ukraviolett, UV, Abbau, Witterung Kurzfassung : Die Kunststoffe die das Werkstoff unseres Jahrhunderst sind, fanden bisher ein Wachstum in den Entwickelten Industrielaendern durch Untersuchungen und durch Produktions- beziehungsweise durch Verbrauchsentwicklung. Untersuchungen über zukünftige Entwicklungen der Kunststoffe zeigen, das in den naechsten Jahrzehnten das Verbrauchswachstum in den Entwicklungslaendern statt findea Die Energie und Wasser Versorgung, die Entsorgung von Abwasser und den Transport von anderen Flüssigkeiten und Feststoffen in vielfaeltiger Weise wie zum Beispiel im Haushalt und Arbeitsplatz und auch wie zum Beispiel im Energie-, Chemie-, Zement- und Acker-Industrien wervendeten Rohrleitungssystemen, ergeben sich immer wieder neue Anforderungen wie zum Beispiel beim Transport von gefâehrlichen Stoffen, durch erhöhte Medientemperaturen und aus korrosiven Angriffen auf die Rohrinnen- und - aussenwand sowie die Verbindungen. Trotz deswegen aber auch als ekonomischen und ekologieschen Gründen müssen die Materialien immer weiter entwickelt werden. Seit mitte der 80' er jahren werden im kalten und warmen Wasser Ver- und Endsorgungs systemen auch Rohre aus polypropylen random copolymer (PP-R) kunststoffe mit steigender bedarf verwendet. Der gesamte Markt Anteil in der Tûrkei im Jahre 2000 betrug ungefeehr 99 milkmen meter, wo es mit dem grössten anteil durch den (PP-R) kunststofB-ohren bedeckt wurde. In dieser vorligenden Arbeit wurde deswegen die Einfluss Parametera auf die mechanische Eigenschaften der Polypropylen Random Copolymer (PP-R) Rohre untersucht